خوشحالی پوچ افراطی ها/ دیپلماسی اعتدال ایستایی ندارد

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: چمدان ها که بسته و هواپیماها که به پرواز درآمدند و خبری از کنفرانس خبری مشترک نشد، مشخص گردید که این دور از مذاکرات که به مرحله حساس و پیچ نهایی خود نزدیک شده با ایست ناگهانی و سکته موقت روبرو شده است.

به محض انتشار این خبر دو نوع واکنش در رسانه ها و افکار عمومی رخ نمایاند. آنانی که بی محابا بر سیاست های تعاملی دولت تدبیر و امید در عرصه دیپلماسی تاخته و هیچ ترتیب و آدابی هم نجسته بودند، خوشحال از این اتفاق گویی موهبتی آسمانی را یافته و پیروزی بزرگی را بدست آورده اند با شادی زاید الوصفی به استقبال ناکامی این دور از مذاکرات رفته و توپخانه تخریب را این بار با وجهی حق به جانب مهیا کردند.

در دیگر سو موافقین و همفکران دولت و آنانی که به دنبال فروکش تخاصم بوده و با امید زاید الوصف به پایان خوش و مطلوب مذاکرات می اندیشیدند از عدم دستیابی به توافقی مقدماتی پیرامون پیش نویس نهایی توافق نامه میان ایران و 1+5 نگران شده و آن را مطلوب نیافتند.

در این میان چند نکته جال توجه و شایسته تامل است.

اول آنکه خوشحالی از توقف یا شکست مذاکرات می تواند توجیه منطقی و عقلانی و البته منطبق با منافع ملی داشته باشد؟ آیا در شکست مذاکرات منفعتی برای طرف ایرانی خفته است که ما از آن نا آگاهیم و ارزش افزوده ای برای اضمحلال مذاکرات و بالاروی تنش ها می توان متصور بود؟ آیا افزایش تحریم ها و یا بالاروی تنش ها و یا عدم پذیرش حقوق حقه هسته ای کشورمان چیزی عاید مردم ما می کند؟

بی گمان پاسخ تمامی این سئوال از نظرگاه هر ناظر منصفی منفی است و نیاز به شرح و بسط ندارد. شکست مذاکرات در هر شکل و حالتی نمی تواند عایدی برای مردم و کشور ما داشته باشد و بی گمان دل دشمنان و کینه توزان به نظام جمهوری اسلامی را خوشحال می کند، پس چرا عده ای که خود را حامی بی چون و چرای انقلاب و اسلام و ازش ها می دانند و از همه در این مسیر سینه چاک ترند از عدم توافق خوشحال هستند.

جواب ساده و بی آلایش به این رفتار ورزی تنها در یک گزاره نهفته است. تمایل به شکست رقیب سیاسی و نگرش های منفعت محور طیفی و جناحی. عده ای چنان غرق در معادلات قدرت شده اند که منافع ملی را به فراموشی سپرده و تنها چشم انداز کوچک و سطحی نزدیک به خود را می بینند و برایشان منافع ملی و خیر و صلاح عمومی در  اولویت ثانویه است. البته این نکته را هم نباید فراموش کنیم که حیات سیاسی طیفی همواره در جنجال و هوچی گری نهفته است چرا که از ادله و استدلال منطقی و یا گفتمان منطقی مورد اقبال و استقبال مردم برخوردار نیستند و افزایش تنش به هر شکل و سیاق اش برای آنان مطلوب است و البته عده ای نیز همانگونه که رئیس جمهوری اشاره کرد کاسبان تحریم بوده و در این وانفسا با سوء استفاده از موقعیت بدنبال صید منافع خود هستند و بدیهی است که از زدودن تحریم ها و عادی شدن فضا ناخشنود باشند.

دوم آنکه موافقین و اعتدال گرایانی که از این توقف ناگهانی دچار نگرانی شدند باید این نکته را ملحوظ کنند که ذات و کنه مذاکرات سخت و پیچیده آنهم با این عقبه پر فراز و نشیب و تفاوت دیدگاه ها و دیوار بلند بی اعتمادی چند دهه ای اقتضای این فعل و انفعالات را دارد و بدیهی است که توافق نهایی به این سادگی ها در دسترس نخواهد بود. بی گمان اگر قرار بود همه چیز بر وفق مراد پیشرفته و توافق سهل الوصول باشد نیازی به مذاکره آنهم در این حجم و اندازه نبود. بدون شک تا رسیدن به توافق نهایی باید انتظار وقوع فعل و انفعالات مختلفی را داشت و نکته آنست که مذاکره کنندگان کارآزموده و هوشمند در این بزنگاه ها خود را نشان داده و با استراتژی زیرکانه و شفاف می توانند سرنوشت مذاکرات را رقم بزنند.

دولت تدبیر و امید با سیاست تعامل سازنده به میدان سخت مذاکرات پیچ در پیچ هسته ای وارد شده و از ابتدا نیز می دانست که چه میدان مینی در برابر آن است و وزیر خارجه کشورمان نیز از همان ابتدا در وهله های مختلف اعلام کرده بود که باید صبور بود و نه دچار ذوق زدگی شد و نه یاس را مجال جولان داد و دیدیم که او با همین سیاست توانست از پیچ اول علیرغم همه پیش بینی های منفی به سلامت گذر کند. حال نیز او با صراحت اعلام داشته که رسیدن به توافق نهایی ممکن و میسر است و باید از فضای فانتزی و توهمی فاصله گرفت. رئیس جمهوری نیز در آخرین اظهار نظر خود پیرامون این مقوله اعلام داشته که  "مذاکرات ایران با 1+5 با وجود دشواری‌هایی که وجود دارد، ان‌شاءالله در نهایت به توافق خواهد رسید، چراکه مصلحت همگان در توافق و بازی برد - برد است"

این اطمینان خاطر از آن حیث است که مذاکره کنندگان و تصمیم گیران اصلی پیرامون توافق هسته ای به خوبی می دانند که چه می خواهند و چگونه باید بخواهند. آنان در دیپلماسی اعتدالی که مد نظر دارند عدول از مواضع هسته ای و حقوق حقه کشورمان را به هیچ روی بر نمی تابند و همانند برخی نیستند که مقاومت را با ضدیت و مقابله به اشتباه گفته و تحریم ها را که می تواند با همه مشکلات اش نعمت نیز باشد چون مائده آسمانی ببینند. آنان بخوبی می دانند طرف غربی هم پس از یاده سال به این حقیقت واقف شده که بازگشت به نقطه صفر و نادیده گرفتن توانایی های هسته ای کشورمان ممکن و میسر نیست و آنها نیز می خواهند با اعتماد سازی و شفافیت خروجی آبرومندانه را از این پرونده رقم بزنند.

غربی ها نیز مایل اند که از مواهب بازار بزرگ 75 میلیونی ایران و نیز ذخایر عظیم هیدروکربوری آن بهره گیرند و می دانند که عدم توافق باخت بزرگی برای هر دو سوی ماجراست و متشتت شدن فضا در منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه به نفع منافع کوتاه و بلند مدت آنان نیست.

هر چه هست چشم انداز پیش روی توافق هسته ای آفتابی و روشن می نماید و ابرهای موقتی و سیاه با همه سایه و تاریکی شان بالاخره کنار رفتنی هستند که اعتدال راهی آهسته و پیوسته اما بی انقطاع است.

منبع: خرداد