آفتابنیوز : سرویس بینالملل- انتظارها به پایان رسید؛ پس از اعلام نام وزرای پیشنهادی ترامپ در وزارتخانههای مختلف بسیاری منتظر شنیدن نام وزیر امور خارجه یکی از مهمترین وزارتخانهها از او بودند. جولیانی، کورکر، بولتون و رامنی نامزدهای احتمالی گمانهزنیشده هیچ یک مدنظر ترامپ نبودند و در کمال ناباوری او «رکس تیلرسون» مدیرعامل شرکت نفتی اکسون موبیل که روابط خوبی با پوتین دارد را به عنوان وزیر امور خارجه امریکامعرفی کرد.
به گزارش آفتابنیوز؛ نشریه تایم با اشاره به این انتخاب، شش دلیل آورده است که از طریق تصدی تیلرسون بر وزارت امور خارجه امریکا، این مقام نیز تغییر نقش خواهد یافت:
۱-برهمزدن هنجارهای حاکم بر دستگاه دیپلماسی امریکا
ترامپ با این انتخاب نشان داد که میخواهد از هنجارهای واشنگتن برای انتخاب چهرههای ارشد و عهدهداری سمت توسط مقامهای بلندپایه خودداری کند. او نشان داد که میخواهد فردی را به عنوان وزیر امور خارجه انتخاب کند که از دید نخبگان حاکم شاید فردی عادی و موردقبول برای این سمت به نظر نرسد.
۲- فقدان تحربه دیپلماتیک برخلاف توجه به این امر در سالهای ابتدایی تاسیس ایالات متحده
در سالهای ابتدایی تاسیس امریکا زمانی که سفرهای بینالمللی دشوارتر از این روزها بود تجربه دیپلماتیک داشتن یک عامل مهم در هموارترشدن مسیر برای کسب مقام ریاستجمهوری توسط افراد بود. در واقع، همپوشانیای میان وزرای امور خارجه آغازین امریکا و روسایجمهوری اولیه وجود داشت: توماس جفرسون، جیمز مدیسن، جیمز مونرو، جان کوئینسی ادامز، مارتین ونبورن و جیمز بوکانن که در هر دو سمت خدمت کرده بودند. میبینیم که بنیانگذاران اولیه امریکا کسانی بودند که تجربه دیپلماتیک را در پاریس و لندن دیده بودند. اکنون اما به نظر میرسد وضعیت تفاوت کرده است.
۳-وفاداری فردی به رییسجمهوری بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است
وزرای امور خارجهای چون دین اچسن، دین راسک و جان فاستر دالاس از محافل سیاست خارجی بودند و اندیشکدههایی چون شورای روابط خارجی زمینه ساز رشد و تربیت دیپلماتهای ارشد شد. اکنون اما به نظر میرسد که باید منتظر برهمخوردن این رویه و روند پیشینی باشیم.
۴-مشاوران امنیت ملی قدرت بیشتری در مقایسه با وزیر امور خارجه امریکا پیدا میکنند
معمولا زمانی که از دانشجویان روابط بینالملل امریکایی پرسیده میشود که وزیر خارجه نیکسون رییسجمهوری پیشین امریکا چه کسی بود، بسیاری میگویند هنری کسینجر در حالی که ویلیام راجرز وزیر امور خارحه دولت نیکسون از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۳ میلادی بود و کیسینجر مشاور امنیت ملی او در اینباره زمانی بود و تا سال ۱۹۷۳ میلادی به وزارت امور خارجه نرسید. اکنون به نظر میرسد که مایکل فلین مشاور امنیت ملی ترامپ قدرت بیشتری در مقایسه با وزیر امور خارجه داشته باشد. افزایش قدرت و نفوذ مشاور امنیت ملی در دولت ترامپ احتمالا از اهمیت نقش وزیر امور خارجه خواهد کاست.
۵-فناوریهای ارتباطی دلایل سفر وزیر امور خارجه را تغییر میدهند
در گذشته ارتباطات بینالمللی دشوار، پرهزینه و ناامن بودند و سفر دیپلماتیک یکی از مسائل کلیدی برای وزیر امور خارجه بود. بدون دسترسی آسان از راه دور به رهبران خارجی و بدون ضبط جلسات دانش وزیر امور خارجه نیازمند سفر به کشورهای دیگر بود. اکنون اما به کمک اینترنت میتوان به مسائل کلیدی روابط بینالملل دست یافت. امروز هزاران راه برای ارتباط وجود دارند از جمله یوتیوپ و اپلیکیشنهای مختلف. به نظر میرسد که دیگر مانند گذشته نباید انتظار صرف زمان زیاد یک وزیر امور خارحه در سفرها دائمی را داشت این وضعیت متعلق به دوران جنگ سرد بود امروز نشستهای بینالمللی را به راحتی میتوان از راه دور نیز برگزار کرد.
۶-وزیر امور خارجه جدید امریکا راه دشورای پیشرو دارد
معمولا وزیر امور خارجه در امریکا پس از تمام دورهاش دیگر نمیتواند به متاصب مهمتری دست یابد. برای مثال، ادموند موسکی وزیر امور خارجه در سال ۱۹۷۲ میلادی از کسب مقام نامزدی حزب دموکرات ناکام ماند. همینطور جان کری وزیر امور خارجه فعلی که در انتخابات سال ۲۰۰۴ میلادی ناکام بود. همچنین هیلاری کلینتون که در دوران وزارتش در وزارت امور خارجه حوادث بنغازی جنجالآفرین بود و نتوانست به ریاستجمهوری دست یابد. به همینخاطر به دلایل زیادی راه پیشرو برای یک وزیر امور خارجه دشوار است و باید دید وضعیت برای تیلرسون چگونه خواهد بود.
سایت «المانیتور» نیز با انتشار گزارشی درباره وزارت امور خارجه تیلرسون به قلم «لورا روزن» خبرنگار آن سایت که اخبار مرتبط با مذاکرات هستهای را نیز پوشش میداد، اشاره میکند که قانونگذاران دموکرات و جمهوریخواه همگی به دلیل عدم تجربه تیلرسون و همچنین روابط نزدیک او با ولادیمیر پوتین رییسجمهوری روسیه نسبت به تصدی او در جایگاه سکانداری سیاست خارجی امریکا ابراز نگرانی کردهاند. این سایت مینویسد: «آنان میگویند که او چگونه میخواهد در مذاکرات مهم جهانی در محیطهای پیچیده جهانی به نفع امریکا کار کند. «جیمز جفری» سفیر سابق امریکا در عراق و ترکیه اما نظر متفاوتی دارد. او میگوید که تیلرسون به اندازه هر دیپلماتی از اوضاع خاورمیانه آگاه است و موفقیتهای بزرگی در حوزه دیپلماسی داشته است. الیوت انگل قانونگذار از حزب دموکرات در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان اما نظر دیگری دارد و میگوید که تیلرسون فاقد تجربه دیپلماتیک است. در مقابل فرانک ویزنر دیپلمات سابق امریکا میگوید که تجربه تیلرسون در ارتباط با روسیه میتواند به بهبود روابط میان دو کشور کمک کند.
المانیتور در ادامه مینویسد: «ایران خواستار ورود اکسون موبیل و شرکتهای مشابه به ایران است. ایران شدیدا به سرمایهگذاری خارجی در حوزه نفتی خود و انرژی نیازمند است. انرژی برای ایران اهمیت زیادی دارد و عهدهداری مقام وزارت امور حارجه از سوی فردی که یکی از مهمترین چهرهها در حوزه انرژی بوده است میتواند خبر خوبی برای ایران باشد.»