توضیح صالحی امیری درباره احتمال انتقال اسناد وزارت اطلاعات به کتابخانه ملی

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: به گزارش خبرنگار مهر، نخستین نشست خبری سیدرضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به همراه معاونان این سازمان، صبح امروز یکشنبه 31 فروردین در سالن کنفرانس حوزه ریاست برگزار شد.

در ابتدای این جلسه، صالحی امیری پس از تبریک زادروز حضرت فاطمه (س) به شعار سال و اهمیت قرار گرفتن مسئله فرهنگ در آن اشاره و ابراز امیدواری کرد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بتواند در این سال گام‌های شایسته‌ای برای کاستن از بخشی از معضلات فرهنگی کشور بردارد.

وی سپس، اولین سیاست و راهبرد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در دوره جدید را تبدیل کردن آن به سازمانی فعال، پویا و کارآمد عنوان کرد و گفت: برای رسیدن به این هدف تمهدیاتی اندیشیده شده و اولین اقدام تشکیل شورای راهبردی در سازمان برای استفاده از خرد جمعی و ظرفیت نخبگان و اندیشمندان جهت راهبری سازمان به اهداف متعالی آن بوده است.

صالحی امیری از تبدیل سازمان متبوعش به اندیشگاه فرهنگی سخن گفت و با اشاره به تاکید رهبر انقلاب بر لزوم ایجاد کرسی‌های آزاد‌اندیشی، از اینکه به گفته او این مطالبه رهبری پاسخ مناسبی نیافته، اظهار تاسف کرد و از تلاش برای بر زمین نماندن این توصیه با حضور مستمر صاحب‌نظران و اندیشمندان و فرهیختگان و برگزاری نشست‌های متنوع فرهنگی در سازمان متبوعش خبر داد.

رئیس کتابخانه ملی ایران، تدوین دانشنامه اسناد، پویاسازی و فعال‌سازی پژوهشکده اسناد و نیز مرکز ایرانشناسی و اسلام‌شناسی با هدف تشکیل پژوهشگاهی بزرگ ذیل سازمان متبوعش، گسترش سطح تولیدات و انتشارات علمی و پژوهشی و تاریخ، توجه جدیتر به حوزه تاریخ شفاهی، کتابشناسی نسخ خطی، جمع‌اوری نسخ خطی و نیز اسناد ملی را از برنامه‌های این سازمان در سال جدید عنوان کرد.

وی در پاسخ به سوالی درباره ارزیابی‌اش از گذشته این سازمان، به ذکر این جمله بسنده کرد که: منطقاخلاقی ایجاب می‌کند ما از زحمات گذشتگان تشکر و برای ایجاد وضعیتی بهتر تلاش کنیم.

صالحی امیری، دارا بود روحیه تحول‌گرایی را هم از جمله معیارهایش برای انتخاب معاونین خود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برشمرد.

در ادامه رئیس کتابخانه ملی ایران در پاسخ به سوالی درباره سیاستش در خصوص تفاهم‌نامه‌هایی که این سازمان با سازمان‌های مشابه در کشورهای دیگر دارد، ضمن اشاره به تاثیر این قبیل تفاهم‌نامه‌های فرهنگی در تعمیق ارتباطات فرهنگی و تقویت دیپلماسی فرهنگی، ابتدا گفت: قطعاً یکی از رسالت‌های اصلی این سازمان، تداوم همکاری با مراکگز کتابخانه‌های ملی و آرشیوهای ملی در دنیا است.

وی سپس افزود: در هر تفاهم‌نامه‌ای، دو طرف تعهداتی برای خود تعریف می‌کنند که باید به آن وفادار باشند. همچنین این تفاهم‌نامه‌ها باید از حالت صوری خارج شوند و عمق بیشتری بیابند و هر دو طرف از منافع آن برخوردار شوند. ما در دوره جدید در روابط فرهنگی خود با کتابخانه‌های ملی و مراکز اسنادی ملی کشورهای دیگر، با هدف عمق بخشیدن به این روابط، تجدید نظر خواهیم کرد.

به گفته صالحی امیری، کار دیجتال سازی منابع موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با سرعت بیشتری ادامه خواهد یافت. همچنین تلاش خواهد شد ظرفیت منابع کتابخانه و نیز آرشیو ملی ایران از طریق تفاهم‌نامه با کشورهای مختلف، افزایش یابد. به علاوه یادمان و پاسداشت مراجع معظم تقلید در مرکز اسناد کتابخانه ملی از دیگر برنامه‌های این سازمان در سال جدید خواهد بود.

صالحی امیری سپس در پاسخ به این سوال خبرنگار مهر که «علی یونسی وزیر اسبق اطلاعات و مشاور ویژه رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی بر لزوم آزادسازی اسناد وزارت اطلاعات و انتقال آنها به کتابخانه ملی تاکید کرده است. سازمان اسناد و کتابخانه ملی چه برنامه‌ای برای انتقال این اسناد به این سازمان دارد؟» گفت: درباره اسناد در کشور نوعی اغتشاش در گذشته وجود داشته است که البته با شکل‌گیری تشکلی که نام اختصاری آن «مهتاب» است، تا حدودی نوعی همگرایی بین مراکز اسناددی کشور شکل گرفته است اما واقعیت قضیه این است که هر سازمانی که امروز اسنادی را در مجموعه خودش نگهداری می‌کند، آنها را حریم شخصیخودش تعریف می‌کند و عملاً بخش زیادی از جامعه را که غالباً هم پژوهشگران هستند، از دسترسی به آن محروم کرده است.

وی ادامه داد: البته قانون، قضیه را روشن کرده است و مستثنیات را هم بیان کرده است. بنای ما در دوره جدید بر اجرای قانون مصوب است که بر اساس آن سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی موظف هستند امکان استفاده از این اسناد را با در اختیار قرار دادن آنها به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، برای پژوهشگران فراهم کنند البته بجز دستگاه‌هایی که قانون مشخص کرده است. اما این دستگاه‌ها هم می‌توانند مثل همه مراکز دیگر، تاریخی را تعریف و اعلام کنند که بعد از آن تاریخ، دسترسی به اسناد مربوطه ممکن خواهد بود. به طور طبیعی بخش زیادی از اسناد معاصر، مربوط به تاریخ پهلوی است و دسترسی به آنها برای پژوهشگران هیچگونه ملاحظه‌ امنیتی ندارد.

رئیس کتابخانه ملی در توضیح بیشتر این مسئله یادآور شد: البته اسناد موجود در سازمان‌های مختلف، در طبقه‌بندی خاصی گنجانده شده‌اند و برخی هم محرمانه است اما در عن حال، اینها برای پژوهشگران بسیار حیاتی است و اساساً یکی از دلایل ضعف مطالعات تاریخی در ایران، عدم دسترسی پژوهشگران به این قبیل اسناد است. بدیهی است هیچکس مطالبه‌ای برای دسترسی به اسناد محرمانه را که در چارچوب امنیتی ملی تعریف می‌شوند، نخواهد داشت اما ضرورت دارد همه دستگاه‌ها به جای هزینه‌های زیادی که برای حفاظت از این اسناد صرف می‌کنند، به فکر ایجاد ظرفیت‌های جدیدی هم برای دسترسی پژوهشگران به آنها باشند.

همچنین غلامرضا عزیزی معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در توضیح بیشتر در خصوص این سوال خبرنگار مهر، گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پی همگرایی مراکز اسنادی است. پیداست در کشور تنها یک آرشیو ملی وجود دارد و سازمان وابسته موظف‌اند اسناد مربوطه را به آرشیو ملی منتقل کنند. البته جاهایی مثل وزارت اطلاعات و وزارت دفاع از این قانون مستثنی هستند گرچه ما همین الان هم طبق تفاهم‌نامه‌ای که با وزارت دفاع داریم، توانسته‌ایم امکان استفاده پژوهشگران را از بخش زیادی از اسناد مربوط به این وزارتخانه فراهم کنیم.

به گفته این مقام مسئول در سازمان اسناد و کتابخانه ملی، مکاتباتی از سوی ریاست این سازمان با وزارت نفت برای انتقال اسناد این وزارتخانه به آرشیو ملی ایران صورت گرفته که به زودی در خصوص نتایج این پیگیری، اطلاع رسانی خواهد شد.

ادامه دارد....