شیرین عبادی : شیرینی دفاع از حقوق بشر در دشواری آن است

آفتاب‌‌نیوز : مقدمه : درگیری اتمی وسخنان حماسی این چیزی است که طی چند ماه گذشته از ایران تراوش می کند وباعث نگرانی است اما شیرین عبادی همچنان به کار خود مشغول است خانمی که دو سال پیش جایزه صلح نوبل را به دلیل فعالیت هایش در زمینه حقوق بشر به دست آورد. 

متن زیر حاصل گفتگویی است که "کاترین اردمان" در تهران با این وکیل انجام داده است.

ـ جایزه صلح نوبل را دو سال پیش به دست آوردی آیا شخصا برای شما سودی داشته است؟ 

شیرین عبادی / بله اعتماد به نفس مرا بیشتر کرده است .

ـ آیا احترام مسئولین سیاسی به شما را هم افزایش داده است ؟
شیرین عبادی / خیر ، تغییر خاصی در نظرات ومواضع مسئولین سیاسی نسب به خود احساس نکردم، از زمانی که جایزه ی صلح نوبل را به دست آوردم تا کنون سه بار به دادگاه احضار شدم.

ـ کنفرانس های خبری در مورد زندانیان ونیز زندان های انفرادی انگیزه ی اصلی فراخوانی شما به دادگاه انقلاب بود ، در آن زمان شما قصد داشتید این کنفرانس های خبری را ماهانه برگزار کنید ، آیا این هدف شما محقق می شود؟ 

شیرین عبادی / کنفرانس های خبری ماهانه ام در موعد مقرر برگزار می شوند ، وکنفرانس بعدی ام هم چند هفته دیگر برگزار خواهد شد ، کسی نمی تواند مرا از انجام کارم منع کند ،....

ـ شما از افرادی همچون روزنامه نگار زندانی اکبر گنجی دفاع می کنید ، او ابتدا دست به اعتصاب غذا زد وامیدها به آزادی اش افزایش یافت اما همچنان در زندان به سر می برد ، در مورد آخرین وضعیت وی چه می دانید؟ 

شیرین عبادی / (در حالیکه با جدیت نگاه می کند) : متاسفانه پس از آغاز اعتصاب غذایش در ماه مه گذشته از ارتباط با موکل خود منع شدم ، واکنون نمی توانم به دیدار او بروم واز وضعیتش مطلع گردم.

ـ آیا نسبت به جان خود بیمناکی؟ 

شیرین عبادی /  این مسایل را در کتاب خاطراتم که به زودی منتشر می شود ذکر کرده ام. ترس همانند گرسنگی است ، احساسی است که به آسانی پدیار می گردد ، چه انسان بخواهد وچه نخواهد این احساس در وی به وجود خواهد آمد وهیچ اقدامی هم بر علیه آن نمی توان انجام داد. بله من گاهی احساس ترس می کنم ولی طی سالیان گذشته آموخته ام که در برابر ترس مقاومت کنم واجازه ندهم که بر روند فعالیت هایم تاثیر بگذارد.

ـ دفاع از حقوق بشر برای تو به معنای مبارزه برای دستیابی به حقوق بیشتری برای زنان بود ، یکی از مهمترین دست آوردهایت تصویب حق زنان در نگهداری وحضانت کودکان بود ، تعداد زنانی که تا کنون موفق شدند حق حضانت فرزندان خود را به دست آورند چقدر بود ؟ 

شیرین عبادی /خوشبختانه قانون تغییر کرد ومی توان گفت که 80 درصد از پرونده های قضایی به نفع حضانت زنان است ، والبته این تصمیم صحیح تر است زیرا کودکان به مادران بیشتر از پدران نیازمند هستند ومی توانند نزد مادران از شرایط بهتری برخوردار باشند.

ـ گفته می شود که تندروهای ایران می خواهند پوشیدن چادر را بر زنان بار دیگر اجباری کنند ، آیا امیدی به پیروزی این طرح وجود دارد؟ 

شیرین عبادی / یک گروه اکنون خواهان آن است ، ولی من یقین دارم که زنان حاضر به پذیرش آن نیستند ، این مسئله بارها مورد بحث ومناقشه قرار گرفت ، ولی راهی به سوی اجرا نیافته است. به هر شکل تلاش های مکرری برای محدود کردن حقوق زنان صورت می پذیرد ، وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی طی دستور العملی از زنان کارمند خواست تا ساعت شش ونیم بیشتر در سر کار خود نمانند وبعد از ان به امور کودکان خود رسیدگی کنند. 

این اقدام برای روزنامه نگاران زن به معنای از دست دادن شغل است. هر زنی این حق را دارد که زمان بازگشتش را به خانه خود تعیین کند. صرفنظر از آن زنان بسیار مظلوم هستند ، به رغم آنکه اکنون 63 درصد از مجموع دانشجویان دختر هستند اما میانگین بیکاری در میان آنها چهار برابر مردان است.

ـ آیا دفاع شما از حقوق زنان در سایه دولت محافظه کار کنونی اهمیت بیشتری به خود خواهد گرفت ؟ 

شیرین عبادی / دفاع از حقوق زنان وحقوق بشر هیچگاه کار آسانی نبوده است ، وشاید شیرینی این کار هم در سختی ودشواری آن باشد ، زمانی که فرد چیزی را آسان وبدون مشقت به دست می آورد نمی تواند ارزش آنرا به خوبی درک کند.

ـ سال گذشته در وین گفتید : اگر من تحت حاکمیت شاه زندگی می کردم اینجا نبودم ، آیا انقلاب آزادی های سیاسی بیشتری اعطا کرده است ، پس از روی کار آمدن دولت جدید به این گفته خود چگونه می نگری؟ 

شیرین عبادی / نظر من تغییر نکرده است ، حضور شما در اینجا وگفتگویی که انجام می دهید بهترین دلیل بر این مدعی است ، ما امروز از آزادی سیاسی به مراتب بیشتر از زمان شاه برخوردار هستیم ، ، به رغم وجوداختیاردر انتخاب نحوه زندگی اما در زمان شاه قادر به انتقاد از نظام نبودیم. 

در مورد دولت کنونی هم باید بگویم که ایرانی ها از آنچه به دست آورده اند دفاع خواهند کرد واجازه نخواهند داد چیزی را که با مبارزه ای سخت به دست آورده اند از دست برود.

ـ سیاست خارجی ایران هرچه که بیشتر به این رویکرد در برنامه های اتمی پایبند تر باشد به سوی انزوای بیشتر پیش می رود اما در عین حال باید بگویم که جریان های اصلاح گرا هم غنی سازی اورانیوم را حق مسلم ایران می دانند نظر شما در این رابطه چیست ؟
شیرین عبادی / من کارشناس انرژی اتمی نیستم ، کارمند دولت هم نمی باشم ، فقط می توانم نظر شخصی خود را بگویم که بشریت نیازی به بمب اتمی ندارد نه برای آمریکا نه ایران ونه اسرائیل ، اکنون تعداد زیادی از کشورها بمب اتمی در اختیار دارند به طور مثال فرانسه را در نظر بگیرید ، ایا نگرانی جهانی نسبت به دستیابی فرانسه به بمب اتمی وجود دارد ؟ نه . چرا؟ 

به اعتقاد من فعالیت های کلی آژانس بین المللی انرژی اتمی کافی نیست دلیل آن هم کره شمالی . 

آژانس بین المللی نمی تواند همواره نظارت وسرپرستی برای عدم انتقال این فن آوری داشته باشد ، از این رو به نظر من بهتر است که این نظارت به جای هیئت نظارت بین المللی ، مردمی باشد.