آفتابنیوز : سایت خبری آمریکایی «نیوزمکس» در گزارشی نوشت، دیپلماتهای غربی میگویند این نخستین بار است که آژانس به طور آشکار به فعالیت ایران در راستای ساخت سلاح هستهای اشاره کرده است.
یکی از دیپلماتها گفت: گزارش چهارصفحهای که توسط «اولی هینون» رییس بازرسان آژانس ارایه شد، تفاوت اساسی با گزارشهای پیشین دارد، زیرا در آن دوبار به طور واضح به تلاش ایران برای ساخت سلاح هستهای اشاره شده است.
این دیپلمات افزود: در این گزارش به مسایلی از قبیل بعد نظامی برنامه هستهای ایران شامل ساخت اجزای بمب و طراحی موشک حامل آن اشاره شده است.
هینون که به تازگی از ایران بازگشته، اعلام کرده مدارکی یافته که نشانگر آنست که ایران اطلاعات فنی برای ریختهگری و طراحی اشکال کروی از اورانیوم غنیشده را از بازار سیاه هستهای برپا شده توسط عبدالقدیرخان دانشمند پاکستانی به دست آورده است.
در همین حال، رابرت جوزف معاون وزیر امور خارجه در یک سخنرانی در کمیته مشترک امور عمومی آمریکا – اسراییل در واشنگتن گفت: به نظر ما این اشکال کروی جز در بمب اتم کاربرد دیگری ندارند.
مدارکی که هینون از آنها نام برده، شامل 15 صفحه توصیف مراحل فنی مورد نیاز برای ساخت بمب هستهای است که مدعی شده ایرانیها از تسلیم آنها به بازرسان خودداری کردهاند.
یک دیپلمات غربی در این باره گفت: این نقض آشکار تعهدات ایران و ان.پی.تی از سوی این کشور است.
وی گفت: ایرانیها به هینون گفتهاند که این مدارک را هرگز از شبکه عبدالقدیر خان نخواستهاند، بلکه به آنها داده شده است.
بر اساس پیمان منع تکثیر سلاح هستهای که ایران در سال 1970 به آن پیوست، کشورهای عضو مانند ایران اطلاعات یا فناوری مربوط به ساخت بمب را حتی با عنوان کردن قصد دستیابی به فناوری صلحآمیز هستهای دریافت نخواهند کرد.
این دیپلمات مدعی شد: ایران فقط درباره حقوق خود صحبت میکند اما تعهداتی نیز دارد که تعهدات خود را بر اساس ان.پی.تی رعایت نکرده است.
جوزف معاون وزیر امور خارجه آمریکا ایران را به «تلاش مداوم برای دستیابی به توانایی ساخت بمب اتمی» متهم کرده است.
وی گفت: بگذارید در این باره واضح صحبت کنم؛ ایران به مدت تقریبا 20 سال قوانین آژانس و ان.پی.تی را نقض کرده و با پنهان نگاه داشتن چرخه سوخت و انجام فرآوری اورانیوم قصد ساخت بمب اتمی داشته است. تهران به برخی از این تلاشها اعتراف کرده اما تنها پس از آنکه فعالیتهای مخفیانه آن افشا شده است.
در میان کشورها، تنها ایران با پخش گزارش چهارصفحهای داخلی در بین سران اعضای شورای حکام مخالفت کرد.
در این گزارش همچنین به طرح مخفی با عنوان «طرح نمک سبز» در ایران اشاره شده که ادعا شده نشان دهنده آنست که این کشور یک برنامه موازی فرآوری اورانیوم در سایتهایی که آنها را به روی بازرسان آژانس نگشوده دارد. این مشخص است زیرا ایران میتواند از مواد هستهای اعلام نشده در این سایتها به عنوان مواد مورد نیاز برای غنیسازی پنهانی اورانیوم به منظور ساخت سلاح استفاده کند.
این گزارش علاوه بر این برنامههای فرآوری مخفی، به انجام آزمایش موشکهایی با قدرت انفجاری بالا در تحقیقات ساخت سلاح اشاره کرده است. همچنین این ادعا مطرح شده که ایران در حال کار بر روی طرح نوعی موشک حامل است که قابلیت حمل کلاهک هستهای را دارد.
در گزارش آژانس اشاره شده که تمام این برنامهها به طور آشکار برنامههای نظامی هستند که ارتباط اجرایی داخلی با برنامههای تحقیقاتی غیرنظامی هستهای اعلام شده از سوی ایران را دارند و با اشاره به اینکه ایران برنامههای هستهایاش را تنها در راستای اهداف غیرنظامی معرفی کرده، ترکیب حاضر بیانگر بعد نظامی برنامههای هستهای این کشور است.
در این گزارش همچنین پیشنهاد شده که ایران هنوز ممکن است جنبههای اصلی کارش را در زمینه سانتریفیوژهای پیشرفته پی.2 مخفی کرده و از سوی شبکه بازار سیاه عبدالقدیر خان این سانتریفیوژها را دریافت کند.
کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا، در مهمانی شام استراو در لندن در روز سهشنبه موافقت وزرای خارجه کشورهای انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین را به دست آورد. در پایان این مهمانی بیانیهای صادر شد که بر اساس آن تخلفات ایران از قوانین آژانس و تعهدات ان.پی.تی باید به شورای امنیت سازمان ملل گزارش داده شود.
دیپلماتها گفتند بندهای قطعنامه پایانی قرار است مورد بحث و بررسی قرار گیرد اما انتظار نمیرود کلیات آن تغییر یابد.
در این بخش تمام گزارشها و قطعنامههای گذشته آژانس بینالمللی انرژی اتمی از جمله قطعنامه 24 سپتامبر 2004 هنگامی که آژانس تخلفات ایران را از قوانین آژانس اعلام کرد، مورد مطالعه قرار گرفت.
معاون وزیر امور خارجه آمریکا گفت: اینها مواردی است که بر اساس اساسنامه آژانس باید به شورای امنیت گزارش داده شود.
ایران سعی کرده با ایجاد ائتلاف با جنبش کشورهای غیرمتعهد (نم) در آژانس، با اقدام سران آژانس برای فرستادن پرونده این کشور به شورای امنیت مقابله کند. اما سفیران کشورهای غیرمتعهد به رهبری هند، آفریقای جنوبی و اندونزی آن را نپذیرفتند.
یک دیپلمات غربی مستقر در وین گفت: جامعه بینالمللی درباره نگرانی از برنامه هستهای ایران به اجماع رسیده است.
معاون وزیر امور خارجه آمریکا گفت: با وجود ناامیدیها، دیپلماسی هنوز به عنوان یک گزینه مهم به شمار میرود و کاربرد دارد. در حال حاضر تعداد کمی از کشورها شک دارند که ایران در صدد دستیابی به سلاح هستهای است. اکثریت اعضای آژانس اکنون خواستار رای به گزارش ایران به شورای امنیت هستند و شورا بهترین گام بعدی را ادامه دیپلماسی میداند.