چرا شورای حقوق بشر ما را متهم می کند
در بسیاری از کشورهای عربی گزارش حقوق بشر سازمان ملل بسیار اسفناکتر از گزارش کشوری همچون جمهوری اسلامی ایران است ولی جهت گیری های خاص سیاسی جمهوری اسلامی ایران در صحنه بین الملل باعث می شود که گزارش حقوق بشر سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری وابسته به آن، لعاب سیاسی بیشتری در مورد ایران به خود گیرد.
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: سرویس سیاسی - شهروز ابراهیمی*- اگرچه گزارش های حوزه حقوق بشر سازمان ملل و دیگر نهادها، صرفا بنیان حقوقی و فنی محض ندارد و ابعاد و جهت گیری های سیاسی را در خود ملحوظ دارد ولی در این میان نباید فراموش کرد که گزارش های حقوق بشر جهانی در مورد کشورها می تواند واکنشی در برابر تصویر ارائه شده بر اساس گزارشات رسیده از جامعه درونی کشورها باشد.
در بسیاری از کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، گزارش حقوق بشر سازمان ملل بسیار اسفناکتر از گزارش کشوری همچون جمهوری اسلامی ایران است ولی جهت گیری های خاص سیاسی جمهوری اسلامی ایران در صحنه بین الملل بویژه عدم رابطه با آمریکا و سعی در داشتن استقلال رای در موضوعات مهم منطقه ای و جهانی، باعث می شود که گزارش حقوق بشر سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری وابسته به آن، لعاب سیاسی بیشتری در مورد ایران به خود گیرد و فشارها به این کشور نسبت به موارد مشابه همچون عربستان سعودی، حدت و شدت به مراتب بیشتری داشته باشد.
صحنه بین الملل به اعتقاد نگارنده، نه صرفأ برخوردار از حقوق بین الملل و نه صرفأ دارای قدرت محض است. بلکه به نوعی، تلفیق این دوتا را در روابط بین الملل مشاهده می نماییم. اگر سیاست بین الملل طبق تعریف رسمی ازآن "مبارزه برای قدرت" است (که در نوع خود غلط هم نیست) ولی این به معنای فقدان حقوق بین الملل در روابط بین الملل هم نیست. منصفانه است بگوییم که روابط بین الملل امروزی نه صحنه قدرت عریان مثل سده های قبل و نه صحنه حقوق بشر محض است. ضمن این که این تعریف منصفانه، از مناقشات اصحاب حقوق با اصحاب سیاست می کاهد.
در واقع روابط بین الملل با روند تکاملی خود، صبغه حقوقی بیشتری به خود می گیرد و نفس این که دولت ها بطور یکجانبه نمی توانند به زورگویی و حمله به یک کشوری اقدام کنند و مجبوراند که حتی برای تجاوز رنگ و بوی حقوی بدان دهند و به نهادهای بین الملل مثل شورای امنیت سازمان ملل مراجعه نمایند، این خود نشان دهنده تکامل (هرچند نسبی) حقوق بین الملل در صحنه روابط بین الملل و قاعده مند نمودن قدرت و یا به عبارتی تعدیل نقش صرف قدرت (برخلاف قدرت عریان سده های گذشته) است.
پس صحنه بین الملل به موازات تکامل، بسوی قاعده مندی قدرت، از طریق افزایش نقش حقوق بین الملل حرکت می نماید. از این رو، نقش حقوق بشر و تکامل آن و جهت گیری آن از سمت و سوی سیاسی بودن به سمت و سوی حقوقی بودن، یکی از ابعاد طرح حقوق در کنار قدرت است. ذات ارتقاء "کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد" به "شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد" نشان دهنده افزایش حقوق و قاعده مندی روابط بین الملل در کنار قدرت است.
اگر چه شورای حقوق بشر وابسته به مجمع عمومی سازمان ملل متحد است ولی شورا در مواردی می تواند با رأی اکثریت اعضاء (47 عضو) از نقض حقوق بشر جلوگیری کند و آن را از طریق ارجاء پرونده به شورای امنیت سازمان ملل انجام دهد. همینطور شورای حقوق بشر به موازات تکامل روابط بین الملل می تواند رشد پیدا کند و همانطور که از کمیسیون به شورا متحول گشت، می تواند حتی در آینده به یکی از ارکان اصلی سازمان ملل متحد تبدیل گردد.
در مورد کشور ما ضمن این که لازم است ابعاد سیاسی این گزارش ها همواره برای جهانیان گوشزد شود ولی این به معنای بی تفاوت بودن نسبت به این گزارش ها نیز نمی تواند باشد چراکه هزینه هایی را برای ما دربر خواهد داشت. به هرحال ما اعلامیه حقوق بشر را امضاء نموده ایم و بر اساس آن بطور برابر با سایر اعضاء سازمان ملل متحد حق انتخاب کردن و انتخاب شدن را داریم.
از سوی دیگر گزارش حقوق بشر را (حداقل در ظاهر قضیه) بسیاری از نهادهای مستقل همچون سازمان های غیر دولتی و نهادهای مدنی انجام می دهند. بنابراین صرفا با این استدلال که این گزارشات تمامأ سیاسی و دور از بحث فنی و حقوقی هستند نمی تواند در عرصع جامعه جهانی راهگشا باشد هرچند که ادعای ما به واقعیت نزدیک تر باشد.
به نظر می رسد لازم است با وقوف به اهمیت نقش حقوق بشر در جامعه داخلی و انعکاس های آن در عرصه بین المللی، در راستای تطبیق بیشتر موازین حقوقی جاری کشور با استانداردهای تعریف شده حقوقی در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بکوشیم.
در حال حاضر و با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، بستر مناسبی فراهم آمده است تا مطابق با قانون اساسی کشور، فضای جامعه مدنی را تسهیل نماییم، حقوق اقوام و ملیت های ساکن در کشور را بیش از پیش مهیا کنیم، ترویج بیشتر فضای آزادی بیان را مد نظر قرار دهیم و به حقوق مطبوعات اهمیت بیشتری دهیم.
• استادیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان
آفتاب: سرویس سیاسی - شهروز ابراهیمی*- اگرچه گزارش های حوزه حقوق بشر سازمان ملل و دیگر نهادها، صرفا بنیان حقوقی و فنی محض ندارد و ابعاد و جهت گیری های سیاسی را در خود ملحوظ دارد ولی در این میان نباید فراموش کرد که گزارش های حقوق بشر جهانی در مورد کشورها می تواند واکنشی در برابر تصویر ارائه شده بر اساس گزارشات رسیده از جامعه درونی کشورها باشد. در بسیاری از کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، گزارش حقوق بشر سازمان ملل بسیار اسفناکتر از گزارش کشوری همچون جمهوری اسلامی ایران است ولی جهت گیری های خاص سیاسی جمهوری اسلامی ایران در صحنه بین الملل بویژه عدم رابطه با آمریکا و سعی در داشتن استقلال رای در موضوعات مهم منطقه ای و جهانی، باعث می شود که گزارش حقوق بشر سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری وابسته به آن، لعاب سیاسی بیشتری در مورد ایران به خود گیرد و فشارها به این کشور نسبت به موارد مشابه همچون عربستان سعودی، حدت و شدت به مراتب بیشتری داشته باشد.
صحنه بین الملل به اعتقاد نگارنده، نه صرفأ برخوردار از حقوق بین الملل و نه صرفأ دارای قدرت محض است. بلکه به نوعی، تلفیق این دوتا را در روابط بین الملل مشاهده می نماییم. اگر سیاست بین الملل طبق تعریف رسمی ازآن "مبارزه برای قدرت" است (که در نوع خود غلط هم نیست) ولی این به معنای فقدان حقوق بین الملل در روابط بین الملل هم نیست. منصفانه است بگوییم که روابط بین الملل امروزی نه صحنه قدرت عریان مثل سده های قبل و نه صحنه حقوق بشر محض است. ضمن این که این تعریف منصفانه، از مناقشات اصحاب حقوق با اصحاب سیاست می کاهد.
در واقع روابط بین الملل با روند تکاملی خود، صبغه حقوقی بیشتری به خود می گیرد و نفس این که دولت ها بطور یکجانبه نمی توانند به زورگویی و حمله به یک کشوری اقدام کنند و مجبوراند که حتی برای تجاوز رنگ و بوی حقوی بدان دهند و به نهادهای بین الملل مثل شورای امنیت سازمان ملل مراجعه نمایند، این خود نشان دهنده تکامل (هرچند نسبی) حقوق بین الملل در صحنه روابط بین الملل و قاعده مند نمودن قدرت و یا به عبارتی تعدیل نقش صرف قدرت (برخلاف قدرت عریان سده های گذشته) است.
پس صحنه بین الملل به موازات تکامل، بسوی قاعده مندی قدرت، از طریق افزایش نقش حقوق بین الملل حرکت می نماید. از این رو، نقش حقوق بشر و تکامل آن و جهت گیری آن از سمت و سوی سیاسی بودن به سمت و سوی حقوقی بودن، یکی از ابعاد طرح حقوق در کنار قدرت است. ذات ارتقاء "کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد" به "شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد" نشان دهنده افزایش حقوق و قاعده مندی روابط بین الملل در کنار قدرت است.
اگر چه شورای حقوق بشر وابسته به مجمع عمومی سازمان ملل متحد است ولی شورا در مواردی می تواند با رأی اکثریت اعضاء (47 عضو) از نقض حقوق بشر جلوگیری کند و آن را از طریق ارجاء پرونده به شورای امنیت سازمان ملل انجام دهد. همینطور شورای حقوق بشر به موازات تکامل روابط بین الملل می تواند رشد پیدا کند و همانطور که از کمیسیون به شورا متحول گشت، می تواند حتی در آینده به یکی از ارکان اصلی سازمان ملل متحد تبدیل گردد.
در مورد کشور ما ضمن این که لازم است ابعاد سیاسی این گزارش ها همواره برای جهانیان گوشزد شود ولی این به معنای بی تفاوت بودن نسبت به این گزارش ها نیز نمی تواند باشد چراکه هزینه هایی را برای ما دربر خواهد داشت. به هرحال ما اعلامیه حقوق بشر را امضاء نموده ایم و بر اساس آن بطور برابر با سایر اعضاء سازمان ملل متحد حق انتخاب کردن و انتخاب شدن را داریم.
از سوی دیگر گزارش حقوق بشر را (حداقل در ظاهر قضیه) بسیاری از نهادهای مستقل همچون سازمان های غیر دولتی و نهادهای مدنی انجام می دهند. بنابراین صرفا با این استدلال که این گزارشات تمامأ سیاسی و دور از بحث فنی و حقوقی هستند نمی تواند در عرصع جامعه جهانی راهگشا باشد هرچند که ادعای ما به واقعیت نزدیک تر باشد.
به نظر می رسد لازم است با وقوف به اهمیت نقش حقوق بشر در جامعه داخلی و انعکاس های آن در عرصه بین المللی، در راستای تطبیق بیشتر موازین حقوقی جاری کشور با استانداردهای تعریف شده حقوقی در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بکوشیم.
در حال حاضر و با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، بستر مناسبی فراهم آمده است تا مطابق با قانون اساسی کشور، فضای جامعه مدنی را تسهیل نماییم، حقوق اقوام و ملیت های ساکن در کشور را بیش از پیش مهیا کنیم، ترویج بیشتر فضای آزادی بیان را مد نظر قرار دهیم و به حقوق مطبوعات اهمیت بیشتری دهیم.
• استادیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید