آفتابنیوز : «شبهاى برره» عنوان مجموعه طنز تلويزيونی است كه از مهر ماه هر شب از شبكه ٣ سيماى جمهورى اسلامى ايران پخش میشود. اين مجموعه دنبالهدار به ماجراهاى اهالى روستاى خيالى «برره» میپردازد. خلق قومى فرضى با خرافه ها، باورها، آداب و رسوم و گويش خاص خود از بارزترين ويژگىهاى اين مجموعه است كه آن را از ساير سريال هاى تلويزيونى در ايران مجزا مىكند.
تاثير گذارى اين مجموعه به حدى است كه برخى واژههاى آن ميان مردم به صورت تكيه كلام در آمده است. به عنوان نمونه بررهاىها به شعر گفتن، میگويند شعر در كردن، به اظهار عشق كردن میگويند از خود عشق در كردن و يا اين كه پاچهخوارى در اين گويش به معنى زبان بازى و تملقگويى است. تنها غذاى محبوب بررهایها نخود است كه آن را به شيوه خاصى میخورند. يكی از سرگرمیهای آنها غيبت كردن و مسخره كردن ديگران است كه در جمع خانواده برگزار میشود و با خوردن نخود به عنوان تنقلات همراه است. آنها براى تقويت خود، نخود را غنى سازى هم میكنند!
منفعت طلبى ، باج خواهى ، دورويى ، آدم فروشى ، تعصب، اعتياد، روشنفكرستيزى، زن ستيزى و... موضوعهايی است كه اين مجموعه تاكنون به آن پرداخته است.
از زمان پخش اين مجموعه، شبهای برره يكی از بحث برانگيزترين موضوعات روز در ايران بوده است. انتقاد و اعتراض عدهای از مسؤولان و منتقدان به پخش اين برنامه و تاييد و حمايت عدهای ديگر زمينه توجه طيف وسيعی از مطبوعات داخلى و حتى خارجى و سايتهاى خبرى را به اين برنامه فراهم كرده است.
اما نظر شنوندگان راديو آلمان ياچند شهروند تهرانى كه مابا آنها در مورد اين سريال صحبت كرديم چيست؟
بيژن: به نظر من سريالى است كه موفقيت پيدا كرده و سرگرم كننده است و همين باعث حسادت كسانى كه كارهاى خسته كننده مىسازند، شده. البته اگر صحبت ابتذال باشه، من معتقدم كه میتوان يك برنامه ظنز درست كرد بدون اصطلاحهاى قلابى و بىريشه. شما ببينيد سريالهاى آمريكايى يا اروپايى زيادى هست كه مردم را میخندونه اما حرف عوضى وارد فرهنك نمىكند. همين “مستر بين“ بدون هيچ كلامى مردم را خيلى میخنداند.
مريم: والله احساس شخصى من اينه كه در عين هنرمندى دستاندركاران، اين برنامه يك سوپاپ اطمينان هست براى جامعه چون مشكلاتى رو كه هست، بصورت طنز با صحنه سازى پنجاه سال پيش بيان میكنند. در اينكه اين سريال مورد اقبال شديد مردم قرار گرفته، شكى نيست ولى اينكه محتواى واقعىاش چيه، به نظر من مثل يك پستونك است كه همهش دارند مكاش میزنند بدون اينكه چيزى عايدشون بشه. فعلا براى مردم ايران سنت شده كه هر شب پس از شام يك سريال خنده دار تماشا كنن. ظاهرا درمان موقتى خوبى است.
صفا: به نظرم خيلى جالبه ولى مردم ايران عادت دارن هر اتفاق خوبى مىافته، پشت سرش حرف بزنن. هيچوقت نمىتوونن يك چيز رو به خوبىش ببينن. گذشته از همه حرفهايى كه میگن كه مردم رو میخوان با اين سريال بذارن سركار، من خيلى خوشم میآد و خيلى سريال خنده داريه.. من به اين چيزا توجه ندارم كه كدام شخصيت كيه و معرف كدوم نهاد در جامعه است، يا بعنوان سوپاپ اطمينان دارن ازش استفاده میكنن. برنامه براى من جالبه و فكر میكنم در هر كشور ديگهاى هم میتوونست اتفاق بيفته و باز جالب باشه.
طبق آمار بخش نظرسنجى صدا و سيما، بيش از نود درصد كسانى كه در ايران به تلويزيون دسترسى دارند، تماشاچى اين برنامه هستند. در بسيارى گزارشها میخوانيم كه حتى خيابانهاى تهران در ساعات پخش اين برنامه كاملا خلوت میشود. خانم خانه دارى میگويد از ساعت هفت شب به بعد تنها منتظر زمان پخش اين سريال هستم و مدام به ساعت نگاه میكنم. علت اين استقبال چيست؟ نگاه انتقادى؟ تصوير كردن واقعيتهاى جامعه ولو در قالب دوران رضا شاه؟ مفرح بودن و شاد كردن؟
مهرى: من خودم چند شب پيش يك فرش فروشى كار داشتم، ديدم همه چسبيدهان به تلويزيون و دارن اينو تماشا میكنن. من فكر میكنم هر وقت فشارهاى اجتماعى در ايران بالا میرود، بازار ظنز هم در ايران داغ میشود. از زمان قديم ايرانيها هر چيز را كه نمىتوانستهاند بگويند به زبان طنز بيان میكردن. من فكر میكنم بيشترين شوخىها و مزاحهاى سياسى در ايران ساخته میشه براى همين مردم از اين داستان استقبال میكنن.“
ناهيد: اين سريال در عين بدآموزىهاش طنز اجتماعى و اقتصادى جالبى داره. مشكلات رو نشون میده و خيلى جذابه“. بدآموزى اين برنامه به ويژه برای كودكان و نوجوانان و همچنين توهين و تمسخر به گويش و فرهنگ ايرانيان به خصوص روستائيان از مهمترين دلايلى است كه معترضان به اين برنامه به آن اشاره كردهاند.
شهين: هفته پيش تولد پسر من بود. همكلاسیهاش آمده بودند كه در سنين نه و ده هستند. تمام مدت اصطلاحهاى اين سريال رو بكار میبردن و بازى شون اين بود كه يكى مىافتاد وسط و ده پانزده نفر ديگر خودشان را مى انداختند روى او. اين خيلى خطرناكه و اوايل هم بچهاى در مدرسه بخاطر همين كار مجروح شده بود.“
سپهر كه مادرش اين توضيحات را میدهد، میگويد در مدرسه در تمام زنگهاى تفريح اين بازى را میكنند. با گوش دادن به اصطلاحهاى محبوب سهپر نه ساله میتوان به روشنى دريافت كه چرا بيشترين مصرف كنندگان اين كلمات ساختگى پسربچههاى دبستانى هستند چون اين مفاهيم تنها در شيطنتها و بىخيالى اين دوران كاربرد دارند:
سپهر: چورمه، كته كله و شومپت. چورمه يعنى كسى كه ابله است، كته كله يعنى خل و شومپت يعنى شوت“. اما ورود اين اصطلاحات ساختگى تنها به زبان و گفتار بچهها محدود نشده، مدير يك شركت صادراتى میگويد در جلسات مسئولان سطح بالا و جدى اداره هم رسوخ كلمات و عبارتهاى سريال برره را مىبينيم.
بهزاد: نمونهاش اين كه در سطح بالاى كارى، مديران در جلسه میگويند باز از خودت يك فرمول جديد در و كردى؟ يا اين كه تو نه بفهمى! اينها همه اصطلاحات قلابى است كه از طريق اين سريال يا سريالهاى ديگر دارد نم نم در فرهنگ ما وارد میشود.
در عين حال مدافعان اين برنامه معتقدند شبهای برره داراى پيامهاى اخلاقی، فرهنگی و.... بوده و با نگاهی نقادانه آينه مشكلات و معضلات موجود در جامعه است.
مريم: شخصيت نايب طغرل كه نقش نيروى انتظامى رو ايفا میكند و ظاهرا مسئول حفظ نظمه ولی خودش سردسته رشوه خوارها و ايجاد ناامنى است از همه جالبتره طغرل خودش يك وردست داره كه باز متاسفانه نمونه بارز بسيارى از جوانهاى امروز ايرانه كه معتاده و حتى هنگام خدمت مقدس سربازى هم به اصطلاح سريال بره بايد گرد نخود مصرف كنه تا حالش خوب بشه كه البته منظور مواد مخدره.“
فارغ از اخبار و نظرات مخالف و موافقى كه تاكنون در حاشيه سريال شبهای برره بوده است، بايد گفت كه اين مجموعه از ايده جذابى براى ساخت يك سريال طنز و سرگرم كننده تلويزيونى برخوردار است. اگرچه تاكنون از پتانسيل موجود در طرح اوليه خود به خوبى استفاده نكرده است.
اتفاقا بكار بردن الفاظ برره اي باعث شده تا مخاطب نه تنها ناراحت نشود بلكه خنده اش بگيرد در عين حال تو حرفت را به او زده اي!!
موافقم