از وعده یک‌میلیونی احمدی‌نژاد برای نوزادان تا طرح دستوری مجلس برای افزایش باروری
محدودیت‌های بهداشتی راه‌حل مناسبی برای تشويق فرزندآوری نيست
اجرای طرحها و سياست‌های افزایش جمعیت تنها در کنار بهبود و توسعه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، بهداشت عمومی و رفاه اجتماعی می‌تواند موفق باشد. بنابراين بهتر است كه مجلس بجاي تصويب چنين طرح‌هاي غيركارشناسی و آسيب‌زا به دنبال قوانين و برنامه‌هايی باشد كه به توسعه و رشد كشور كمک كند و جامعه و فرهنگ عمومی نيز پذيرای آن باشد.
آفتاب‌‌نیوز :
آفتاب- سپهر کیانفر: چندسالی است که مسئله افزایش جمعیت در کشور مطرح شده اما این روزها با ابلاغ سیاست‌های افزایش جمعیت، اجرای برنامه‌های مربوط نیز به‌صورت جدی‌تری پیگیری میشود. دولت برنامههایی در این راستا تهیه و تدوین کرده است و در برخی موارد نیز در حال اجراست. اما در این زمینه مجلس شورای اسلامی در فروردین ماه، یک فوریت از طرح «افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت» را به تصویب رسانده است که قابل تامل و جای بحث زیادی دارد. در این طرح مجازات‌هایی برای تبلیغ پیشگیری از بارداری و ارائه خدمات بهداشتی در نظر گرفته شده است. به‌موجب این طرح وزارت بهداشت باید آموزش‌های قبل از ازدواج درباره روشهای پیشگیری از بارداری را متوقف کند.
پیشتر نیز - در دولت محمود احمدی‌نژادـ وزارت بهداشت تغییراتی در بودجه مربوط به کنترل جمعیت انجام داده بود. درس تنظیم خانواده از واحدهای درسی دانشگاه‌های کشور حذف و برنامه‌ها و سیاست‌هایی در راستای حمایت و تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری اعمال شد؛ از جمله حساب‌های سپرده یک‌میلیونی برای نوزادن و وعده‌های دیگری که البته هیچ‌وقت تحقق پیدا نکردند. در حال حاضر نیز كمابیش آموزش‌هایی در راستای کنترل و کاهش جمعیت به افراد قبل از ازدواج در مراکز بهداشتی داده میشود اما در جهت افزایش جمعیت، این آموزش‌ها حذف شده یا خواهند شد. جایگزینی شعار "با یک گل بهار نمیشه" با شعار "فرزند کمتر، زندگی بهتر" نیز نمونه دیگری از این سیاست‌‌هاست که در پوسترها و بنرهای تبلیغاتی خیابانی مشاهده شده است. براساس آخرین آمار سازمان ثبت احوال، جمعیت كشور نیز از 23.4 درصد افراد زیر 15 سال، 31.5 درصد 15 تا 29 سال، 39.3 درصد 30 تا 64 سال و 5.7 درصد سالمندان 65 سال به بالا تشکیل شده است.
اكنون كه سیاست های افزایش جمعیت وارد مراحل جدی‌تر و اجرایی‌تری شده است موافقان و مخالفان خود را دارد و با چالش‌هایی مواجه است که اگر به آرای كارشناسان و صاحبنظران توجه نشود می‌تواند بحران و تهدید بزرگی برای جامعه باشد و آسیب‌ها و ضربات جبران‌ناپذیری به كشور وارد کند. حال پرسش این است که با توجه به شرایط فعلی کشور، تصویب طرح «افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت» برای جامعه معقول است؟ آیا زیرساخت‌ها، زمینه و شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی کشور آماده تصویب و اجرای این طرح است و مردم چنین قانونی را می‌پذیرند؟
موافقان چه می‌گویند؟
ابزارهای جلوگیری از بارداری جمع‌آوری شود
زمانی احمدی‌نژاد در راستای سیاست‌های افزایش جمعیت گفته بود «کسی نمی‌تواند مردم را وادار به چیزی بکند، مردم می‌خواهند بچه‌دار شوند و خدا روزی را میدهد اما عده‌ای با حرف‌های روشنفکری عزا گرفته‌اند.» این بخش از گفته احمدی نژاد كه «کسی نمی‌تواند مردم را وادار به چیزی بکند» سخن درستی است اما احمدی‌نژاد طوری سخن گفته بود که انگاری مردمی که با مشکلات معیشتی طاقت‌فرسایی دست و پنجه نرم می‌کردند، مشتاق فرزندآوری و زاد و ولد بیشتری بودند. حال در مجلس شورای اسلامی نیز طرحهای در حال تصویب و تبدیل به قانون است که رنگ و بوی دستوری و تحمیلی دارد. در همین‌باره مراد هاشمی‌زهی، نماینده مجلس در گفتوگو با خبرآنلاین گفته است «شیوه‌های عقیم‌سازی و پیشگیری از بارداری با اندیشه‌های اسلامی در تضاد است و از این‌رو طرح مجلس راهکار مناسبی برای افزایش جمعیت خواهد بود.»
آیت‌الله جعفر سبحانی٬ یکی از مراجع تقلید قم نیز در حمایت از این طرح خواستار حرام اعلام شدن عمل سزارین و جمع‌آوری ابزارهای جلوگیری از بارداری در کشور شده است. آیت‌الله سبحانی با بیان اینکه ابزار سبب کاهش جمعیت از مراکز درمانی جمع‌آوری شود، تصریح: «باید کاری کرد که سزارین امر حرامی باشد، مگر در زمان ضرورت؛ و اطبا را باید مجاب کرد تا جایی که امکان دارد زایمان به شکل طبیعی باشد و عفت‌ها نگاه داشته شود.»
یکی از عمده دلایل مخالفان کنترل جمعیت و موافقان این طرح؛ نگرانی از کاهش جمعیت و تدریجاً پیرشدن آن است. به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله سبحانی در همین‌‌خصوص ضمن انتقاد از «تحدید» جمعیت در زمان تحریم‌ها و توزیع رایگان ابزار جلوگیری از بارداری، نسبت به کاهش رشد جمعیت شیعیان در برخی استان‌ها ابراز نگرانی کرده است و خواستار ممنوعیت استفاده از ابزارهای کاهش جمعیت در کشور شده و هشدار داد که «اگر این مسئله تحدید جمعیت تداوم یابد، نظام اسلامی به خطر می‌افتد.»
آیت‌الله احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد نیز با ابراز نگرانی درباره «افزایش جمعیت اهل تسنن در مشهد» گفته است که «استکبار جهانی میخواهد ایران را قیچی کند.» آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی نیز تاکید کرده است که دولت باید استفاده از وسایل جلوگیری را ممنوع کند. وی گفته «باید عمل‌های جلوگیری جرم شناخته بشود و قابل تعقیب بشود.»
حجت‌الاسلام قرشی، امام جمعه ارومیه هم با اشاره به کاهش جمعیت کشور در سال‌های آتی، موضوع «سقط جنین توسط برخی خانواده‌ها و مادران» را مورد انتقاد قرار داده و گفته است: «سقط جنین نیز همچون قتل نفس است که نباید در این خصوص غفلت داشته باشیم.» نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی اضافه کرد: «باید اهتمام ویژه‌ای بر افزایش زاد و ولد در کشور داشته باشیم. موضوع تحدید نسل، سیاستی است که ریشه‌های توطئه‌آمیزی دارد و بررسی آن نشان میدهد که تفکرات صهیونیستها در اجرای یک نقشه برای کاهش جمعیت مسلمین در پشت آن بوده است. هیچ قدرت جهانی در شرایط مساوی نمی‌تواند بدون بهره‌مندی از جمعیت زیادتر خود را مطرح کند چراکه جمعیت یکی از عناصر اصلی قدرت به شمار می‌آید.»
مخالفان چه می‌گویند؟
نمی‌توان به زور متوسل شد
اما این طرح انتقادهایی نیز در پی داشته است. وزیر بهداشت و درمان کشور میگوید که «تغییر ناگهانی سیاست‌ها در این زمینه باعث سردرگمی در میان مردم شده است.» هاشمی گفته است: «افرادی که در شبکه بهداشتی کشور کار میکنند سال‌ها برای این کار آموزش دیده بودند که مردم را اقناع کنند فرزند کمتر داشته باشند. به همین علت ما اکنون با یک فرایند متناقض روبه‌رو هستیم و اول باید همین افراد را آموزش دهیم و اقناع کنیم به مردم آموزش بدهند که تعداد موالید افزایش یابد.»
همچنین مدیرکل دفتر سلامت خانواده و جمعیت وزارت بهداشت با انتقاد از این طرح و دستوری دانستن آن، تاکید کرد که در بحث جمعیت نمی‌توان به زور متوسل شد. محمداسماعیل مطلق، در گفتوگو با خبرآنلاین گفته است: «ما تاکنون قانونی نداشتیم که بخواهد شیوه‌های پیشگیری از فرزندآوری را اجبار کند. الان هم باید برای افزایش جمعیت فرهنگ‌سازی کرد، نه این که به زور متوسل شد.» وی با اعتقاد به اینکه شیوه دستوری برای سیاست افزایش باروری مناسب نیست، تصریح می‌کند: «حتی در برخی موارد بارداری خطرناک است که در این شرایط استفاده از شیوه‌های جلوگیری از بارداری لازم میشود و از این رو نباید راه‌های دسترسی به آن را به‌طور کامل بست.» نکته‌ای که شهلا میرگلوی بیات، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، درباره آن معتقد است «این قاعده نمی‌تواند بی‌استثنا باشد، چون برخی افراد مبتلا به ایدز، بیماری‌های قلبی یا ژنتیک هستند و باید از بارداری جلوگیری کنند.»
مهرداد لاهوتی نماینده مجلس نیز طرح افزایش بارداری را افراطی می‌داند و میگوید که «این طرح آن دسته از کسانی را نادیده می‌گیرد که به‌خاطر بیماری ناگزیر از پیشگیری از بارداری هستند. مردم برای تولید مثل نیازمند اطمینان اقتصادی هستند و نمی‌توان به آنها گفت که باید مانند ۴۰ سال قبل زندگی کنند.»
جامعه‌شناسان نیز در شرایط فعلی نظر مساعدی درباره این طرح ندارند. امیدعلی احمدی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در گفتوگو با ایلنا تاکید کرد که نمی‌توان با بارداری‌های ناخواسته مسئله جمعیت را حل کرد. او گفته است: «فرزندآوری ارتباط مستقیم با مسائل اجتماعی و اقتصادی دارد و محدودیت‌های بهداشتی نمی‌تواند راه‌حل مناسبی برای افزایش جمعیت باشد.»
این جامعه‌شناس معتقد است که این‌گونه محدودیت‌ها «تنها سبب بارداری‌های ناخواسته و بدون میل باطنی افراد و به دنبال آن افزایش روشهای غیربهداشتی سقط جنین در جامعه و به‌تبع به‌خطرافتادن سلامت مادران میشود. همچنین محدود کردن ابزارهای پیشگیری از بارداری منجر به افزایش فرزندآوری در قشری از جامعه میشود که توانایی مالی پرورش کودک را ندارند.» احمدی معتقد است: «برای افزایش جمعیت باید امید به آینده و احساس آرامش در ذهنیت کلان جامعه وجود داشته باشد و مردم حس کنند که جامعه به سوی زندگی‌ای مرفه و راحت در حرکت است.» بنا به گفته این جامعه‌شناس: «اکنون زوج‌ها برای بچه‌دارشدن صبر میکنند تا هم به وضعیت اقتصادی و اشتغال مستحکم‌تری دست یابند و هم از پایداری ازدواج‌شان مطمئن شوند.» همچنین دکتر محمد میرزایی، رییس انجمن جمعیت شناسی معتقد است که در ایران فقر جمعیت وجود ندارد و با همین رشد جمعیت، تا چند سال آینده امکان جهش اقتصادی برای ایران بسیار بالاست.
فرصت یا تهدید؟
شرایط جامعه و کشور برای اجرای چنین طرحی چگونه است؟ آیا از نظر اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی قابلیت و ظرفیت اجرای این طرح وجود دارد؟ پاسخ به این پرسش ها را می‌توان در آمارهای موجود از وضعیت بخش‌های مختلف کشور جستجو کرد. آمارهایی اقتصادی از جمله نرخ بیکاری، تورم، رشد اقتصادی، وضعیت مسکن و بازار که از مهمترین شاخص‌های اقتصادی اجرای این طرح هستند، در حال حاضر (تاكید میشود در حال حاضر)، وضعیت مطلوبی را برای افزایش جمعیت آن هم با قوانین و شیوه های اجباری ترسیم نمی‌کنند. شکاف طبقاتی و ضعیف شدن بسیاری از اقشار مردم براثر فشارهای اقتصادی و اجتماعی در سال‌های اخیر، به‌خوبی نقشه راه در این زمینه را پیش‌روی قانونگذاران و برنامه ریزان قرار میدهد.
از نظر اجتماعی نیز آسیب‌ها اگرچه نسبت به سال‌های اخیر تا حدودی افت داشته‌اند و آمارها در برخی موارد در جهت بهبود بوده‌اند اما همچنان آمارها نشان‌دهنده بحران و آسیب‌های اجتماعی گسترده‌ا‌ی هستند. بالا بودن میزان خشونت، مرگ و میر بر اثر آلودگی‌ها، شیوع بیماری‌های مختلف از سرطان و ایدز گرفته تا بیماری‌های روانی در کنار فقر خانواده‌ها در کل بیانگر کیفیت پایین زندگی و نامطلوب بودن شاخص‌های رفاه اجتماعی هستند که از ملزومات افزایش جمعیت و فرزندآوری خانواده هستند.
بنابراین وقتی با چالش‌های بزرگی از جمله بحران اقتصادی، مشکلات مربوط به امنیت اجتماعی، کاهش امید به زندگی، گرایش به زندگی مجردی و بالا رفتن سن ازدواج و پرهیز از فرزندآوری، پایین آمدن سن روسپی گری، مشکلات زیست‌محیطی، جغرافیایی و سكونت، نابرابری‌های اجتماعی و کیفیت پایین زندگی در کنار آمارهای؛ ثبت 18 طلاق در هر ساعت، ۱۲۰ هزارسقط غیرقانونی، خودکشی روزانه بیش از 10 نفر، مرگ روزانه 9 نفر بخاطر اعتیاد و سالانه 11 هزار نفر به دلیل دخانیات، سوء‌تغذیه کودکان، ابتلاءسالانه ۷۰ هزار نفر به سرطان، رشد صعودی ایدز، افزایش بیش از 15 درصدی زندانی‌ها، بحران کمبود آب برای حدود ۳۷ میلیون نفر، نرخ بالای بیکاری، افت تحصیلی و افزایش هزینه‌های تحصیل روبرو هستیم و نمی‌توانیم رفاه و عدالت اجتماعی و امکانات یک زندگی مطلوب را برای جمعیت فعلی کشور فراهم کنیم، چگونه در پی تصویب چنین طرح‌هایی هستیم؟ وقتی هنوز در فراهم آوردن زیرساخت‌های مناسب اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... که از از ملزومات اجرای سیاست‌های جمعیتی هستند با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستیم و در ایجاد شغل و مسائل معیشتی مردم با بحران مواجه‌ایم، چگونه می‌توان با شرایط و زیرساخت‌های موجود، وضعیت مطلوب را برای جمعیت بیشتر فراهم کرد؟ آیا برنامه‌ها و سیاست‌های کنونی در ترغیب و تشویق جوانان به ازدواج و تشکیل خانواده و تامین هزینه‌های زندگی آنان و رفع موانع فرزندآوری موفق بوده و توانسته است مشکلات کنونی آنا را حل کند که حال به فکر تصویب چنین طرحهای دستوری هستیم؟ وقتی بسیاری از جوانان و نخبگان در حال مهاجرت از کشور هستند، بهتر است که در پی امکانی باشیم که همین جوانان را نگه داشت و به تامین رفاه و آسایش مطلوب برای آنها بیندیشیم نه اینكه بر مشکلات‌شان بیافزاییم.
درهر صورت آمارها وضعیت مناسبی را برای تصویب چنین طرحهای دستوری ترسیم نمی‌کنند و به تشدید بحران‌‌های کنونی منجر خواهد شد. البته چنانچه به‌نظر می‌رسد این آمارها خیلی هم برای تغییر و یا تعدیل نظر موافقان این طرحهای دستوری کفایت نمی‌کند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران، فرهنگ جامعه و باورهای عمومی -حداقل در شرایط فعلی – پذیرای چنین طرحهای دستوری و تحمیلی نخواهد بود. با این حال اگر پیر و سالمندشدن جمعیت برای کشور یک تهدید است – كه البته تهدید است- و تغییر سیاست‌های جمعیتی در راستای رفع این تهدید ضروری به شمار می‌رود، فراهم کردن زمینه اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت مطابق با خواست مردم نیز ضروری است؛ زیرا اصولاً بدون فراهم کردن زیرساخت‌ها و زمینه‌های مطلوب، با افزایش اجباری جمعیت تنها بحران‌ها و آسیب‌های موجود تشدید خواهند شد و بر مشکلات جامعه و کشور افزوده خواهد شد. اجرای طرحها و سیاست های افزایش جمعیت تنها در کنار بهبود و توسعه شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، بهداشت عمومی و رفاه اجتماعی می‌تواند موفق باشد. بنابراین بهتر است كه مجلس بجای تصویب چنین طرح های غیركارشناسی و آسیب زا به دنبال قوانین و برنامههایی باشد كه به توسعه و رشد كشور كمک كند و جامعه و فرهنگ عمومی نیز پذیرای آن باشد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
انتشار یافته: ۵۸
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید
دوست عزیز اصل مطلب رو گفتی
شما برای همین جمعیت چی کار کردین که بخواهید افزایش هم پیدا کنه
آخه پدر من دو نفر آدم اونقد جون میکنن از پس مخارج و اقساط و کرایه خونه و... خودشون برنمیان اونوخ چرا، واقعا چرا باید یه نفر دیگه رو قاطی این زندگی طاقت‌فرسا کنن؟
اینا ک میگن بچه بیارین نفسشون از جای گرم بلند میشه ...
واقعا نفستان از جایی گرم بلند می شود!
حدود دو سال هست كه ازدواج كردم و هنوز هم بچه دار نشدم ، خدا ميدونه كه چقدر دوست دارم كه حداقل سه فرزند سالم داشته باشم ان شاءاله ... اما آقايون و مسئولين شماها كه دوست دارين و ميخواهين و از سياستهاي اجتماعي شماها اينه كه مردم را تشويق به فرزند آوري بشن ... !!! آخه وقتي امثال ما نميتونند خرج ترميم دندان همسرشون را كه فقط 300،000 هزار تومن ميشه را مهيا كنند و شش ماه يكساله داره طول ميكشه، بايد چي بگم و مردم چي بگن ...؟؟؟ نگاهي به حداقل دستمزد قانون كار ميكنند اين نمايندگان مجلس كه از هر چيزي حرف ميزنند روي صندلي‌هاي سبزشون جز حق و حقوق پايين مردم...
وضع كار و وضع بهداشت و .... اينارو درست كنيد خواهش ميكنم به خودتون بياييد و فقط فكر گرفتن حقوق آخر ماه خودتون و آشناهاتون نباشين
رفتم واسه عصب كشي و پر كردن دندونم پزشك نوبت صبح گفت:230000 تومان
پزشك نوبت عصر همون درمانگاه گفت:200000 تومان. بعد زده بودن نرخ دولتي،در صورتي كه خودشون نرخ رو تعيين مي كردند.
جامعه ما مردم سالم و عاقلی دارد که کیفیت زندگی را به مدت زندگی و طولش ارجحیت میدهند و حواشی ناسالم فرهنگی زندگی غربیها در جامعه ما بسیار بسیار کم است و چنانچه امنیت اجتماعی و امنیت شغلی و فرهنگی و .. مطلوبی از جانب رهبران جامعه تامین گردد هم جوانان میل به ازدواجی که درونشان هست محقق میشود و به آرزویشان میرسند و خوانواده ها در شرایط سالم اقدام به آرزوی فرزندآوری‌یشان که نه یک بلکه دو و سه و... میپردازند . متاسفانه جامعه به سمتی گرایش دارد که من بچه مومن نیز در سن 33 سالگی به علت آنکه پدرم بیکار و 5 خواهر و برادر دیگر دارم همه تحصیلکرده و بی پارتی که دو تا از برادران دارای کار فصلی و شغل کاذب هستند مجبورم برای دادن کرایه خانه کمک‌یار خانواده باشم و جلوی ورود فقر را بگیرم و به چیز دیگری جز کاستن سایه فقر از سر خانواده فکر نکنم تا چه برسد به ازدواج و ...
بهتر است اقایان از اختلافات سیاسی و مطامع دنیوی دست بردارند و به جای جنجال افرینی و برهم زدن ارامش جامعه به نام محافظت از دین از خدا و پیغمبر سبقت نگیرند و دست در دست هم سعی نمایند مشکلات اقتصادی فرهنگی وسیاسی مردم را حل کنند ان شا الله خواهیم دید که خانواده ها بدون نیاز به تشویق و تنبیه راغب به فرزنداوری بیشتر خواهند شد وجمعیت ... شیعه روز به روز بیشتر خواهد شد به امید ان روز.
نتیجه ای که می خوام در پایان بهش اشاره کنم: اکثر مردم، حداقل خودم و بسیاری از دوستان رو که می شناسم، تمایل به تشکیل زندگی و فرزندآوری عاقلانه و در حد معقول هستند. اما وقتی که هیچ یک از شرایط فراهم نیست چه باید کرد؟ خیلی خوشحال می شویم که کسی از افرادی که نام بردید راهکار بدن تا ما اجرا کنیم...
هم بیکاریم و هم مجردیم تکلیف ما چیه؟
من 2 بچه دارم و تا pالا هم با کم وزیاد یه جوری سر کردیم و خیلی هم دوست دارم بچه هام سه تا بشن از خرجش هم نمیترسم چون آنکه دندان میدهد نان میدهد. ولی وقتی این دست مطالب رو ... مطرح میکنند آدم لجش میگیره و کلا میخواهد اصلا بیخیال بشه ...
بیکاری+نداشتن مسکن+نبود بیمه=ازدواج نکردن=کاهش جمعیت
اول اینارو درست کنید بعدا به فکر افزایش جمعیت بیفتید...
ولی اینو واسه اونایی که نرفتن بگم که تا سن 21 سالگی کل هزینه ها پای دولت مرداشونه حالا فرق نمیکنه چند تا بچه تو خانواده باشن،و یه پول کمی هم هر ماه به حسابشون میرزه ...
حالا هر وقت دولت ما تونست همچین کاری بکنه اونوقت بیاد وسایل جلوگیری رو جم کنه،بچه که دیمی بزرگ نمیشه غذا می خواد...