آفتابنیوز : آفتاب: یك روانشناس بالینی و مشاور گفت: خوب است كه صدا و سیما تا حدی به مقوله موارد جدی و غیرجدی در طنز و شوخی توجه كند، بهخصوص كه بهداشت روانی جامعه را نیز بهبازی گرفته است.
فرشاد جابری در گفتوگو با فارس اظهار داشت: مدتی است كه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با به تمسخر گرفتن گروهی از مشاغل كشور، تحت عنوان سریال "ساختمان پزشكان " میخواهد با تهیه فیلمهای بی سر و ته طنز، آثار نامطلوبی را از خود بهجا بگذارد.
وی با اشاره به اینكه پخش طنز ساختمان پزشكان، جامعه رسانهای كشور را با چالش همراه میكند، ادامه داد: شوخی، حالتی مثبت در ذهن است و موقعی ایجاد میشود كه فردی موضوعی ناهمخوان، غیرمنتظره یا سرگرمكننده را بگوید یا انجام دهد.
* شوخی پاسخی خودجوش به موقعیتها در حضور دیگران است
این روانشناس بالینی و مشاور با بیان اینكه شوخی حدود 18 بار در روز اتفاق میافتد و غالباً پاسخی خودجوش به موقعیتها در حضور دیگران است، گفت: شوخی عبارت از توانایی برای مشاهده و درك، قدردانی و تصدیق یا بیان موضوعات خندهدار و سرگرمكننده است.
وی در خصوص كالبدشكافی شوخی و طنز در برنامههای تلویزیونی و ویژگیهای این برنامهها، افزود: معمولاً در برنامههای تلویزیونی ایران قالبهای خاصی برای ساخت طنز به كار میرود كه از آن جمله میتوان به تمسخر لهجه، قومیت و شغل اشاره كرد كه این موضوع با آنچه از منظر اسلامی و علمی در رابطه با شوخی مشاهده میشود، فاصله دارد.
* سریال "ساختمان پزشكان " جایگاه برخی از مشاغل را به بازی گرفته است
جابری با بیان اینكه هدف از ساخت برخی برنامههای طنز، اثبات حس برتریجویی خود است، گفت: گاهی در شوخیهای ارائه شده در صدا و سیما سعی میشود گروه یا افراد خاصی در برابر دیگران بیشتر مطرح شوند و در برابر، گروهی را با تمسخر، كوچك جلوه دهند.
وی بیان كرد: مطابق بررسیهای فروید در كتاب "شوخی "، این موضوع مستقیماً با ساخت ناخودآگاه فرد كه مبتنی بر دوران كودكی اوست، در ارتباط است؛ سركوبها و مشكلات خاصی كه فرد در دوران كودكی تجربه كرده و برایش حل نشده است، در حال حاضر به عنوان انگیزهای رهاییبخش برای رهایی از این تنشها عمل میكند؛ در واقع او از ساخت و بیان این نوع شوخی در قالب یك فیلم و برنامه تلویزیونی، به طور ناخودآگاه و به شدت احساس لذت و رهایی از تنش میكند؛ در بررسیهای به عمل آمده روانشناختی و مصاحبههای بالینی از این افراد، وجود آسیبهای خاص در بیشتر موارد به خصوص در دوران كودكی این افراد مشهود است.
جابری اضافه كرد: حال كه سریال ساختمان پزشكان، بهداشت روانی كشور و جایگاه شغلی روانشناسان و روانپزشكان را به بازی گرفته، بد نیست كه جامعه روانشناسی و روانپزشكی ایران در صورت امكان عوامل اصلی سریال فوق را جهت تحلیل روانی دعوت كند.
وی با بیان اینكه در ایران در بخش محتوای شوخی برای برنامههای تلویزیونی طنز مشكل داریم، عنوان كرد: بعد از هر فیلم یا برنامه مرتبط در زمینه شوخی انتظار عواقب خوبی را نداریم یا قبل از آنكه بخواهیم شوخی كنیم با خود درگیر میشویم كه نكند مشكلی پیش آید، در حقیقت طبیعی است، وقتی قومیت یك فرد را به استهزاء میگیریم باید منتظر عكسالعمل باشیم و وقتی شخصیت یك فرد را هدف قرار میدهیم باید منتظر به هم ریختن شرایط نیز باشیم.
این روانشناس بالینی و مشاور اظهار داشت: متأسفانه این مشكلی است كه در فرهنگ تولید برنامههای تلویزیونی در زمینه شوخی، طنز و خنده ریشه دوانده است و باید به آن توجه و دقت كرد و این سؤال را بسیار پررنگ بیان كرد كه چرا ما مانند چارلی چاپلین طنزی نداریم؛ در هر صورت، شوخی سالم محركی برای نشاط و شادی است، سبب صمیمیت شده و درد را كاهش میدهد به خصوص دردهای روانی را كه امروزه با آنها دست به گریبان شدهایم.
* شوخی و مزاح، نباید سبب تحقیر یا تمسخر انسان دیگری شود
جابری با بیان اینكه دروغ گفتن و جعل سخن نباید ابزار خندانیدن مردم شود، گفت: شوخی و مزاح نباید سبب تحقیر یا تمسخر انسان دیگری شود؛ خداوند متعال میفرماید: "ای كسانی كه ایمان آوردهاید، نباید قومی، قوم دیگر را مسخره كند ".
وی بیان كرد: زمانی كه كتاب آسمانی، با این صراحت موضوع مسخره كردن را مشخص كرده است، آیا این سؤال در یك كشور اسلامی قابل مطرح شدن نیست كه چرا صدا و سیما به عنوان یك رسانه ملی در بررسی این برنامهها استنادی به این مستندات قاطع نمیكند؛ در حدیث دیگری روایت شده كه پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: "برای یك شخص بدترین بدی این است كه برادر مسلمان خود را تحقیر كند "؛ لازم است كه عوامل اصلی برنامههای طنز تلویزیونی ایران تا حدی به این حدیث توجه داشته باشند.
* صدا و سیما نیز تا حدی به مقوله موارد جدی و غیرجدی در طنز و شوخی توجه كند
وی افزود: بد نیست كه صدا و سیما نیز تا حدی به مقوله موارد جدی و غیرجدی در طنز و شوخی توجه كند، به خصوص در حال حاضر كه بهداشت روانی جامعه نیز به بازی گرفته شده است؛ شوخی و خنده باید معقول و در حد اعتدال و توازن باشد و فطرت سالم انسان آن را بپذیرد و عقل سالم بدان راضی شود و با جامعهای كه در آن زندگی میكند، سازگار باشد.
این روانشناس بالینی با بیان اینكه آیا در برنامههای طنز و شوخی صدا و سیما این حد تعادل رعایت میشود، اظهار داشت: از امام علی علیه السّلام روایت شده كه: "أعط الكلام من المزح بمقدار ما تعطی الطعام من الملح "، به این معنا كه به آن مقدار كه نمك برای طعام لازم است به همان مقدار مزاح وارد كلام كنید؛ این گفتاری حكیمانه است و چقدر خوب است كه صدا و سیما ضمن آنكه در برنامههای آشپزی میزان نمك را مدنظر دارد در برنامههای مهم طنز و شوخی نیز به میزان نمك توجه كند.
* سریال ساختمان پزشكان بهشدت با طنز فاصله دارد
جابری در ادامه افزود: طنز ساختمان پزشكان با به بازی گرفتن برخی مشاغل و به خصوص مشاغلی كه مستقیماً با بهداشت روانی جامعه سر و كار دارد، به شدت با طنز فاصله دارد در حقیقت این سریال، بیشتر به ناطنز نظر داشته است.
این روانشناس بالینی و مشاور افزود: با توجه به اهانتآمیز بودن برنامه فوق و به بازی گرفتن حقوق حرفهای گروهی از شاغلان و مهمتر از همه به سخره گرفتن بهداشت روانی جامعه به بهانه طنز، لازم است سازمانهای مدافع حقوق روانشناسان و مشاوران همچنین بخشهای مرتبط با بهداشت روانی در جامعه به دفاع از این گروه و برخورد با سازندگان ناطنز فوق از طریق مجاری قانونی و قضایی اقدام كنند.
وی عنوان كرد: بررسی و تحلیل روانی عوامل اصلی سازنده ناطنز ساختمان پزشكان باید توسط مراكز بهداشت روانی و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته شود همچنین نظارت لازم از سوی كمیسیونهای فرهنگی مجلس و سازمانهای فرهنگی مسئول بر برنامههای تلویزیونی كه طرف مقابل آن یك گروه از زحمتكشان و مهمتر از همه، عامه مردم هستند و حقوقشان به نوعی توسط رسانه ملی به سخره گرفته، صورت گیرد.
*حكایت توقیف سریال
سریال «ساختمان پزشكان» قرار بود از 20 فروردین ماه هرروز ساعت 20 و 45 دقیقه از شبكه 3 سیما پخش شود كه به دلیل مسائل ممیزی پخش در نهایت «چهارچرخ» ساخته جواد مزدآبادی جایگزین آن شد.
گفته می شود برخی سیاهنماییها در این سریال باعث توقیف موقت آن شده بود.