جهان در سالی که گذشت
گرجستان و انقلاب مخملی ساكاشويلي
آفتاب‌‌نیوز : 
اولين سال‌هاي زندگي سياسي
هنگامي ساكاشويلي كه در موسسات حقوقي در آمريكا مشغول به كار بود، به دوستي قديمي از اوكراين، زوراب اسونيا نزديك شد. اسونيا از طرف ادوارد شواردنادزه، رئيس‌جمهور گرجستان ماموريت داشت تا جوانان باهوش گرجي در خارج از كشور را به استخدام دولت درآورد. ساكاشويلي به همراه اسونيا در انتخابات پارلماني 1995 شركت كردند و هر دو به نمايندگي انتخاب شدند. آنها از طرف "اتحاديه مردم گرجستان" حزب شواردنادزه حمايت مي‌شدند.
دولتمردي محبوب
او به سرعت نام خود را به عنوان رئيس هياتي در مجلس كه به دنبال سيستم انتخاباتي جديد، دستگاه قضايي مستقل و پليسي غيرسياسي بود بر سر زبان‌ها انداخت. او به سرعت توجهات را به خود جلب كرد و بر طبق يك نظرسنجي، پس از شواردنادزه به دومين مرد محبوب گرجستان بدل شد. گروهي از روزنامه‌نگاران و مدافعان حقوق بشر در سال 1997 وي را به عنوان مرد سال گرجستان برگزيدند.
12 اكتبر سال 2000 به عنوان وزير دادگستري دولت شواردنادزه انتخاب شد. ساكاشويلي دست به اصلاحات گسترده اي در دستگاه قضايي ناتوان، فاسد و سياست‌زده گرجستان و سيستم زندان‌ها زد. اين اقدامات او با حمايت ناظران بين المللي و فعالان حقوق بشري همراه شد. اما در نيمه هاي سال 2001 در در مبارزه با فساد و سوءاستفاده مالي با با وزراي اقتصاد و امنيت داخلي و همچنين رئيس پليس اوكراين درگير شد.
ساكاشويلي 5سپتامبر سال 2001 استعفا كرد: " براي من شرم آور است كه عضو دولت شواردنادزه باقي بمانم." او اعلام كرد فساد در عمق دولت رسوخ كرده است و شخص شواردنادزه اراده‌اي براي مقابله با آن ندارد.
رهبر مخالفان
با استعفا و خروج از دولت و حزب شواردنادزه، ساكاشويلي "جنبش اتحاد ملي" (UNM) را در اكتبر 2001بنيان نهاد. يك حزب سياسي چپ ميانه‌رو، [نزديك به احزاب سوسيال دموكرات اروپايي] و با بارقه‌هايي از ملي‌گرايي براي گرجي‌هاي اصلاح طلب. در ژوئن سال 2002 در توافقي با حزب كارگر، به عنوان رهبر ائتلافي از جنبش اتحاد ملي و حزب كارگر انتخاب شد. اين انتخاب به او براي انتقاد از دولت قدرت بخشيد. انتخابات پارلماني در دوم نوامبر 2003در حالي برگزار شد كه ناظران محلي و بين‌المللي از تقلب فاحش و آشكار در آن خبر دادند. ساكاشويلي مدعي شد كه انتخابات را برده است ؛ او گرجستان را به اعتراض عليه دولت شواردنادزه برانگيخت و رهبري جنبش نافرماني مدني بدور از خشونت را به عهده گرفت. جنبش اتحاد ملي و حزب دموكرات گرجستان با هدف مجبور كردن شواردنادزه به استعفا و برگزاري انتخابات دوباره با هم متحد شدند.
تظاهرات دو هفته‌اي مردم كه انقلاب مخملين ناميده شد آغاز شد؛ روز به روز بر شمار مردم در خيابان‌هاي پايتخت اضافه شد. تظاهرات در تفليس از 20 تا 23 نوامبر به اوج خود رسيد و بيش از 100هزار نفر در آن شركت كردند و به سخنراني‌هاي ساكاشويلي و ديگر رهبران مخالف گوش فرا مي دادند. شواردنادزه روز 23 نوامبر چاره اي جز استعفا نداشت. سخنگوي پارلمان، نينو بورجانادزه رياست دولت موقت را بر عهده گرت. با وجود اينكه رهبران انقلابي سعي بر رفتار مطابق قانون اساسي را داشتند، عده اي اعمال آنان را يك "كودتاي مردمي" ناميدند.
24 فوريه 2004، جنبش اتحاد ملي و اتحاد دموكرات‌ها با هم ادغام، و به جنبش ملي-دموكرات (NMD) تبديل شدند. اوليت اصلي سياسي اين جنبش افزايش مستمري و دستمزد‌ها و تامين خدمات اجتماعي براي تهيدستان، (حاميان اصلي مخالفان) بود. مقابله با فساد و افزايش درآمد كشور از ديگر برنامه‌هاي جنبش جديد اعلام شد.
و رئيس‌جمهوري
4ژانويه سال 2004، ميخائيل ساكاشويلي با كسب بيش از 96درصد آرا به عنوان رئيس‌جمهور گرجستان (و جوان‌ترين رئيس‌جمهور در كشورهاي اروپايي) انتخاب شد. او 25 ژانويه سال 2004 در تفليس به عنوان رئيس‌جمهور سوگند ياد كرد. وي برنامه خود را مقابله با فساد و افزايش دستمزد‌ها عنوان كرد. او قول داد روابط كشور را با دنياي خارج بهبود بخشد. با وجود تمايل ساكاشويلي به غرب و خواست او براي پيوستن گرجستان به اتحاديه اروپا، او پس از انتخابات از اهميت روابط بهتر با روسيه سخن گفت. البته او با مشكلات بزرگي روبروست: وضع نامساعد اقتصادي و جدايي خواهان آبخازيا و اوستياي جنوبي.
با اينهمه، از وجود تمايلات مستبدانه در شخص ساكاشويلي نگراني‌هايي وجود دارد. پليس گرجستان با چندين اعتراض كوچك به شدت برخورد كرده و قانون جديد رسانه‌اي اين كشور انتقادات عده زيادي را برانگيخته است. در اكتبر سال 2004، چهارده تن از نخبگان گرجستان در نامه‌اي سرگشاده به رئيس‌جمهور اعلام كردند : "متاسفانه، عدم تحمل مردم با عقايدي متفاوت، در زندگي سياسي و ديگر محيط‌هاي زندگي اجتماعي گرجستان ريشه دوانيده است."
اولين سال‌هاي زندگي سياسي
هنگامي ساكاشويلي كه در موسسات حقوقي در آمريكا مشغول به كار بود، به دوستي قديمي از اوكراين، زوراب اسونيا نزديك شد. اسونيا از طرف ادوارد شواردنادزه، رئيس‌جمهور گرجستان ماموريت داشت تا جوانان باهوش گرجي در خارج از كشور را به استخدام دولت درآورد. ساكاشويلي به همراه اسونيا در انتخابات پارلماني 1995 شركت كردند و هر دو به نمايندگي انتخاب شدند. آنها از طرف "اتحاديه مردم گرجستان" حزب شواردنادزه حمايت مي‌شدند.
دولتمردي محبوب
او به سرعت نام خود را به عنوان رئيس هياتي در مجلس كه به دنبال سيستم انتخاباتي جديد، دستگاه قضايي مستقل و پليسي غيرسياسي بود بر سر زبان‌ها انداخت. او به سرعت توجهات را به خود جلب كرد و بر طبق يك نظرسنجي، پس از شواردنادزه به دومين مرد محبوب گرجستان بدل شد. گروهي از روزنامه‌نگاران و مدافعان حقوق بشر در سال 1997 وي را به عنوان مرد سال گرجستان برگزيدند.
12 اكتبر سال 2000 به عنوان وزير دادگستري دولت شواردنادزه انتخاب شد. ساكاشويلي دست به اصلاحات گسترده اي در دستگاه قضايي ناتوان، فاسد و سياست‌زده گرجستان و سيستم زندان‌ها زد. اين اقدامات او با حمايت ناظران بين المللي و فعالان حقوق بشري همراه شد. اما در نيمه هاي سال 2001 در در مبارزه با فساد و سوءاستفاده مالي با با وزراي اقتصاد و امنيت داخلي و همچنين رئيس پليس اوكراين درگير شد.
ساكاشويلي 5سپتامبر سال 2001 استعفا كرد: " براي من شرم آور است كه عضو دولت شواردنادزه باقي بمانم." او اعلام كرد فساد در عمق دولت رسوخ كرده است و شخص شواردنادزه اراده‌اي براي مقابله با آن ندارد.
رهبر مخالفان
با استعفا و خروج از دولت و حزب شواردنادزه، ساكاشويلي "جنبش اتحاد ملي" (UNM) را در اكتبر 2001بنيان نهاد. يك حزب سياسي چپ ميانه‌رو، [نزديك به احزاب سوسيال دموكرات اروپايي] و با بارقه‌هايي از ملي‌گرايي براي گرجي‌هاي اصلاح طلب. در ژوئن سال 2002 در توافقي با حزب كارگر، به عنوان رهبر ائتلافي از جنبش اتحاد ملي و حزب كارگر انتخاب شد. اين انتخاب به او براي انتقاد از دولت قدرت بخشيد. انتخابات پارلماني در دوم نوامبر 2003در حالي برگزار شد كه ناظران محلي و بين‌المللي از تقلب فاحش و آشكار در آن خبر دادند. ساكاشويلي مدعي شد كه انتخابات را برده است ؛ او گرجستان را به اعتراض عليه دولت شواردنادزه برانگيخت و رهبري جنبش نافرماني مدني بدور از خشونت را به عهده گرفت. جنبش اتحاد ملي و حزب دموكرات گرجستان با هدف مجبور كردن شواردنادزه به استعفا و برگزاري انتخابات دوباره با هم متحد شدند.
تظاهرات دو هفته‌اي مردم كه انقلاب مخملين ناميده شد آغاز شد؛ روز به روز بر شمار مردم در خيابان‌هاي پايتخت اضافه شد. تظاهرات در تفليس از 20 تا 23 نوامبر به اوج خود رسيد و بيش از 100هزار نفر در آن شركت كردند و به سخنراني‌هاي ساكاشويلي و ديگر رهبران مخالف گوش فرا مي دادند. شواردنادزه روز 23 نوامبر چاره اي جز استعفا نداشت. سخنگوي پارلمان، نينو بورجانادزه رياست دولت موقت را بر عهده گرت. با وجود اينكه رهبران انقلابي سعي بر رفتار مطابق قانون اساسي را داشتند، عده اي اعمال آنان را يك "كودتاي مردمي" ناميدند.
24 فوريه 2004، جنبش اتحاد ملي و اتحاد دموكرات‌ها با هم ادغام، و به جنبش ملي-دموكرات (NMD) تبديل شدند. اوليت اصلي سياسي اين جنبش افزايش مستمري و دستمزد‌ها و تامين خدمات اجتماعي براي تهيدستان، (حاميان اصلي مخالفان) بود. مقابله با فساد و افزايش درآمد كشور از ديگر برنامه‌هاي جنبش جديد اعلام شد.
و رئيس‌جمهوري
4ژانويه سال 2004، ميخائيل ساكاشويلي با كسب بيش از 96درصد آرا به عنوان رئيس‌جمهور گرجستان (و جوان‌ترين رئيس‌جمهور در كشورهاي اروپايي) انتخاب شد. او 25 ژانويه سال 2004 در تفليس به عنوان رئيس‌جمهور سوگند ياد كرد. وي برنامه خود را مقابله با فساد و افزايش دستمزد‌ها عنوان كرد. او قول داد روابط كشور را با دنياي خارج بهبود بخشد. با وجود تمايل ساكاشويلي به غرب و خواست او براي پيوستن گرجستان به اتحاديه اروپا، او پس از انتخابات از اهميت روابط بهتر با روسيه سخن گفت. البته او با مشكلات بزرگي روبروست: وضع نامساعد اقتصادي و جدايي خواهان آبخازيا و اوستياي جنوبي.
با اينهمه، از وجود تمايلات مستبدانه در شخص ساكاشويلي نگراني‌هايي وجود دارد. پليس گرجستان با چندين اعتراض كوچك به شدت برخورد كرده و قانون جديد رسانه‌اي اين كشور انتقادات عده زيادي را برانگيخته است. در اكتبر سال 2004، چهارده تن از نخبگان گرجستان در نامه‌اي سرگشاده به رئيس‌جمهور اعلام كردند : "متاسفانه، عدم تحمل مردم با عقايدي متفاوت، در زندگي سياسي و ديگر محيط‌هاي زندگي اجتماعي گرجستان ريشه دوانيده است."
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید