دیکتاتوری به روش حشرات
زنبورعسل يك نمونه بارز از اين نوع حشرات است. در هر كندو ملكه فرمانده تمام زنبورها به حساب مي آيد وهيچ كس اجازه ندارد از دستورات او سرپيچي كند و تنها ملكه است كه اجازه توليد مثل و تخمگذاري را دارد. با وجود اين كه زنبورهاي كارگر هم توانايي تخمگذاري دارند، ولي آنها در واقع از اين كار به نفع ملكه صرف نظر مي كنند . آنها حتي حاضرند جان خود را به خاطر حفظ ملكه به خطر بيندازند، اما در اجتماع زنبورها هم مثل هر جامعه اي ممكن است عده اي از قوانين سرپيچي كنند. در ميان زنبورهاي كارگر ممكن است تعداد كمي شروع به تخم گذاري كنند. اين كار نه تنها به ضرر ملكه تمام مي شود. بلكه حتي براي زنبورهاي كارگر ديگر هم چندان خوشايند نيست. به همين دليل عده اي از زنبورها مثل پليس عمل مي كنند و با شناسايي اين زنبورها مانع از تخمگذاري آنها مي شوند. آنها حتي تخمهايي راكه اين زنبورها مي گذارند از بين مي برند. تنها زنبورهاي عسل نيستند كه اين رفتارها را از خود بروز مي دهند. در واقع مشابه اين پديده در بسياري از حشرات كه به صورت اجتماعي زندگي مي كنند، وجود دارد.
براي مثال بعضي از انواع مورچه ها كه در مناطق استوايي زندگي مي كنند حتي از زنبورها هم سختگيرتر هستند. جمعيت اين مورچه ها در هر دسته از صد تا تجاوز نمي كند. در ميان اين مورچه ها ملكه وجود ندارد و تمام مورچه هاي ماده توانايي توليد مثل دارند؛ اما در ميان آنها تعداد بسيار كمي اجازه تخمگذاري دارند و اگر ساير مورچه هاي ماده تخمگذاري كنند، مجازات سختي در انتظار آنها خواهد بود، مورچه هاي ديگر به آنها حمله خواهند كرد. نيش آنها ممكن است مورچه نافرمان را براي ساعتها فلج كند و بعد از اين مدت مورچه نافرمان اگر بسيار خوش شانس باشد ، تنها توانايي توليد مثل خود را از دست ميدهد. بسياري از اين مورچه ها كشته مي شوند و يا به طور دايمي فلج مي شوند. اما تفاوت اساسي كه بين اين مورچه ها و زنبورهاي عسل وجود دارد اين است كه مورچه ها خود انتخاب مي كنند كه چه كسي نقش ملكه را ايفا كند و اگر مورچه اي كه به عنوان ملكه انتخاب مي شود توانايي لازم را نداشته باشد، ساير مورچه ها دراقدامي شبيه كودتا او را بر كنار مي كنند و مورچه ماده ديگري را جانشين او مي كنند.
اما دليل اين رفتار عجيب حشرات چيست؟ تحقيقات نشان مي دهد حشرات با اين كار بقاي نسل خود را تضمين مي كنند. اين كار آنها باعث مي شود ويژگي هاي ژنتيكي يك نسل به بهترين شكل به نسل بعد منتقل شود. زنبورهاي عسل توليد مثل يك زنبور كارگر را به هيچ وجه تحمل نمي كنند؛ چون اگر اين اتفاق بيفتد نسل بعد به علت تفاوتهاي ژنتيكي با آنها كاملا بيگانه خواهد بود.
