جنگلهای گیلان در معرض حریق
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: به دلیل نبود بارندگی کافی جنگلهای استان گیلان به‌عنوان ارزشمند‌ترین سرمایه‌های ملی بیش از پیش در معرض تهدیداتی چون آتش‌سوزی قرار دارند.
آتش‌سوزی عمدی وغیرعمدی جنگلها در ایران به‌ویژه در استان سرسبز گیلان از مهمترین عوامل نابودی این سرمایه ملی است.
نقش منابع طبیعی و به‌ویژه جنگلها در حیات و بقای موجودات زنده و به‌خصوص انسانها برکسی پوشیده نیست این مهم همگام با رشد و توسعه جمعیت و شهر نشینی از یکسو و توسعه و پیشرفت، صنعت و تکنولوژی از سوی دیگر اهمیت فزآینده‌ای یافته است.
معضلات زیست محیطی امروزه افکار جامعه جهانی را متوجه خود ساخته است. تغییرات جوی، گرم شدن تدریجی کره زمین، افزایش گازهای گلخانه ای و آلودگیهای ناشی از افزایش جمعیت وتوسعه صنعت نه تنها دانشمندان و پژوهشگران بلکه مدیران سیاسی ممالک جهان را به تلاش و چاره جویی وادار کرده است.
با وجود اهمیت زیاد منابع طبیعی، گسترش شهرکها و روستاها همراه با رشد روزافزون جمعیت، نیاز به مواد غذایی، مصارف سوختی و ساختمانی، ساکنان داخل و مجاور جنگل را بر آن داشته تا در پی کسب درآمد بیشتر به این منابع روی آورده و از طریق تخریب، قطع بی رویه و غیر مجاز، ایجاد فضا برای دامداری، آتش سوزی و تبدیل جنگلها به زمینهای زراعتی، سطح زیر کشت خود را افزایش دهند و زمینه از بین رفتن این منابع ملی را فراهم سازند.
در این میان آتش‌سوزی در جنگلها و مراتع به عنوان یکی از خطرناک‌ترین عوامل مخرب به‌شمار می‌رود و در اثر بی‌توجهی انسانها و به صورت طبیعی در کمترین مدت ممکن، مساحت زیادی از این منابع را نابود ساخته و به زمینهای لخت تبدیل می‌کند.
آتش سوزی از این نظر که ممکن است منشأ انسانی داشته باشد یعنی به خواست انسان یا در اثر بی احتیاطی وی به راه افتد و سرمایه‌ای گرانب‌ها را به نابودی بکشاند، می‌تواند در بخش مربوط به آسیب‌های انسانی مطرح شود و از آنجا که برخی از عوامل طبیعی در آتش‌سوزی جنگل نقش دارند می توان آن را در بخش آسیب‌های ناشی از عوامل طبیعی نیز ذکر کرد.
در این ارتباط یک استاد دانشگاه گفت: بدون تردید در موضوع آتش سوزی متوالی جنگلهای در استان پیشگیری مهمتر، مطلوب تر و کم هزینه تر از مقابله با آتش سوزی است.
محمد حسین محمدی با اشاره به راه‌های پیشگیری در آتش‌سوزی در جنگلها افزود: تشکیل سمینارها، جشنواره ها و اجتماعات با شرکت اشخاص با نفوذ مناطق روستایی به‌ویژه مناطق هدف، انجام تحقیقات کاربردی به‌منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، تهیه و تدوین مواد خواندنی و آموزشی، لوحهای فشرده، عکس و پوستر بر اساس نتایج سمینارها و تحقیقات انجام شده با محتوا و پیامهای آموزشی در خصوص اهمیت و فوائد و ضرورت حفظ و نگه‌داری از جنگلها از راه‌کارهای مهم پیشگیری است.
وی ادامه داد: اجرای آموزشهای رسمی و غیر رسمی با هدف انتقال یافته‌ها و پیامهای آموزشی در صورت امکان در قالب آموزشهای رسمی وزارت آموزش و پرورش و نهضت سواد آموزی و از سوی سمن ها و افراد علاقمند، انتقال پیامها به وسیله رسانه های جمعی مانند رادیو و تلویزیون، مطبوعات، تشکیل کانونهای جنگلبانی در سطوح مرکز، استان، شهرستان، بخش و روستا با عضویت اشخاص حقوقی و حقیقی واجد شرایط، تهیه اساسنامه و شرح وظایف و دستورالعمل‌های اجرایی کانونهای جنگلبانی و ارزیابی از عملکردها در پایان هر سال و باز خورد در فرآیند اجرایی از دیگر راه‌های موثر پیشگیری از آتش سوزی در جنگل‌هاست.
این استاد دانشگاه همچنین به لزوم ارائه آموزشهای تخصصی خاموش کردن آتش سوزی در جنگلها و مراتع اشاره کرد و گفت: برای مهار آتش در جنگل و مراتع که پر خطر و زیان آور است آموزشهای ویژه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.
وی خاطر نشان کرد: علاوه بر این تامین امکانات مالی، تدارکاتی، ماشین آلات و تکنولوژی نیز از ضروریات کاهش زیانهای آتش سوزی در این گونه اماکن است.
با این وجود تمام این راهکارها زمانی موثر خواهد بود که بتوان از طمع انسانی برای نابودی جنگلها برای رسیدن به منافع مادی جلوگیری کرد چرا که برخی آتش سوزیها در جنگلها با هدف تصرف زمین، افزودن زمینها به زمینهای کشاورزی، زمین خواری و از همه بدتر فراری دادن حیوانات وحشی و گونه های کمیاب ساکن در عرصه های جنگلی است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان در این خصوص از ساخت چهار پایگاه تخصصی اطفای حریق جنگل و مرتع دراستان خبر داد و گفت: این چهار پایگاه در مناطق شرق گیلان به مرکزیت لاهیجان، غرب گیلان به مرکزیت تالش، جنوب گیلان به مرکزیت رودبار و مناطق مرکزی استان با مرکزیت رشت با همکاری ستاد حوادث غیرمترقبه استانداری گیلان ساخته خواهد شد.
رحمت الله رحمانی با اعلام اینکه عملیات مربوط به ساخت این پایگاهها از قبیل مطالعه و طراحی، خرید ماشین آلات و تجهیزات اطفای حریق، خرید مواد ضد شعله الیاف چوبی و سلولزی، آماده سازی زمین، حصار کشی و محصور سازی است، افزود: ساخت ساختمان تخصصی، ابنیه های اداری، باند فرود هواپیما و پد بالگرد جزو تعهدات این طرحهاست.
وی ادامه داد: پیش بینی فضای فرود هواپیمای سبک و بالگرد در مواقع حریق کمک خواهد کرد تا آتش در کمترین زمان ممکن مهار و اثرات تخریبی آن به حداقل برسد.
استان گیلان 565 هزار هکتار جنگل دارد که همه ساله به خصوص در ایام پاییز و هنگام وزش بادهای موسمی گرم بخشهای از این جنگلها دچار آتش سوزی شده و خسارت می بینند.
جنگلهای این استان با پراکندگی تقریبا یکسان، زیبایی چشم نواز و شگفت انگیزی از طبیعت و گنجینه ای با ارزش از گونه های گیاهان دارویی، صنعتی و خوراکی را در خود جای داده است.
جـذب 68 تن گرد و غبار و ذرات معلق در هوا، در هر هکتار جنـگل، تولیـد 60 درصد اکسیـژن، جلوگیری از بیابانـی شدن عرصه ها و بروز سیلاب، تولیـد آب و محافظت از خاک، جلوگیری از طغیان و گسترش آفات در مزارع و باغهای، تعدیل آب و هوا، تنـوع اکولـوژی جانـوری و گیاهی و ایجاد یک اکوسیستم پایدار از نتایج زیست محیطی جنگل و مرتع در استان است که باید به درستی صیانت شود.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی رشت گفت: از مهمترین معضلات پیش روی مدیریت مراتع و جنگلها ایجاد آتش‌سوزی‌های است که سالانه خسارات زیست محیطی و اقتصادی قابل توجهی را به استان تحمیل می کنند.
محمدعلی رفیعی افزود: وقوع برخی از آتش‌سوزی‌ها در جنگلهای استان گیلان ناشی از بی توجهی و در برخی موارد، سهل‌انگاری برخی از افراد بومی و غیربومی است.
وی همچنین مهمترین عوامل وقوع آتش سوزی در جنگلهای استان را بی احتیاطی شکارچیان، گردشگران و کسانیکه از محصولات طبیعی جنگلها استفاده می کنند، دانست و اظهار داشت: علاوه براین خیلی از اوقات مناطقـی که دچـار حادثه می شوند در ارتفاعات و یا دور از دسترس هستند که این موضوع، موجب گسترش دامنه آتش سوزی و به تبع آن، وارد آمدن خسارات بیشتر به جنگلها می‌شود.
اما سئوال اینکه آیا مهار آتش سوزی در منابع طبیعی از وظایف سازمان آتش نشانی است، رفیعی مدیرعامـل آتش نشانی رشت در پاسخ به این سئوال گفت: از نظر قانونی و طبق اساسنامه، مهـار آتش در محـدوده شهرها از وظایف این سازمان است اما به این دلیل که جنگل سرمایه ملی است، پس از اطـلاع از وقـوع آتش سوزی، نیروهای آتش نشان فوری به محل حادثه اعزام می شوند.
وی خاطر نشان کرد: مهار آتش در جنگلها به نیروهای آموزش دیـده، دستگاه‌ها و وسایل مخصوصـی از قبیل بالگرد و هواپیما نیاز دارد که استان باید به این امکانات مجهز شود.
به هر حال اطلاع‌رسانی عمومی درباره فوائد درختان و جنگل در رسانه ملی، شناسایی متخلفان و برخورد قاطع با آنها، تجهیـز منابع طبیعـی و یگان‌های امدادی به وسایل مـدرن از جمله بالگرد، ارائه آموزشهای فنی و جسمی به نیروهـای که در زمینه امداد رسانـی به جنـگلها فعالیت می کنند، شناسایی مکانهای که بیشترین آتش سوزی در آنجا رخ می دهد و استفاده از مأموران بیشتر در این مناطق، همـکاری بیشتر منابع طبیعی استان با سازمانهای امدادی مانند آتش نشانی و مشارکت مردم از جمله راه‌های جلوگیری از آتش سوزی و یا دامنه دار شدن آتش در جنگل‌هاست.
به هرحال جنگل به عنوان یکی از منابع مهم طبیعی و از بزرگترین نعمتهای خداوند است و از با ارزشترین سرمایه‌های یک کشور است. بنابراین نابودی و ویرانی آن، باعث خسارت‌های جبران ناپذیری می شود که حتی در زندگی نسل‌های آینده اثر نامطلوب می‌گذارد پس ضرورت دارد در حفظ و نگه‌داری جنگل که منشأ چشمه‌ها، رودخانه ها و تصفیه کننده هواست بیشتر کوشید.
آتش‌سوزی عمدی وغیرعمدی جنگلها در ایران به‌ویژه در استان سرسبز گیلان از مهمترین عوامل نابودی این سرمایه ملی است.
نقش منابع طبیعی و به‌ویژه جنگلها در حیات و بقای موجودات زنده و به‌خصوص انسانها برکسی پوشیده نیست این مهم همگام با رشد و توسعه جمعیت و شهر نشینی از یکسو و توسعه و پیشرفت، صنعت و تکنولوژی از سوی دیگر اهمیت فزآینده‌ای یافته است.
معضلات زیست محیطی امروزه افکار جامعه جهانی را متوجه خود ساخته است. تغییرات جوی، گرم شدن تدریجی کره زمین، افزایش گازهای گلخانه ای و آلودگیهای ناشی از افزایش جمعیت وتوسعه صنعت نه تنها دانشمندان و پژوهشگران بلکه مدیران سیاسی ممالک جهان را به تلاش و چاره جویی وادار کرده است.
با وجود اهمیت زیاد منابع طبیعی، گسترش شهرکها و روستاها همراه با رشد روزافزون جمعیت، نیاز به مواد غذایی، مصارف سوختی و ساختمانی، ساکنان داخل و مجاور جنگل را بر آن داشته تا در پی کسب درآمد بیشتر به این منابع روی آورده و از طریق تخریب، قطع بی رویه و غیر مجاز، ایجاد فضا برای دامداری، آتش سوزی و تبدیل جنگلها به زمینهای زراعتی، سطح زیر کشت خود را افزایش دهند و زمینه از بین رفتن این منابع ملی را فراهم سازند.
در این میان آتش‌سوزی در جنگلها و مراتع به عنوان یکی از خطرناک‌ترین عوامل مخرب به‌شمار می‌رود و در اثر بی‌توجهی انسانها و به صورت طبیعی در کمترین مدت ممکن، مساحت زیادی از این منابع را نابود ساخته و به زمینهای لخت تبدیل می‌کند.
آتش سوزی از این نظر که ممکن است منشأ انسانی داشته باشد یعنی به خواست انسان یا در اثر بی احتیاطی وی به راه افتد و سرمایه‌ای گرانب‌ها را به نابودی بکشاند، می‌تواند در بخش مربوط به آسیب‌های انسانی مطرح شود و از آنجا که برخی از عوامل طبیعی در آتش‌سوزی جنگل نقش دارند می توان آن را در بخش آسیب‌های ناشی از عوامل طبیعی نیز ذکر کرد.
در این ارتباط یک استاد دانشگاه گفت: بدون تردید در موضوع آتش سوزی متوالی جنگلهای در استان پیشگیری مهمتر، مطلوب تر و کم هزینه تر از مقابله با آتش سوزی است.
محمد حسین محمدی با اشاره به راه‌های پیشگیری در آتش‌سوزی در جنگلها افزود: تشکیل سمینارها، جشنواره ها و اجتماعات با شرکت اشخاص با نفوذ مناطق روستایی به‌ویژه مناطق هدف، انجام تحقیقات کاربردی به‌منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، تهیه و تدوین مواد خواندنی و آموزشی، لوحهای فشرده، عکس و پوستر بر اساس نتایج سمینارها و تحقیقات انجام شده با محتوا و پیامهای آموزشی در خصوص اهمیت و فوائد و ضرورت حفظ و نگه‌داری از جنگلها از راه‌کارهای مهم پیشگیری است.
وی ادامه داد: اجرای آموزشهای رسمی و غیر رسمی با هدف انتقال یافته‌ها و پیامهای آموزشی در صورت امکان در قالب آموزشهای رسمی وزارت آموزش و پرورش و نهضت سواد آموزی و از سوی سمن ها و افراد علاقمند، انتقال پیامها به وسیله رسانه های جمعی مانند رادیو و تلویزیون، مطبوعات، تشکیل کانونهای جنگلبانی در سطوح مرکز، استان، شهرستان، بخش و روستا با عضویت اشخاص حقوقی و حقیقی واجد شرایط، تهیه اساسنامه و شرح وظایف و دستورالعمل‌های اجرایی کانونهای جنگلبانی و ارزیابی از عملکردها در پایان هر سال و باز خورد در فرآیند اجرایی از دیگر راه‌های موثر پیشگیری از آتش سوزی در جنگل‌هاست.
این استاد دانشگاه همچنین به لزوم ارائه آموزشهای تخصصی خاموش کردن آتش سوزی در جنگلها و مراتع اشاره کرد و گفت: برای مهار آتش در جنگل و مراتع که پر خطر و زیان آور است آموزشهای ویژه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.
وی خاطر نشان کرد: علاوه بر این تامین امکانات مالی، تدارکاتی، ماشین آلات و تکنولوژی نیز از ضروریات کاهش زیانهای آتش سوزی در این گونه اماکن است.
با این وجود تمام این راهکارها زمانی موثر خواهد بود که بتوان از طمع انسانی برای نابودی جنگلها برای رسیدن به منافع مادی جلوگیری کرد چرا که برخی آتش سوزیها در جنگلها با هدف تصرف زمین، افزودن زمینها به زمینهای کشاورزی، زمین خواری و از همه بدتر فراری دادن حیوانات وحشی و گونه های کمیاب ساکن در عرصه های جنگلی است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان در این خصوص از ساخت چهار پایگاه تخصصی اطفای حریق جنگل و مرتع دراستان خبر داد و گفت: این چهار پایگاه در مناطق شرق گیلان به مرکزیت لاهیجان، غرب گیلان به مرکزیت تالش، جنوب گیلان به مرکزیت رودبار و مناطق مرکزی استان با مرکزیت رشت با همکاری ستاد حوادث غیرمترقبه استانداری گیلان ساخته خواهد شد.
رحمت الله رحمانی با اعلام اینکه عملیات مربوط به ساخت این پایگاهها از قبیل مطالعه و طراحی، خرید ماشین آلات و تجهیزات اطفای حریق، خرید مواد ضد شعله الیاف چوبی و سلولزی، آماده سازی زمین، حصار کشی و محصور سازی است، افزود: ساخت ساختمان تخصصی، ابنیه های اداری، باند فرود هواپیما و پد بالگرد جزو تعهدات این طرحهاست.
وی ادامه داد: پیش بینی فضای فرود هواپیمای سبک و بالگرد در مواقع حریق کمک خواهد کرد تا آتش در کمترین زمان ممکن مهار و اثرات تخریبی آن به حداقل برسد.
استان گیلان 565 هزار هکتار جنگل دارد که همه ساله به خصوص در ایام پاییز و هنگام وزش بادهای موسمی گرم بخشهای از این جنگلها دچار آتش سوزی شده و خسارت می بینند.
جنگلهای این استان با پراکندگی تقریبا یکسان، زیبایی چشم نواز و شگفت انگیزی از طبیعت و گنجینه ای با ارزش از گونه های گیاهان دارویی، صنعتی و خوراکی را در خود جای داده است.
جـذب 68 تن گرد و غبار و ذرات معلق در هوا، در هر هکتار جنـگل، تولیـد 60 درصد اکسیـژن، جلوگیری از بیابانـی شدن عرصه ها و بروز سیلاب، تولیـد آب و محافظت از خاک، جلوگیری از طغیان و گسترش آفات در مزارع و باغهای، تعدیل آب و هوا، تنـوع اکولـوژی جانـوری و گیاهی و ایجاد یک اکوسیستم پایدار از نتایج زیست محیطی جنگل و مرتع در استان است که باید به درستی صیانت شود.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی رشت گفت: از مهمترین معضلات پیش روی مدیریت مراتع و جنگلها ایجاد آتش‌سوزی‌های است که سالانه خسارات زیست محیطی و اقتصادی قابل توجهی را به استان تحمیل می کنند.
محمدعلی رفیعی افزود: وقوع برخی از آتش‌سوزی‌ها در جنگلهای استان گیلان ناشی از بی توجهی و در برخی موارد، سهل‌انگاری برخی از افراد بومی و غیربومی است.
وی همچنین مهمترین عوامل وقوع آتش سوزی در جنگلهای استان را بی احتیاطی شکارچیان، گردشگران و کسانیکه از محصولات طبیعی جنگلها استفاده می کنند، دانست و اظهار داشت: علاوه براین خیلی از اوقات مناطقـی که دچـار حادثه می شوند در ارتفاعات و یا دور از دسترس هستند که این موضوع، موجب گسترش دامنه آتش سوزی و به تبع آن، وارد آمدن خسارات بیشتر به جنگلها می‌شود.
اما سئوال اینکه آیا مهار آتش سوزی در منابع طبیعی از وظایف سازمان آتش نشانی است، رفیعی مدیرعامـل آتش نشانی رشت در پاسخ به این سئوال گفت: از نظر قانونی و طبق اساسنامه، مهـار آتش در محـدوده شهرها از وظایف این سازمان است اما به این دلیل که جنگل سرمایه ملی است، پس از اطـلاع از وقـوع آتش سوزی، نیروهای آتش نشان فوری به محل حادثه اعزام می شوند.
وی خاطر نشان کرد: مهار آتش در جنگلها به نیروهای آموزش دیـده، دستگاه‌ها و وسایل مخصوصـی از قبیل بالگرد و هواپیما نیاز دارد که استان باید به این امکانات مجهز شود.
به هر حال اطلاع‌رسانی عمومی درباره فوائد درختان و جنگل در رسانه ملی، شناسایی متخلفان و برخورد قاطع با آنها، تجهیـز منابع طبیعـی و یگان‌های امدادی به وسایل مـدرن از جمله بالگرد، ارائه آموزشهای فنی و جسمی به نیروهـای که در زمینه امداد رسانـی به جنـگلها فعالیت می کنند، شناسایی مکانهای که بیشترین آتش سوزی در آنجا رخ می دهد و استفاده از مأموران بیشتر در این مناطق، همـکاری بیشتر منابع طبیعی استان با سازمانهای امدادی مانند آتش نشانی و مشارکت مردم از جمله راه‌های جلوگیری از آتش سوزی و یا دامنه دار شدن آتش در جنگل‌هاست.
به هرحال جنگل به عنوان یکی از منابع مهم طبیعی و از بزرگترین نعمتهای خداوند است و از با ارزشترین سرمایه‌های یک کشور است. بنابراین نابودی و ویرانی آن، باعث خسارت‌های جبران ناپذیری می شود که حتی در زندگی نسل‌های آینده اثر نامطلوب می‌گذارد پس ضرورت دارد در حفظ و نگه‌داری جنگل که منشأ چشمه‌ها، رودخانه ها و تصفیه کننده هواست بیشتر کوشید.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید