صفحه نخست » عمومی
کد خبر: ۳۰۶۵۱۲
تعداد نظرات: ۱ نظر
تاریخ انتشار : ۱۵ تير ۱۳۹۴ - ۱۳:۲۹
دستاوردی فراتر از هسته‌ای
در واقع بزرگترین برد ایران صرف‌نظر از این که در موضوع هسته‌ای چه امتیازی بدست آورد، در حوزه‌های فراتر از موضوع هسته‌ایِ صرف است. ایران ضمن حفظ اصول و ارزش‌ها، مسیر تعامل هر چه بیشتر را در منطقه و جهان خواهد گشود.
آفتاب‌‌نیوز :
شهروز ابراهیمی*- همه چیز حکایت از توافق احتمالی هسته‌ای ایران و 1+5 در مذاکرات هسته‌ای در روزهای آتی دارد. در این میان، توجه دولت تدبیر و امید را به فضای بعد از توافق احتمالی نیز جلب می‌کنم که با بردباری و مدیریت منطقی، اجازه ندهد که بدخواهان داخلی و خارجی فضایی ایجاد کنند که به تنش‌های پساتوافق منجر گردد. البته این موضوع مجال بحث دیگر می‌طلبد که انشاء‌الله در فرصت‌های بعدی بتوان به فضای پساتوافق و فرصت‌ها و چالش‌های آن پرداخت.
همانطوریکه دولت یازدهم وعده داده بود ایران دنبال بازی برد- برد در توافق هسته‌ای است و از هماکنون نیز بوی آن به مشام می‌رسد. در یک توافق احتمالی هسته‌ای بزرگترین امتیاز ایران درکنار امتیازات متعدد سیاسی و اقتصادی از قبیل برداشته‌شدن تحریم‌ها و به رسمیت‌شناخته‌شدن حق غنی‌سازی اورانیوم و وارد‌شدن ایران به باشگاه صادر‌کنندگان اورانیوم غنی‌شده، این است که قدرت ایران بیش از پیش، جامه اقتدار به تن خواهد کرد و وقتی قدرت، جامه اقتدار به تن کند از مقبولیت بیشتر برخوردار خواهد شد و فضا برای تبادل هنجارها و ارزش‌ها مساعد خواهد شد و در واقع ارزش‌های منطقی به‌جای این که در فضای تنش‌آلود منطقه‌ای و جهانی قربانی گردند، به محک تجربه جهانی خواهند خورد.
در واقع بزرگترین برد ایران صرف‌نظر از این که در موضوع هسته‌ای چه امتیازی بدست آورد، در حوزه‌های فراتر از موضوع هسته‌ایِ صرف است. ایران ضمن حفظ اصول و ارزش‌ها، مسیر تعامل هر چه بیشتر را در منطقه و جهان خواهد گشود. واقعیت این است که هیچ کشوری در انزوا -هر چقدر که اصول و آرمان‌های والایی داشته باشد- نخواهد توانست آنچنانکه باید، به شکوفایی برسد و اصول و ارزش‌های منطقی یک واحد سیاسی که از عقلانیت و مقبولیت بیشتری برخوردار باشد، در پرتو تعامل می‌تواند به محک بخورد.
هرچند در عرصه روابط بین‌الملل گفته می‌شود که قدرت اهمیت دارد ولی بی‌تردید قدرت به تنهایی، تعریف نمی‌شود. امروز فضای روابط بین‌الملل ملغمه‌ای از قدرت، اخلاق جهانی، حقوق بین‌الملل و ارزش‌های جهانی است. اتفاقأ مسیر تکاملی روابط بین الملل به سمت دور شدن از قدرت فیزیکی و ارج نهادن به ارزش‌های جهانشمول و حقوق بین‌الملل شکل می‌گیرد.
بالاتر و پراهمیت‌تر از قدرت، مقبولیت و اقتدار قرار دارد. وقتی قدرت جامه اقتدار به تن می‌کند از مقبولیت برخوردار می‌گردد. در طول تاریخ بسیاری از اصول و ارزش‌ها مطرح شده، ولی برخی ماندگار شده‌اند و برخی زود به فراموشی سپرده شده است. ارزش‌های یک قدرت جهانی اگر از مقبولیت برخوردار نباشد، نمی‌تواند جهان شمول گردد. اگر نگاهی به ارزش‌های جهانشمول در حوزه‌های فرهنگی و حقوق بشری و حقوق بین‌الملل بیاندازیم، معلوم می‌گردد که آنهایی که قدرت پشت سر آنها بوده است ماندگار نشده‌اند بلکه اتفاقأ آنهایی ماندگار بوده‌اند که از قدرت مقبولیت برخوردار بوده‌اند. برعکس، قدرتهای جهانی در طول تاریخ به دنبال این بوده‌اند که برخی اصول و هنجارها را با پشتوانه قدرت جا بیاندازند در حالی که یا اصلا جا نیافتادند و یا اگر جا افتادند به محض از بین رفتن قدرت پشت سر آن، به زودی رها شده‌اند. در دنیای امروزی نیز برخی اصول را کشورهای فاقد قدرت فیزیکی رواج داده‌ند. مثل اصول پنجگانه همزیستی مسالمت‌آمیز و یا بسیاری از ارزش‌ها و اصول دیپلماتیک که کشورهایی همچون نروژ و سوییس علمدار آن بوده‌اند.
غرض این که اگر یک واحد سیاسی به دنبال این باشد که با اتکا به زور، اصول خود را در عرصه بین‌المللی جا بیاندازد نه تنها موفق نخواهد شد بلکه با انزوای دیپلماتیک مواجه خواهد شد. مهمترین سود خارج از حیطه‌ی هسته‌ای که از توافق هسته‌ای به دست می‌آید این خواهد بود که اصول و ارزش‌هایی که منادی آن هستیم به دور از هجمه‌های تبلیغاتی قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، در عرصه تعامل به محک تجربخ خورده و اشاعه خواهد یافت. توافق احتمالی هسته‌ای راه را برای تبادل ارزش‌ها و هنجارها بر اساس واقعیات موجود باز خواهد کرد. هر چند این لزومأ به معنای دست کشیدن از هنجارهای منطقی نیست که اتفاقأ از مقبولیت جهانی نیز برخوردار می باشد.
ارزش‌های منطقی در فضای تنش و درگیری و بحران‌های متوالی، ارزش غایی خود را از دست می‌دهند. این شبیه چیزی است که یک حرف منطقی در یک جمعی گفته شود که ممکن است جای آن نباشد. اکنون وقت آن رسیده که جمهوری اسلامی ایران در عرصه تعامل منطقه‌ای و جهانی ارزش‌های مقبول و مورد پسند را بیش از هر زمان دیگری رواج دهد هرچند بیش از پیش در معرض ارزش‌های و هنجارهای مقبول جهانی قرار گیرد.
ایران همواره منادی خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای بوده است. حال که در چارچوب توافق هسته‌ای به جهانیان آشکار می‌سازد که هرگز به دنبال بمب نبوده و نخواهد بود، از این رو باید توجه کرد که فضا در آینده برای اقناع قدرتهای جهانی و منطقه‌ای برای فشار بر کشوری که انحصار هسته‌ای را در منطقه دارد، در راستای عضویت در پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای مساعد خواهد شد.
بنابراین پذیرش محدودیت هسته‌ای در چارچوب توافق بین‌المللی مشروعیت این ادعا را بیشتر نموده و بالطبع مسیر برای فشار بیشتر بر همه کشورهایی که از این به بعد بخواهند راه هسته‌ای شدن را بپیمایند، فراهم خواهد شد. این دستاورد کمی نیست. در کنار این دستاورد می‌توان فهرستی از امتیازات اقتصادی و تجاری... را اضافه نمودکه مجال دیگر برای آن می‌طلبد.
• استادیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
انتشار یافته: ۱
ناشناس
| 
۱۴:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۵
پاسخ
آفرین تحلیل معقول و درستی بود. 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید