آفتابنیوز : آفتاب: مصرف غیرمنطقی و بیرویه دارو به زبان ساده یعنی اینكه به عنوان نمونه شما سردرد دارید و به محض احساس درد که ممکن است دلایل متعددی داشته باشد و اغلب بدون مصرف دارو قابل درمان است (مثل کمخوابی موقت)، سراغ یک مسکن قوی میروید! یا به محض احساس گلودرد، خودسرانه مصرف یکی از انواع آنتیبیویتکها را آغاز میکنید و بعد از مصرف یکی دو روزه این دارو و برطرف شدن گلودرد، بیتوجه به اهمیت کامل کردن دوره درمان، مصرف آنتیبیوتیک را قطع میکنید.
بررسیهای وزارت بهداشت كشور نشان میدهد، 65 درصد بار بیماریها در کشور به علت رعایت نکردن الگوی صحیح تجویز و مصرف غیر منطقی داروست.
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، کشور ما به لحاظ مصرف دارو، در میان 20 کشور نخست دنیا است و در آسیا بعد از چین رتبه دوم را در اختیار دارد.
رعایت نکردن ضوابط علمی،تحویل داروی بدون نسخه از سوی برخی داروخانهها و بالا بودن قلمهای دارویی در نسخههای تجویزی از سوی پزشکان از مهمترین دلایل مصرف بیرویه دارو و نشاندهنده غیرمنطقی بودن فرآیند تجویز دارو در کشور است.
بر اساس تحقیقات انجام شده، مردم 10 تا 15 درصد مجموع داروهای کشور را به صورت خودسرانه و بدون مشورت با پزشک مصرف میکنند. در کنار آنتیبیوتیک ، مصرف دیگر داروها بهویژه مسکنها و داروهای تزریقی را نیز باید اضافه کرد.
از سوی دیگر مصرف سرانه داروهای تزریقی کشور در سال چهار برابر میانگین جهانی است.
گفته میشود، هر ایرانی سالانه 339 عدد دارو مصرف میکند که حدود 2 تا 4 برابر استاندارد جهانی است.
فاصله دارو با سم فقط یک قدم است و مصرف بیرویه آن میتواند حتی مرگ مصرفکننده را به دنبال داشته باشد و این امر در حال حاضر مورد بیتوجهی اغلب مردم قرار گرفته است.
مصرف بیرویه دارو در حالی در کشور بهشدت افزایش یافته که سالیانه دولت میلیاردها تومان بابت آن هزینه میکند و این در حالی است که درصد بالایی از این داروها بدون دلیل پزشکی مصرف میشود و هیچ سودی برای فرد ندارد.
تاکنون تصور میشد تنها مصرف خودسرانه داروهای اعصاب موجب بروز برخی رفتارها در افراد میشود اما تحقیقات اخیر نشان داده مصرف انواع داروها میتواند عوارضی مانند بروز رفتارهای ناهنجار و خودکشی را به دنبال داشته باشد.
البته در این زمینه، برخی انگشت اتهام را به سمت پزشکان میگیرند و معتقدند تجویز غیرمنطقی، مصرف غیرمنطقی را هم به دنبال خواهد داشت.
بررسیهای وزارت بهداشت نشان میدهد،50 درصد نسخههای پزشکان برای بیماران حاوی آنتیبیوتیک است؛ در حالی که ما کشوری نیستیم که مشکل اول آن بیماریهای عفونی باشد.
یکی از دلایلی که منجر به این موضوع شده،این است که بیشترین مراجعه برای دریافت آنتی بیوتیک مربوط به سرماخوردگیهای معمولی و زكام است و با توجه به اینکه عفونتهای ویروسی و عفونتهای باکتریایی منجر به این دو بیماری میشوند و تشخیص آنها، زمان لازم دارد لذا بیشتر پزشکان برای اینکه فرد بسرعت به درمان برسد از آنتیبیوتیکها استفاده میکنند.
از طرف دیگر نمی توان این استدلال را پذیرفت كه تجویز آنتیبیوتیک در 50 درصد نسخ دارویی میتواند ناشی از تشخیص نادرست پزشک باشد، چون از وضع بیماران اطلاع نداریم و بسیاری از پزشکان گله میکنند که بیماران در تجویز مسکنها و آنتیبیوتیکها اصرار دارند و به پزشکی که نسبت به نوشتن داروی زیاد امتناع کند، مراجعه نمیکنند.
در حالیكه آمار اداره غذا و داروی آمریکا نشان میدهد،تنها برای 75 درصد افرادی که به پزشکان مراجعه میکنند،نسخه نوشته میشود و 25 درصد مراجعات نیازمند تجویز دارو نیست اما این رقم در ایران 100درصد است و اگر پزشک برای بیمار نسخه ننویسد مردم فکر میکنند پزشک برای آنها کاری انجام نداده است!
آمارها نشان میدهد، مصرف بیرویه دارو در کشور بیشتر مربوط به برخی از گروههای دارویی مانند داروهای تزریقی، آنتیبیوتیکها، کورتونها و برخی از مسکنها است.
توجه به داروسازان، مردم و بررسی و پایش نسخ پزشکان به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین ابزار در زمینه تجویز و مصرف منطقی دارو است.