رهامی درباره برنامه اصلاح‌طلبان برای انتخابات:
نقطه‌نظرات خود را به آیت‌آلله هاشمی منتقل کرده‌ایم
دبیر کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات تاکید می‌کند که برنامه به گونه‌ای تنظیم شده تا هر شهرستان برای خود تصمیم‌گیری کند و خود کاندیداهای لایق را مشخص کنند. او از افراد حامی جریان اصلاح‌طلب می‌خواهد، هر کسی که توانایی حضور در مجلس را دارد، ثبت‌نام کند تا دست اصلاح‌طلب‌ها با وجود محدودیت‌ها و فیلترهای پیش‌رو برای انتخاب و حضور در مجلس باز باشد.
آفتاب‌‌نیوز :
*نقش شورای هماهنگی و شورای مشورتی چیست و هر کدام قرار است که در انتخابات چه وظیفه‌ای داشته باشند؟ آیا ممکن است موازی‌کاری اتفاق بیفتد؟
بعضی مواقع اخبار به‌گونه‌ای منتشر می‌شود که احساس می‌شود، افکار عمومی وظیفه این دو شورا را با هم اشتباه می‌کنند. شورای مشورتی خاتمی همان طور که از اسم آن مشخص است، دوستان آقای خاتمی هستند. شامل بعضی از دبیران کل احزاب، بعضی از افراد اصلاح طلب، البته نه به عنوان شخص حقوقی یا به عنوان یک حزب بلکه به عنوان یک شخص حقیقی، دعوت می‌شوند به دفتر آقای خاتمی و درباره موضوعاتی که مطرح می‌شود، نظراتشان را ارائه می‌دهند. در واقع اعتبار و ارزش این شورا به عنوان مشورت دادن به رئیس دولت اصلاحات است و وظیفه اجرایی یا حقوقی ندارد. آقای خاتمی هم بار‌ها و بار‌ها اعلام کرده‌اند که این شورا حزب نیست و من بنای انجام کار حزبی و تشکیلاتی از طریق این شورا را ندارم.
اما شورای هماهنگی اصلاحات، شامل ۲۰ حزب اصلاح طلب است که دارای شناسنامه رسمی از طرف وزارت کشور هستند. زمان فعالیت برخی از این احزاب به دهه ۶۰ می‌رسد مانند انجمن اسلامی معلمان، که تشکیلات رسمی فرهنگیان در کشور است یا انجمن اسلامی مدرسان که تشکیلات رسمی مدرسان است یا خانه کارگر که تشکیلات صنفی کارگران کشور است.
انتخابات این احزاب هر سال زیر نظر وزارت کشور و در چارچوب قوانین احزاب تشکیل می‌شود. شورای مرکزی و دبیرکل‌های آنها مشخص هستند و صورت جلسه انتخابات آنها در وزارت کشور ثبت می‌شود، در پایان سال هم باید به وزارت کشور گزارش دهند. اینها احزاب رسمی تابلودار مملکت هستند. با توجه به تاکیداتی که همه مسئولان کشور به خصوص شخص آقای خاتمی داشته‌اند که باید فعالیت‌های سیاسی با تابلو رسمی و قبول مسئولیت باشد، فعالیت انتخاباتی رسمی به عنوان اینکه بتوانند لیست بدهند و در شهرستان‌ها دفتر دایر کنند از وظایف قانونی و رسمی شورای هماهنگی است که در غالب احزاب خود به آن عمل می‌کند.
*اکنون فعالیت‌های انتخاباتی آغاز شده است؟
در حال حاضر در تهران کمیته مرکزی انتخابات تشکیل شده است و در شهرستان‌ها هم در مرکز استان‌ها کمیته‌های انتخابات شهرستان‌ها تشکیل شده است. کل کشور را به ۱۰ منطقه تقسیم کرده اند؛ یعنی هر سه استان یک منطقه است و تهران هم به عنوان منطقه ویژه تعیین شده است. شورای هماهنگی اصلاحات در جریان کل احزاب اصلاح طلب و فعال کردن احزاب اصلاح طلب هر استان و شهرستان در حال سروسامان دادن و برنامه ریزی برای انتخابات دهم است.
بنابراین این دو نهاد به نوعی مکمل یکدیگر هستند. یکی به عنوان اتاق مشورتی و فکر برای آقای خاتمی رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب است که اتاق فکر قانونا کار اجرایی و تبلیغاتی استان به استان انجام نمی‌دهد. اما دیگری یک مجموعه است مانند یک جبهه احزاب است، مانند جبهه ملی در سابق یا حزب دموکرات امریکا. در واقع چند حزب با یکدیگر یک شورا تشکیل داده‌اند، نوعی ائتلاف که در لیست‌های خود به صورت ائتلافی عمل می‌کنند. به عنوان نمونه در یک شهر ممکن است از حزب «الف» کاندیدا شوند و همه حمایت کنند و در شهر دیگری از حزب «ب» یک نفر کاندیدا شود. در نهایت چون این چند حزب هیچ کدام در سراسر کشور این قدرت فراگیری و دادن یک لیست سراسری را ندارند با هم همکاری می‌کنند. ممکن است که در آینده هم یک حزب قدرتمند را تشکیل دهند. نمونه خوب آن انتخابات شورای شهر تهران بود که همه این احزاب اصلاح طلب همکاری کردند و یک لیست واحد دادند، تجربه موفقی بود که توانستند ۱۴ نفر به عنوان اعضای اصلی و ۷ نفر به عنوان عضو علل بدل به شورای شهر تهران بفرستند. تاکنون اکثریت غریب به اتفاق کسانی که از طرف لیست اصلاح طلب‌ها به شورای شهر رفتند، به وظایف و قواعد کار حزبی عمل کرده‌اند. این یک تجربه موفق نسبت به شورای شهر دوم و سوم و انتخابات قبلی مجلس بود که اصلاح طلب‌ها نتوانستند لیست ائتلافی بدهند.
قصد ما بر این است که براساس همین تجربه و رفع نواقص، آن را در شهر تهران و سراسر کشور اجرا کنیم. با این تفاوت که در شهرستان‌ها از تهران برای آنها تصمیم گرفته نمی‌شود، بلکه خود نیروهای فعال اصلاح طلب هر استان برای آن تصمیم خواهند گرفت. به منظور ممکن است در برخی از شهر‌ها و شهرستان‌ها از نیرو و توان افراد خارج از احزاب هم استفاده کنیم. پیش بینی کرده‌ایم که در کمیته انتخابات استان‌ها و شهرستان‌ها علاوه بر این بیست حزب رسمی دارای پروانه احزاب محلی به علاوه شخصیت‌های مهم محلی که در انتخابات‌ها تاثیرگذار هستند، از قبیل نمایندگان سابق مجلس یا نیروهای مذهبی در آن کمیته‌های انتخابات با حفظ حق رای شرکت کنند به گونه‌ای که خروجی لیست ما در تهران و شهرستان‌ها یک خروجی باشد. تلاش این است که همه کسانی که طرفدار آقایان خاتمی، هاشمی رفسنجانی، عارف، روحانی و همه گروهها و تشکل‌های اصلاح طلب در تهران و شهرستان‌ها هستند، به لیست واحدی برسیم.
*آیا با دولت هم تعامل و رایزنی برای حضور کاندیدای نزدیک به دولت داشته‌اید؟
دولت به صورت مستقیم نمی‌تواند در انتخابات شرکت کند. مگر احزابی مانند عدالت و توسعه که آقای نوبخت دبیرکل آن هستند و البته آن هم با شرایط خاص امکان پذیر است. دولت چون خود باید مجری انتخابات باشد، ما تنها از آن انتظار بی‌طرفی و برگزاری انتخابات سالم داریم. در همین جهت هم هماهنگی‌های لازم بین اصلاح طلب‌ها و دولت وجود دارد. اما اینکه با دولت وارد رایزنی شویم که در استان A نظر شما به کیست و تمایل شما به چه کسی خیر تا به حال وارد این نوع مسائل نشده‌ایم و نخواهیم شد. احزاب خود را مستقل از دولت می‌دانند، احزاب اصلاح طلب تا به حال هیچ کدام خود را ذیل دولت تعریف نکرده‌اند و قرار هم نیست که این اتفاق روی دهد.
* شما رییس کمیته انتخابات شورای هماهنگی هستید، چه تعداد کاندیدا در شهرستان ها شناسایی شده اند؟
کمیته‌های انتخاباتی هر استان و شهرستان نسبت به همان استان و شهرستان تصمیم گیری می‌کنند. اما هنوز لیست‌ها قطعی نشده و بسیار زود است. اگر هم در بعضی استان ها مشخص شده باشند، هنوز زود است که اعلام کنیم. اما مقدمات طی شده و تلاش بر این است که نیروهای متخصص و کار‌شناس و خصوصا پاک دست را شناسایی کنیم. نیروهایی که وقتی وارد مجلس شدند پیش از اینکه به فکر جیب خود ، نیرو‌ها و گروه خود باشند؛ به فکر ملت باشند و منافع ملی را به منافع فردی، گروهی و تشکیلاتی ترجیح دهند.
حتی عنوان شده که اگر نیروی پاکدست، توانا و قوی و کار‌شناس که در شان مجلس باشد، حتی اگر به اصلاح طلب‌ها هم خیلی نزدیک نباشد اما نیروی سالمی باشد، ممکن است در شهرستان‌ها از آنها حمایت کنیم. یعنی پیش از اینکه به فکر پر شدن مجلس از اصلاح طلب‌ها باشیم بیشتر فکر می‌کنیم که یک مجلس قوی و کارآمد باشد و بتواند اعتماد مردم را جلب کند.
باید این سرمایه اجتماعی که شامل اعتماد عمومی نسبت به مجلس و دولت است را بتوان حفظ و بازسازی کرد. در حال حاضر با وضعیتی که درباره مجلس فعلی در رسانه‌ها و افکارعمومی به وجود آمده، قضایایی که بعد از نامه‌های آقای رحیمی و آقای احمدی‌نژاد افشا شد. به میزان خیلی زیادی به حثیت و اعتبار مجلس لطمه زده شد. تلاش ما بر این است که افرادی را شناسایی کنیم که اگر حتی از اصلاح طلب‌ها هم نیستند اما عصاره فضیلت باشند. انسانهای پاک دست که وضعیت تبلیغاتی مشخص داشته باشند و در مجلس هم دستشان در جیب ملت نرود. تشکیل یک مجلس قوی هدف عمده ما است. بیشتر به فکر تشکیل مجلس قوی، با شهامت و شجاعت هستیم که قدرت کنترل دولت، بودجه مملکت و... داشته باشد نه مجلسی که مشکلات بیافزاید.
*به نظر شما چقدر احتمال اینکه از فیلترهای حاکمیت عبور کنند وجود دارد؟
این نسبی است، نمی‌توان مطلق صحبت کرد. در انتخابات شورای شهر ما حدود ۱۲۰ فرد اصلاح طلب یا نزدیک به اصلاح‌طلب‌ها را در لیست خود داشتیم و افراد عمده‌ای مانند خانم دکتر ابتکار، آقای ربیعی و هاشمی و بسیاری دیگر رد صلاحیت شدند؛ اما در نهایت ما توانستیم با بقیه افراد تایید صلاحیت شده لیست خود را ببندیم. با صندوق‌ها قهر نکردیم و با وجود مشکلات می بینید که موفق هم بودیم.
البته ما یک کف برای خود قائل هستیم، یعنی نمی‌خواهیم به هر قیمتی در انتخابات شرکت کنیم. به این معنی که اگر عمده کاندیداهای ما رد صلاحیت شوند، باز هم با افراد دسته چندم در انتخابات شرکت کنیم؛ نه برای خودمان چارچوبی و خط قرمزی قائل هستیم که لیست‌های خود را براساس آنها می بنیدم. امیدواریم با توجه به صحبت‌های مقام معظم رهبری که همواره فرموده‌اند انتخابات باید به یک حماسه سیاسی تبدیل شود؛ شورای نگهبان خود این پیام را دریافت کند زیرا که لازمه این مهم شرکت حداکثری است.
همان طور که سخنگوی محترم شورای نگهبان هم اعلام کرده است که کاملا در چارچوب قانون عمل خواهند کرد، طبیعتا کسانی باید رد صلاحیت شوند که سابقه محکومیت داشته باشند. مطمئنا هم کسی با این مشخصات جز کاندیداهای اصلاح طلب‌ها نخواهند بود. اما اگر فرد سابقه خوبی داشته باشد، از نظر شرایط هم، واجد شرایط کاندیدا شدن باشد، شورای نگهبان نباید نیت خوانی کند که مثلا شما در قلبتان به کدام گروه گرایش دارید. با این شرایط کاندیداها باید تایید صلاحیت شوند و اگر این اتفاق روی ندهد واحدهای حقوقی ما در تهران و شهرستان‌ها از طریق مجاری قانونی پیگیری خواهند کرد تا بتوانیم، مشکلات را حل کنیم. اما در کل من فکر نمی‌کنم مشکلاتی از این دست داشته باشیم.
*مشخص است که هر استان چند کاندیدا می‌تواند داشته باشد؟ محدودیتی وجود دارد؟
نه محدودیتی وجود ندارد. در حال حاضر باید از صددرصد نیرو‌ها بخواهیم تا ثبت نام کنند. نیروهای باسواد و فاضل به خصوص از بانوان. توصیه شده است که حداقل ۳۰ درصد از لیست‌ها را به خانم‌ها اختصاص دهیم که تعداد خانم‌ها بیشتر باشد و تا زمانی که به مجلس می‌رسند تعداد قابل قبولی باشند. بنابراین سعی می‌کنیم که هم از خانم‌ها و هم از جوان‌ها افراد بیشتری حضور داشته باشند. فعلا تا ثبت نام ها انجام نشود و تایید صلاحیت‌ها صورت نگیرد نمی‌توان درباره اعداد و ارقام کاندیداها صحبت کرد.
* تصمیم‌گیری نهایی در جریان اصلاح‌طلب با شورای مشورتی است یا با شورای هماهنگی؟
شورای مشورتی در تصمیم گیری‌های کلان دخالت خواهد کرد، اما طبیعی است که مجموعه مشاورانی که با آقایان خاتمی، هاشمی رفسنجانی، عارف، سید حسن خمینی کار می‌کنند هیچ یک به صورت مستقیم دخالتی در تهیه لیست‌ها و تبلیغات نخواهند کرد. در شان آقای خاتمی هم نیست که دخالتی به این شکل داشته باشند که مثلا در تهیه لیست مشارکت کنند. تا به حال هم چنین کارهایی را انجام نداده‌اند. بار‌ها هم ایشان عنوان کرده‌اند که اینگونه مسائل از طریق شورای هماهنگی اصلاحات و احزاب اصلاح طلب انجام خواهد شد. اگر مسئله کلی هم وجود داشته باشد ایشان از طریق دبیرکل‌هایی که در شورای مشورتی حضور دارند این مسائل و سیاست‌های کلی را منتقل می‌کنند. به هر حال در سیاست‌های کلی هماهنگ هستیم. ملاقات‌هایی هم با آقای هاشمی رفسنجانی داشته‌ایم و نقطه نظرات ایشان منتقل شد و ما نیز نکاتی منتقل کرده ایم. بنابراین در حرکت کلان جریان اصلاحات با نیروهای اصلی و محوری اصلاحات و اعتدال کاملا هماهنگ حرکت می‌کنیم.
*تاثیرگذاری افرادی مانند سیدمحمد خاتمی و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در جریان اصلاح طلبی چقدر است و به چه میزان قرار است در انتخابات شخص‌محوری وجود داشته باشد؟
تاثیرگذاری افرادی مانند آقای خاتمی کاملا مشخص و غیرقابل انکار است. همان طور که در انتخابات سال ۹۲ تصمیم جمعی بر این شد که همه از آقای روحانی حمایت کنند و ایشان از آقای عارف خواهش کردند و آقای عارف هم براساس این درخواست از انتخابات کنار رفتند. اما به این معنی نیست که اعتبار اشخاص باعث کاهش اعتبار و عملکرد احزاب شود. آقای خاتمی خود بار‌ها به فعالیت جامعه مدنی تاکید کرده‌اند، به این منظور که احزاب فعالیت داشته باشند، قانونمند حرکت کنند. فعالیت حزبی مستقل از شخصیت افراد است. همان طور که قبلا هم گفتم فعالیت برخی از این احزاب به سال‌های دهه ۶۰ باز می‌گردد و قبل از دوران آقای خاتمی هم بوده‌اند. روش مدرن فعالیت سیاسی و اصلاح نظام سیاسی، اصلاح نظام انتخاباتی در جامعه و... از طریق احزاب امکان پذیر است، نه اشخاص ؛نظر آقای خاتمی هم بر تقویت فعالیت احزاب است و اگر قرار باشد که سرمایه گذاری تنها بر روی افراد انجام شود مشخص است که آسیب پذیری بالا خواهد رفت.از نظر من توسعه جامعه مدنی، توسعه دموکراتیک و توسعه مردم سالاری تنها و تنها از طریق توسعه احزاب و نهادهای مدنی و متشکل کردن همه آحاد ملت است که به توسعه نهایی جامعه می‌انجامد.
*احزاب اصلاح طلب درباره وضعیت مالی خود قرار است که چگونه عمل کنند؟
احزاب صورت مالی دارند. براساس قانون احزاب همه حزب‌ها باید دفتر حساب و کتاب داشته باشند. ورودی‌ها، خروجی‌ها، هزینه‌ها و منابع دریافتی همه باید شفاف باشند و در اختیار وزارت کشور قرار گیرد. هر مرجع دیگری هم که بخواهد آمادگی این را داریم که در اختیارشان قرار دهیم. بنا داریم تا این دفتر‌ها به صورت قانونی نگهداری شوند تا از این بعد هم حتی یک ریال هزینه یا ورودی غیرمشروح نداشته باشیم. حتی به صورتی عمل شود که هر زمان لازم شد این دفتر‌ها قابلیت چاپ و انتشار داشته باشند.
*اجماع یا ائتلاف اصولگرا‌ها که این روز‌ها به شدت پیگیر آن هستند اگر محقق شود چه تاثیری بر فعالیت‌ها و ترکیب اصلاح طلبان دارد؟ سوالی رو که نوشتی رو دیدم تو هم سوالای من رو نگاه کند؟
ما از ائتلاف دوستان که به صورت قانونی و شفاف باشد استقبال می‌کنیم.
آفتاب- مهتاب اسفندیاری: هنوز یک سال به انتخابات مجلس شورای اسلامی زمان باقی است اما از همین حالا فعالیت‌های گروهها و احزاب مختلف کلید خورده است. اصلاح‌طلب‌ها آنگونه که خود مطرح می‌کنند به یک ائتلاف و حتی اجماع حداکثری رسیده‌اند. جلسات خود را به‌طور منظم برگزار می‌کنند و قصدشان ارائه یک لیست واحد انتخاباتی است. هر‌چند که سعی می‌کنند اطلاعاتی از درون این ائتلاف به بیرون درز پیدا نکند و تنها از وجود برنامه‌ریزی سخن می‌گویند اما از صحبت‌ها مشخص است که نه تنها در تهران به نتایج مطلوبی دست یافته‌اند، بلکه درباره شهرستان‌ها هم نگرانی چندانی ندارند.
به گزارش آفتاب، محسن رهامی دبیر کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نیز به این برنامه‌ریزی‌ها و برگزاری جلسات اشاره و تاکید می‌کند که برنامه به گونه‌ای تنظیم شده تا هر شهرستان برای خود تصمیم‌گیری کند و خود کاندیداهای لایق را مشخص کنند. او از افراد حامی جریان اصلاح‌طلب می‌خواهد، هر کسی که توانایی حضور در مجلس را دارد، ثبت‌نام کند تا دست اصلاح‌طلب‌ها با وجود محدودیت‌ها و فیلترهای پیش‌رو برای انتخاب و حضور در مجلس باز باشد.
*وضعیت اصلاح‌طلبان با توجه به اینکه هنوز احزابی مانند مشارکت و مجاهدین بازیابی نشده‌اند و هنوز محوریت با شورای مشورتی و حتی در مواردی شخص محوری وجود دارد، چگونه است؟ به نظر شما اصلاح‌طلبان در نهایت انتظارتی که وجود دارد را برآورده می‌کند یا خیر؟
جبهه اصلاحات قائل به شخص نیست. یک گفتمان است که سال‌های سال آغاز شده است. اصلاح طلبان ابتدا در اوایل انقلاب به عنوان نیروهای خط امام مطرح بودند و بعد هم به نام جبهه اصلاحات خوانده شدند. مجموعه‌ای از نیروهای مختلف سیاسی و تعدادی از احزاب اصلاح‌طلب که دارای مجوز قانونی از وزارت کشور هستند. امیدوار هستیم آن یکی دو حزبی هم که شما از آنها نام بردید زود‌تر مشکلاتشان حل شود و بتوانند در انتخابات فعالیت کنند.
اما بقیه احزاب کمیته‌های خود را فعال کرده‌اند و به طور هفتگی جلسه برگزار می‌کنند. در حال حاضر محور اصلی کار اجرایی و کمیته‌های مربوط به تشکیل کمیته‌های تهران و استان‌ها با شورای هماهنگی اصلاحات است که تا به حال بسیاری از احزاب آن هم کنگره های خود را برگزار کرده‌اند. از لحاظ قانونی هم مشکلی در فعالیت غریب به اتفاق آنها پیش نیامده است. البته با شورای مشورتی آقای خاتمی هم هماهنگی‌هایی درباره مسائل کلی سیاسی، به عنوان یک مرکز مشورتی و اتاق فکر اصلاحات دارند. اما احزاب خود به عنوان احزاب رسمی در تهران و شهرستان‌ها دفتر دارند، فعالیت می‌کنند و فکر می‌کنم با توسعه تلاش آنها نتیجه خیلی خوبی برای انتخابات مجلس دهم داشته باشیم.از ابتدا شورای هماهنگی اصلاحات شامل ۱۸ حزب بود که دو حزب آن هم همین دو حزب بوده‌اند. بعد از آن هم به مرور احزاب دیگری اضافه شده‌اند. الان حزب اعتماد ملی به طور رسمی در جلسات شرکت دارد و فعالیت می‌کند. حزب عدالت و آزادی هم اخیرا به احزاب اصلاح طلب اضافه شد که قبلا مرکز آنها در اصفهان بود و اخیرا در حال کار سراسری هستند. مجمع زنان اصلاح طلب هم با دبیرکلی سرکار خانم شجاعی و همکاری خانم فائزه هاشمی و دیگر زنان اصلاح طلب به مجموعه نیروهای اصلاح طلب برای انتخابات اضافه شده‌اند و خیلی خوب کار می‌کنند.
*با توجه به اینکه بحث ممنوع‌التصویری و ممنوع‌البیانی آقای خاتمی به عنوان رهبر و برخی دیگر از اعضای تاثیرگذار اصلاحات مطرح است، فعالیت‌ها چگونه خواهد بود؟
البته ممنوع کردن تصویر فردی که سال‌های سال به این مملکت خدمت کرده و دوران ریاست جمهوری او یکی از بهترین و پرافتخار‌ترین دوره‌های ریاست جمهوری در کشور است؛ به نظر من فاقد وجاهت قانونی است. ما در قانون حکمی نداریم که بدون رسیدگی و صدور حکم قضایی بتوان افکار عمومی را قانع کرد که تصویر یا اخبار یک فرد منتشر نشود. حتی تلویزیون یا روزنامه‌های ما اخبار مربوط به نتانیاهو و رئیس‌جمهوری امریکا را منتشر می‌کنند و جرم تلقی نمی‌شود.. اما به هر حال هیچ خللی در فعالیت اصلاح‌طلبان ایجاد نمی‌کند. جامعه ما، آقای خاتمی را که به عکس نمی‌شناسد. آقای خاتمی سال‌های سال فعالیت کرده و همه مردم نسبت به او شناخت دارند. به علاوه اینکه احزاب اصلاح‌طلب در چارچوب قانون احزاب درباره فعالیت‌های انتخاباتی به خصوص با توجه به مصوبه مجمع تشخیص مصلحت که هفته قبل تصویب شد، درباره توسعه فعالیت و مسئولیت‌پذیری احزاب کار خود را انجام می‌دهند. به نظر من انتشار یا عدم انتشار عکس در اراده مردم برای حمایت از اصلاح‌طلب و لیست‌های اصلاح‌طلب هیچ تاثیری نخواهد داشت و چه بسا باعث علاقمند‌تر شدن بیشتر مردم به لیست انتخابات شود.
به گزارش آفتاب، محسن رهامی دبیر کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نیز به این برنامه‌ریزی‌ها و برگزاری جلسات اشاره و تاکید می‌کند که برنامه به گونه‌ای تنظیم شده تا هر شهرستان برای خود تصمیم‌گیری کند و خود کاندیداهای لایق را مشخص کنند. او از افراد حامی جریان اصلاح‌طلب می‌خواهد، هر کسی که توانایی حضور در مجلس را دارد، ثبت‌نام کند تا دست اصلاح‌طلب‌ها با وجود محدودیت‌ها و فیلترهای پیش‌رو برای انتخاب و حضور در مجلس باز باشد.
*وضعیت اصلاح‌طلبان با توجه به اینکه هنوز احزابی مانند مشارکت و مجاهدین بازیابی نشده‌اند و هنوز محوریت با شورای مشورتی و حتی در مواردی شخص محوری وجود دارد، چگونه است؟ به نظر شما اصلاح‌طلبان در نهایت انتظارتی که وجود دارد را برآورده می‌کند یا خیر؟
جبهه اصلاحات قائل به شخص نیست. یک گفتمان است که سال‌های سال آغاز شده است. اصلاح طلبان ابتدا در اوایل انقلاب به عنوان نیروهای خط امام مطرح بودند و بعد هم به نام جبهه اصلاحات خوانده شدند. مجموعه‌ای از نیروهای مختلف سیاسی و تعدادی از احزاب اصلاح‌طلب که دارای مجوز قانونی از وزارت کشور هستند. امیدوار هستیم آن یکی دو حزبی هم که شما از آنها نام بردید زود‌تر مشکلاتشان حل شود و بتوانند در انتخابات فعالیت کنند.
اما بقیه احزاب کمیته‌های خود را فعال کرده‌اند و به طور هفتگی جلسه برگزار می‌کنند. در حال حاضر محور اصلی کار اجرایی و کمیته‌های مربوط به تشکیل کمیته‌های تهران و استان‌ها با شورای هماهنگی اصلاحات است که تا به حال بسیاری از احزاب آن هم کنگره های خود را برگزار کرده‌اند. از لحاظ قانونی هم مشکلی در فعالیت غریب به اتفاق آنها پیش نیامده است. البته با شورای مشورتی آقای خاتمی هم هماهنگی‌هایی درباره مسائل کلی سیاسی، به عنوان یک مرکز مشورتی و اتاق فکر اصلاحات دارند. اما احزاب خود به عنوان احزاب رسمی در تهران و شهرستان‌ها دفتر دارند، فعالیت می‌کنند و فکر می‌کنم با توسعه تلاش آنها نتیجه خیلی خوبی برای انتخابات مجلس دهم داشته باشیم.از ابتدا شورای هماهنگی اصلاحات شامل ۱۸ حزب بود که دو حزب آن هم همین دو حزب بوده‌اند. بعد از آن هم به مرور احزاب دیگری اضافه شده‌اند. الان حزب اعتماد ملی به طور رسمی در جلسات شرکت دارد و فعالیت می‌کند. حزب عدالت و آزادی هم اخیرا به احزاب اصلاح طلب اضافه شد که قبلا مرکز آنها در اصفهان بود و اخیرا در حال کار سراسری هستند. مجمع زنان اصلاح طلب هم با دبیرکلی سرکار خانم شجاعی و همکاری خانم فائزه هاشمی و دیگر زنان اصلاح طلب به مجموعه نیروهای اصلاح طلب برای انتخابات اضافه شده‌اند و خیلی خوب کار می‌کنند.
*با توجه به اینکه بحث ممنوع‌التصویری و ممنوع‌البیانی آقای خاتمی به عنوان رهبر و برخی دیگر از اعضای تاثیرگذار اصلاحات مطرح است، فعالیت‌ها چگونه خواهد بود؟
البته ممنوع کردن تصویر فردی که سال‌های سال به این مملکت خدمت کرده و دوران ریاست جمهوری او یکی از بهترین و پرافتخار‌ترین دوره‌های ریاست جمهوری در کشور است؛ به نظر من فاقد وجاهت قانونی است. ما در قانون حکمی نداریم که بدون رسیدگی و صدور حکم قضایی بتوان افکار عمومی را قانع کرد که تصویر یا اخبار یک فرد منتشر نشود. حتی تلویزیون یا روزنامه‌های ما اخبار مربوط به نتانیاهو و رئیس‌جمهوری امریکا را منتشر می‌کنند و جرم تلقی نمی‌شود.. اما به هر حال هیچ خللی در فعالیت اصلاح‌طلبان ایجاد نمی‌کند. جامعه ما، آقای خاتمی را که به عکس نمی‌شناسد. آقای خاتمی سال‌های سال فعالیت کرده و همه مردم نسبت به او شناخت دارند. به علاوه اینکه احزاب اصلاح‌طلب در چارچوب قانون احزاب درباره فعالیت‌های انتخاباتی به خصوص با توجه به مصوبه مجمع تشخیص مصلحت که هفته قبل تصویب شد، درباره توسعه فعالیت و مسئولیت‌پذیری احزاب کار خود را انجام می‌دهند. به نظر من انتشار یا عدم انتشار عکس در اراده مردم برای حمایت از اصلاح‌طلب و لیست‌های اصلاح‌طلب هیچ تاثیری نخواهد داشت و چه بسا باعث علاقمند‌تر شدن بیشتر مردم به لیست انتخابات شود.
*نقش شورای هماهنگی و شورای مشورتی چیست و هر کدام قرار است که در انتخابات چه وظیفه‌ای داشته باشند؟ آیا ممکن است موازی‌کاری اتفاق بیفتد؟
بعضی مواقع اخبار به‌گونه‌ای منتشر می‌شود که احساس می‌شود، افکار عمومی وظیفه این دو شورا را با هم اشتباه می‌کنند. شورای مشورتی خاتمی همان طور که از اسم آن مشخص است، دوستان آقای خاتمی هستند. شامل بعضی از دبیران کل احزاب، بعضی از افراد اصلاح طلب، البته نه به عنوان شخص حقوقی یا به عنوان یک حزب بلکه به عنوان یک شخص حقیقی، دعوت می‌شوند به دفتر آقای خاتمی و درباره موضوعاتی که مطرح می‌شود، نظراتشان را ارائه می‌دهند. در واقع اعتبار و ارزش این شورا به عنوان مشورت دادن به رئیس دولت اصلاحات است و وظیفه اجرایی یا حقوقی ندارد. آقای خاتمی هم بار‌ها و بار‌ها اعلام کرده‌اند که این شورا حزب نیست و من بنای انجام کار حزبی و تشکیلاتی از طریق این شورا را ندارم.
اما شورای هماهنگی اصلاحات، شامل ۲۰ حزب اصلاح طلب است که دارای شناسنامه رسمی از طرف وزارت کشور هستند. زمان فعالیت برخی از این احزاب به دهه ۶۰ می‌رسد مانند انجمن اسلامی معلمان، که تشکیلات رسمی فرهنگیان در کشور است یا انجمن اسلامی مدرسان که تشکیلات رسمی مدرسان است یا خانه کارگر که تشکیلات صنفی کارگران کشور است.
انتخابات این احزاب هر سال زیر نظر وزارت کشور و در چارچوب قوانین احزاب تشکیل می‌شود. شورای مرکزی و دبیرکل‌های آنها مشخص هستند و صورت جلسه انتخابات آنها در وزارت کشور ثبت می‌شود، در پایان سال هم باید به وزارت کشور گزارش دهند. اینها احزاب رسمی تابلودار مملکت هستند. با توجه به تاکیداتی که همه مسئولان کشور به خصوص شخص آقای خاتمی داشته‌اند که باید فعالیت‌های سیاسی با تابلو رسمی و قبول مسئولیت باشد، فعالیت انتخاباتی رسمی به عنوان اینکه بتوانند لیست بدهند و در شهرستان‌ها دفتر دایر کنند از وظایف قانونی و رسمی شورای هماهنگی است که در غالب احزاب خود به آن عمل می‌کند.
*اکنون فعالیت‌های انتخاباتی آغاز شده است؟
در حال حاضر در تهران کمیته مرکزی انتخابات تشکیل شده است و در شهرستان‌ها هم در مرکز استان‌ها کمیته‌های انتخابات شهرستان‌ها تشکیل شده است. کل کشور را به ۱۰ منطقه تقسیم کرده اند؛ یعنی هر سه استان یک منطقه است و تهران هم به عنوان منطقه ویژه تعیین شده است. شورای هماهنگی اصلاحات در جریان کل احزاب اصلاح طلب و فعال کردن احزاب اصلاح طلب هر استان و شهرستان در حال سروسامان دادن و برنامه ریزی برای انتخابات دهم است.
بنابراین این دو نهاد به نوعی مکمل یکدیگر هستند. یکی به عنوان اتاق مشورتی و فکر برای آقای خاتمی رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب است که اتاق فکر قانونا کار اجرایی و تبلیغاتی استان به استان انجام نمی‌دهد. اما دیگری یک مجموعه است مانند یک جبهه احزاب است، مانند جبهه ملی در سابق یا حزب دموکرات امریکا. در واقع چند حزب با یکدیگر یک شورا تشکیل داده‌اند، نوعی ائتلاف که در لیست‌های خود به صورت ائتلافی عمل می‌کنند. به عنوان نمونه در یک شهر ممکن است از حزب «الف» کاندیدا شوند و همه حمایت کنند و در شهر دیگری از حزب «ب» یک نفر کاندیدا شود. در نهایت چون این چند حزب هیچ کدام در سراسر کشور این قدرت فراگیری و دادن یک لیست سراسری را ندارند با هم همکاری می‌کنند. ممکن است که در آینده هم یک حزب قدرتمند را تشکیل دهند. نمونه خوب آن انتخابات شورای شهر تهران بود که همه این احزاب اصلاح طلب همکاری کردند و یک لیست واحد دادند، تجربه موفقی بود که توانستند ۱۴ نفر به عنوان اعضای اصلی و ۷ نفر به عنوان عضو علل بدل به شورای شهر تهران بفرستند. تاکنون اکثریت غریب به اتفاق کسانی که از طرف لیست اصلاح طلب‌ها به شورای شهر رفتند، به وظایف و قواعد کار حزبی عمل کرده‌اند. این یک تجربه موفق نسبت به شورای شهر دوم و سوم و انتخابات قبلی مجلس بود که اصلاح طلب‌ها نتوانستند لیست ائتلافی بدهند.
قصد ما بر این است که براساس همین تجربه و رفع نواقص، آن را در شهر تهران و سراسر کشور اجرا کنیم. با این تفاوت که در شهرستان‌ها از تهران برای آنها تصمیم گرفته نمی‌شود، بلکه خود نیروهای فعال اصلاح طلب هر استان برای آن تصمیم خواهند گرفت. به منظور ممکن است در برخی از شهر‌ها و شهرستان‌ها از نیرو و توان افراد خارج از احزاب هم استفاده کنیم. پیش بینی کرده‌ایم که در کمیته انتخابات استان‌ها و شهرستان‌ها علاوه بر این بیست حزب رسمی دارای پروانه احزاب محلی به علاوه شخصیت‌های مهم محلی که در انتخابات‌ها تاثیرگذار هستند، از قبیل نمایندگان سابق مجلس یا نیروهای مذهبی در آن کمیته‌های انتخابات با حفظ حق رای شرکت کنند به گونه‌ای که خروجی لیست ما در تهران و شهرستان‌ها یک خروجی باشد. تلاش این است که همه کسانی که طرفدار آقایان خاتمی، هاشمی رفسنجانی، عارف، روحانی و همه گروهها و تشکل‌های اصلاح طلب در تهران و شهرستان‌ها هستند، به لیست واحدی برسیم.
*آیا با دولت هم تعامل و رایزنی برای حضور کاندیدای نزدیک به دولت داشته‌اید؟
دولت به صورت مستقیم نمی‌تواند در انتخابات شرکت کند. مگر احزابی مانند عدالت و توسعه که آقای نوبخت دبیرکل آن هستند و البته آن هم با شرایط خاص امکان پذیر است. دولت چون خود باید مجری انتخابات باشد، ما تنها از آن انتظار بی‌طرفی و برگزاری انتخابات سالم داریم. در همین جهت هم هماهنگی‌های لازم بین اصلاح طلب‌ها و دولت وجود دارد. اما اینکه با دولت وارد رایزنی شویم که در استان A نظر شما به کیست و تمایل شما به چه کسی خیر تا به حال وارد این نوع مسائل نشده‌ایم و نخواهیم شد. احزاب خود را مستقل از دولت می‌دانند، احزاب اصلاح طلب تا به حال هیچ کدام خود را ذیل دولت تعریف نکرده‌اند و قرار هم نیست که این اتفاق روی دهد.
* شما رییس کمیته انتخابات شورای هماهنگی هستید، چه تعداد کاندیدا در شهرستان ها شناسایی شده اند؟
کمیته‌های انتخاباتی هر استان و شهرستان نسبت به همان استان و شهرستان تصمیم گیری می‌کنند. اما هنوز لیست‌ها قطعی نشده و بسیار زود است. اگر هم در بعضی استان ها مشخص شده باشند، هنوز زود است که اعلام کنیم. اما مقدمات طی شده و تلاش بر این است که نیروهای متخصص و کار‌شناس و خصوصا پاک دست را شناسایی کنیم. نیروهایی که وقتی وارد مجلس شدند پیش از اینکه به فکر جیب خود ، نیرو‌ها و گروه خود باشند؛ به فکر ملت باشند و منافع ملی را به منافع فردی، گروهی و تشکیلاتی ترجیح دهند.
حتی عنوان شده که اگر نیروی پاکدست، توانا و قوی و کار‌شناس که در شان مجلس باشد، حتی اگر به اصلاح طلب‌ها هم خیلی نزدیک نباشد اما نیروی سالمی باشد، ممکن است در شهرستان‌ها از آنها حمایت کنیم. یعنی پیش از اینکه به فکر پر شدن مجلس از اصلاح طلب‌ها باشیم بیشتر فکر می‌کنیم که یک مجلس قوی و کارآمد باشد و بتواند اعتماد مردم را جلب کند.
باید این سرمایه اجتماعی که شامل اعتماد عمومی نسبت به مجلس و دولت است را بتوان حفظ و بازسازی کرد. در حال حاضر با وضعیتی که درباره مجلس فعلی در رسانه‌ها و افکارعمومی به وجود آمده، قضایایی که بعد از نامه‌های آقای رحیمی و آقای احمدی‌نژاد افشا شد. به میزان خیلی زیادی به حثیت و اعتبار مجلس لطمه زده شد. تلاش ما بر این است که افرادی را شناسایی کنیم که اگر حتی از اصلاح طلب‌ها هم نیستند اما عصاره فضیلت باشند. انسانهای پاک دست که وضعیت تبلیغاتی مشخص داشته باشند و در مجلس هم دستشان در جیب ملت نرود. تشکیل یک مجلس قوی هدف عمده ما است. بیشتر به فکر تشکیل مجلس قوی، با شهامت و شجاعت هستیم که قدرت کنترل دولت، بودجه مملکت و... داشته باشد نه مجلسی که مشکلات بیافزاید.
*به نظر شما چقدر احتمال اینکه از فیلترهای حاکمیت عبور کنند وجود دارد؟
این نسبی است، نمی‌توان مطلق صحبت کرد. در انتخابات شورای شهر ما حدود ۱۲۰ فرد اصلاح طلب یا نزدیک به اصلاح‌طلب‌ها را در لیست خود داشتیم و افراد عمده‌ای مانند خانم دکتر ابتکار، آقای ربیعی و هاشمی و بسیاری دیگر رد صلاحیت شدند؛ اما در نهایت ما توانستیم با بقیه افراد تایید صلاحیت شده لیست خود را ببندیم. با صندوق‌ها قهر نکردیم و با وجود مشکلات می بینید که موفق هم بودیم.
البته ما یک کف برای خود قائل هستیم، یعنی نمی‌خواهیم به هر قیمتی در انتخابات شرکت کنیم. به این معنی که اگر عمده کاندیداهای ما رد صلاحیت شوند، باز هم با افراد دسته چندم در انتخابات شرکت کنیم؛ نه برای خودمان چارچوبی و خط قرمزی قائل هستیم که لیست‌های خود را براساس آنها می بنیدم. امیدواریم با توجه به صحبت‌های مقام معظم رهبری که همواره فرموده‌اند انتخابات باید به یک حماسه سیاسی تبدیل شود؛ شورای نگهبان خود این پیام را دریافت کند زیرا که لازمه این مهم شرکت حداکثری است.
همان طور که سخنگوی محترم شورای نگهبان هم اعلام کرده است که کاملا در چارچوب قانون عمل خواهند کرد، طبیعتا کسانی باید رد صلاحیت شوند که سابقه محکومیت داشته باشند. مطمئنا هم کسی با این مشخصات جز کاندیداهای اصلاح طلب‌ها نخواهند بود. اما اگر فرد سابقه خوبی داشته باشد، از نظر شرایط هم، واجد شرایط کاندیدا شدن باشد، شورای نگهبان نباید نیت خوانی کند که مثلا شما در قلبتان به کدام گروه گرایش دارید. با این شرایط کاندیداها باید تایید صلاحیت شوند و اگر این اتفاق روی ندهد واحدهای حقوقی ما در تهران و شهرستان‌ها از طریق مجاری قانونی پیگیری خواهند کرد تا بتوانیم، مشکلات را حل کنیم. اما در کل من فکر نمی‌کنم مشکلاتی از این دست داشته باشیم.
*مشخص است که هر استان چند کاندیدا می‌تواند داشته باشد؟ محدودیتی وجود دارد؟
نه محدودیتی وجود ندارد. در حال حاضر باید از صددرصد نیرو‌ها بخواهیم تا ثبت نام کنند. نیروهای باسواد و فاضل به خصوص از بانوان. توصیه شده است که حداقل ۳۰ درصد از لیست‌ها را به خانم‌ها اختصاص دهیم که تعداد خانم‌ها بیشتر باشد و تا زمانی که به مجلس می‌رسند تعداد قابل قبولی باشند. بنابراین سعی می‌کنیم که هم از خانم‌ها و هم از جوان‌ها افراد بیشتری حضور داشته باشند. فعلا تا ثبت نام ها انجام نشود و تایید صلاحیت‌ها صورت نگیرد نمی‌توان درباره اعداد و ارقام کاندیداها صحبت کرد.
* تصمیم‌گیری نهایی در جریان اصلاح‌طلب با شورای مشورتی است یا با شورای هماهنگی؟
شورای مشورتی در تصمیم گیری‌های کلان دخالت خواهد کرد، اما طبیعی است که مجموعه مشاورانی که با آقایان خاتمی، هاشمی رفسنجانی، عارف، سید حسن خمینی کار می‌کنند هیچ یک به صورت مستقیم دخالتی در تهیه لیست‌ها و تبلیغات نخواهند کرد. در شان آقای خاتمی هم نیست که دخالتی به این شکل داشته باشند که مثلا در تهیه لیست مشارکت کنند. تا به حال هم چنین کارهایی را انجام نداده‌اند. بار‌ها هم ایشان عنوان کرده‌اند که اینگونه مسائل از طریق شورای هماهنگی اصلاحات و احزاب اصلاح طلب انجام خواهد شد. اگر مسئله کلی هم وجود داشته باشد ایشان از طریق دبیرکل‌هایی که در شورای مشورتی حضور دارند این مسائل و سیاست‌های کلی را منتقل می‌کنند. به هر حال در سیاست‌های کلی هماهنگ هستیم. ملاقات‌هایی هم با آقای هاشمی رفسنجانی داشته‌ایم و نقطه نظرات ایشان منتقل شد و ما نیز نکاتی منتقل کرده ایم. بنابراین در حرکت کلان جریان اصلاحات با نیروهای اصلی و محوری اصلاحات و اعتدال کاملا هماهنگ حرکت می‌کنیم.
*تاثیرگذاری افرادی مانند سیدمحمد خاتمی و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در جریان اصلاح طلبی چقدر است و به چه میزان قرار است در انتخابات شخص‌محوری وجود داشته باشد؟
تاثیرگذاری افرادی مانند آقای خاتمی کاملا مشخص و غیرقابل انکار است. همان طور که در انتخابات سال ۹۲ تصمیم جمعی بر این شد که همه از آقای روحانی حمایت کنند و ایشان از آقای عارف خواهش کردند و آقای عارف هم براساس این درخواست از انتخابات کنار رفتند. اما به این معنی نیست که اعتبار اشخاص باعث کاهش اعتبار و عملکرد احزاب شود. آقای خاتمی خود بار‌ها به فعالیت جامعه مدنی تاکید کرده‌اند، به این منظور که احزاب فعالیت داشته باشند، قانونمند حرکت کنند. فعالیت حزبی مستقل از شخصیت افراد است. همان طور که قبلا هم گفتم فعالیت برخی از این احزاب به سال‌های دهه ۶۰ باز می‌گردد و قبل از دوران آقای خاتمی هم بوده‌اند. روش مدرن فعالیت سیاسی و اصلاح نظام سیاسی، اصلاح نظام انتخاباتی در جامعه و... از طریق احزاب امکان پذیر است، نه اشخاص ؛نظر آقای خاتمی هم بر تقویت فعالیت احزاب است و اگر قرار باشد که سرمایه گذاری تنها بر روی افراد انجام شود مشخص است که آسیب پذیری بالا خواهد رفت.از نظر من توسعه جامعه مدنی، توسعه دموکراتیک و توسعه مردم سالاری تنها و تنها از طریق توسعه احزاب و نهادهای مدنی و متشکل کردن همه آحاد ملت است که به توسعه نهایی جامعه می‌انجامد.
*احزاب اصلاح طلب درباره وضعیت مالی خود قرار است که چگونه عمل کنند؟
احزاب صورت مالی دارند. براساس قانون احزاب همه حزب‌ها باید دفتر حساب و کتاب داشته باشند. ورودی‌ها، خروجی‌ها، هزینه‌ها و منابع دریافتی همه باید شفاف باشند و در اختیار وزارت کشور قرار گیرد. هر مرجع دیگری هم که بخواهد آمادگی این را داریم که در اختیارشان قرار دهیم. بنا داریم تا این دفتر‌ها به صورت قانونی نگهداری شوند تا از این بعد هم حتی یک ریال هزینه یا ورودی غیرمشروح نداشته باشیم. حتی به صورتی عمل شود که هر زمان لازم شد این دفتر‌ها قابلیت چاپ و انتشار داشته باشند.
*اجماع یا ائتلاف اصولگرا‌ها که این روز‌ها به شدت پیگیر آن هستند اگر محقق شود چه تاثیری بر فعالیت‌ها و ترکیب اصلاح طلبان دارد؟ سوالی رو که نوشتی رو دیدم تو هم سوالای من رو نگاه کند؟
ما از ائتلاف دوستان که به صورت قانونی و شفاف باشد استقبال می‌کنیم.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
لینک های مفید