بازار طلا در سال جاری به کدام سو می‌رود؟ (جدول تغییرات در سه دهه گذشته)

دیگر همانند قبل چشم طلا تنها به حرکت انس جهانی نیست. اکنون نرخ دلار تاثیر بیشتری بر قیمت این فلز زرد دارد. در سال های گذشته که نرخ دلار تقریبا ثابت بود و فقط نوسانات جزئی داشت این انس جهانی بود که بر تعیین بهای طلای داخلی حاکم بود ولی با آغاز نوسانات شدید ارز در انتهای سال۱۳۹۰ و افزایش چشمگیر قیمت آن، نگاه طلا به سوی دلار برگشته است. به طوری که در حال حاضر با هر نوسانی که در بهای دلار حادث می شود طلا واکنش چند برابری از خود نشان می دهد.

حتی کار به جایی رسیده است که طلا با بی اعتنایی به تحولات انس جهانی حرکت می کند. چه آن که در ماه های اخیر با وجودی که بهای انس در بازار های جهانی با کاهش قابل توجهی مواجه شده و از ابتدای سال جاری میلادی بیش از ۱۷درصد افت کرده است، در بازار داخل قیمت سکه و طلا با این رخداد همراهی نکرده است و حتی در برخی مواقع عکس بازار های بین المللی قیمت خود را بالا کشیده است. بنابراین افت روزهای پایانی قیمت سکه و طلا را می توان به خواب و کاهش جزئی نرخ دلار نسبت داد. این درحالی است که به محض افزایش نرخ دلار، قیمت سکه و طلا نیز واکنش نشان داد و افزایش یافت.

به گزارش اقتصاد ایران آنلاین،تحت چنین شرایطی چگونه می توان آینده بازار سکه و طلا را در کوتاه مدت و بلندمدت پیش بینی کرد و به راستی قیمت طلا پس از برگزاری انتخابات و روی کار آمدن دولت یازدهم چگونه خواهد شد؟ واکنش بازار به این تحولات چگونه است؟ آیا قیمت سکه و طلا شکسته می شود و دوباره به نرخ سال های پیش از ۱۳۹۰ باز می گردد؟

بازار طلا به کدام سو می رود؟

افزایش التهابات در بازار ارز و طلا وسواس مردم را برای دانستن این که قیمت ارز و طلا در آینده چگونه خواهد شد، نسبت به گذشته بیشتر کرده است. همه مردم تشنه اطلاعات صحیحی از این دو بازار مهم هستند تا آینده خود را براساس آن برنامه ریزی کنند. البته زمانی که التهابات شدید اخیر در کنار تحولات سیاسی مهمی نظیر انتخابات و تغییر دولت قرار می گیرد اهمیت پاسخ برای سوالات بی شماری که وجود دارد دوچندان می شود.

عوامل متعددی در تعیین قیمت طلا و سکه نقش دارند که مهم ترین آنها تحولات دلار، انس و مسائل سیاسی است. بدین ترتیب این عوامل سه گانه هر یک با وزنی متفاوت فیتیله قیمتی طلا در بازار های داخلی را بالا و پایین می کشند. همان گونه که اشاره شد هم اکنون قیمت طلا به نوسانات دلار گره خورده است. بدین ترتیب پیش بینی آینده بازار ارز به پیش بینی بازار طلا ختم می شود.

در عین حال هیچ گاه نباید فراموش کرد که برخلاف بازاری مانند ارز که به صورت سنت شکنانه ای به یک کالای سرمایه ای تبدیل شده است، ولی طلا از سال های دور همواره به عنوان یک کالای سرمایه ای مطمئن و با قدرت نقدشوندگی بالا در میان مردم مطرح است و نوسانات اخیر آن هرچند سرمایه گذاران را محتاط تر کرده است ولی از این بازار جدا نمی کند.

دلار

واقعیت این است که با توجه به شرایط موجود امید چندانی نمی توان به کاهش قیمت ارز به ویژه دلار و بازگشت آن به سطح قیمتی گذشته داشت. همان گونه که بارها مسئولان دولتی مانند وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده اند بازار ارز دچار تغییرات اساسی شده است.
 
دیگر ورود ارز و انتقال آن به کشور مانند گذشته با سهولت انجام نمی شود و عرضه آن به شدت محدود شده است. همین محدودیت در عرضه به خودی خود عاملی برای افزایش نرخ ارز شده است که در آینده نیز این شرایط ادامه خواهد داشت. از سوی دیگر افزایش نرخ دلار در بودجه سال جاری کل کشور هرچند که به قول دولتی ها جنبه محاسباتی داشته باشد تاثیر مستقیمی روی نرخ بازار آزاد خواهد گذاشت. دیگر ارز ۱۲۲۶تومانی که در گذشته مبنای فعالیت های اقتصادی بود به جز برای تامین برخی از اقلام اساسی حضور ندارد و این نرخ مبادله ای و آزاد ارز است که ملاک شده است. بدین ترتیب با فرض تداوم وضع موجود نرخ ارز در آینده کاهش نخواهد یافت و درنتیجه بهای طلا در بازار داخلی نیز متاثر از قیمت دلار روند نزولی به خود نمی گیرد.

انس

پس از ۱۲سال حکمرانی مطلق طلا بر بازار های سرمایه گذاری جهان، از ابتدای سال۲۰۱۳ میلادی انس جهانی با ریزش روبه رو شده به طوری که از ابتدای سال میلادی بیش از ۱۷درصد کاهش داشته است. البته درخصوص آینده قیمت فلز زرد میان صاحبنظران اختلاف نظر وجود دارد، برخی از کارشناسان از سقوط بیش از پیش قیمت طلا در ماه های آینده خبر می دهند، قیمتی که ممکن است حتی به یک هزار دلار نیز برسد و در مقابل عده ای کاهش حال حاضر آن را موقتی می دانند و وعده افزایش مجدد آن را می دهند.

هرچند که نمی توان تاثیر نوسانات انس جهانی را بر قیمت ط?ای داخلی انکار کرد، اما باید پذیرفت این رابطه نسبت به گذشته سست تر شده است. بر این اساس با فرض افزایش بهای انس بهانه بالا رفتن طلا در بازار ایران به وجود می آید و درصورتی که انس به روند نزولی خود ادامه دهد دامنه این تاثیر شدید نخواهد بود. از سوی دیگر افت بهای انس به معنای تقویت نرخ برابری دلار است. نرخی که باعث تقویت قیمت دلار در بازار داخلی خواهد شد و بدین ترتیب تقویت دلار تاثیر افت انس جهانی بر طلا را بالانس می کند.

سیاست

تاثیر مسائل سیاسی و جو روانی بر بازار ارز و طلا موضوعی تایید شده است. هرچند ممکن است در مقایسه با سایر عوامل تاثیر کوتاه مدت تری بر بازار طلا داشته باشد ولی عمق این تاثیر چیزی کمتر از عوامل دیگر ندارد. برای مثال در شرایطی که قیمت هر دلار آمریکا خود را به نزدیکی ۴۰۰۰تومان رسانده بود انتشار خبری مبنی بر مثبت بودن نتایج مذاکرات هسته ای در نشست «آلماتی۱» طی یک روز این قیمت را تا حدود ۳۲۰۰تومان پایین کشید.
 
بر این اساس تحولات سیاسی ماه های پیش رو و برنامه های دولت یازدهم تاثیر مستقیمی بر آینده طلا خواهد داشت. در?واقع بازار طلا به هر علامتی از دنیای سیاست پاسخ می دهد. از سوی دیگر سیاست های اقتصادی دولت مانند تغییر نرخ سود بانکی و همچنین میزان تورم موجود در جامعه نیز رابطه قوی با قیمت طلا دارد. بر همین اساس کاهش نرخ سود بانکی در سال۹۱ یکی از دلایل مهم تقویت قیمت ارز و طلا در بازار ایران بود. چراکه با کاهش جذابیت شبکه بانکی برای سرمایه گذاران آنها ترجیح می دهند سرمایه خود را در بازار های پرسودتری نظیر ارز و طلا هزینه کنند تا علاوه بر سود میزان دارایی خود را نیز حفظ کنند.

روند صعودی قیمت ها در ۳ دهه اخیر

در کنار متغیرهایی که به آنها اشاره شد، مطالعه و بررسی سیر تاریخی قیمت سکه و دلار برای پیش بینی آنچه در آینده اتفاق خواهد افتاد راهگشاست. بنابراین از سال های نخست دهه ۶۰ تاکنون به صورت مداوم قیمت سکه قدیم و دلار در بازار آزاد و حتی در بازارهای رسمی روند صعودی داشته است. به طوری که قیمت ۱۰تومانی هر دلار آمریکا در بازار آزاد سال۱۳۵۷ به حدود ۴۰۰۰تومان در سال گذشته و حدود ۳۵۰۰تومان در سال جاری رسیده است که حکایت از جهش ۳۵۰برابری آن دارد.

این روند در بازار آزاد سکه نیز صادق است. درحالی که هر قطعه سکه بهار آزادی طرح قدیم در بازار آزاد سال۱۳۵۷، ۴۲۰تومان فروخته می شد این قیمت در سال گذشته به بیش از ۸۳۶هزار تومان و سپس با عبور از مرز یک میلیون تومان خود را به قیمت یک میلیون و ۴۰۰هزار تومان نزدیک کرده است. هرچند این تحلیل براساس اصول اقتصادی استوار نشده است ولی با مشاهده افزایش مداوم قیمت سکه و طلا در بیش از ۳۰سال گذشته می توان نتیجه گرفت که در یک فرآیند کلی تمام قیمت ها با نسبت های گوناگونی در حال صعود است، قانونی که برای بازار طلا نیز صادق است.