حمله موشکی آمریکا به سوریه: استراتژی یا تاکتیک؟

حمله موشکی اخیر آمریکا که به دستور مستقیم ترامپ انجام گرفته است، این سوال بزرگ را مطرح می نماید که آیا آن سرآغاز تغییر در استراتژی آمریکا خواهد بود؟ و به زبان واضح تر این که آیا آمریکا از دوره بی استراتژی در مورد سوریه به دوره استراتژی نقل مکان کرده است؟ پاسخ این است که به دلایلی بعید است آمریکا استراتژی اشکار در سوریه داشته باشد و حمله موشکی اخیر بیشتر حاکی از بی استراتژی است تا استراتژی.

آفتاب‌‌نیوز :

شهروز ابراهیمی* -در دوره اوباما حداقل آمریکا یک استراتژی داشت و آن این که اوباما به ظنر می رسید که متعهد شده بود تحت هیچ شرایطی وارد مداخله نظامی آشکار (نه فقط در سوریه بلکه در هرجای دیگر) نگردد. حتی آن گاه که دولت سوریه خط قرمز آشکار اوباما را زیرپا گذاشت اوباما برای عدم ورود به جنگ راه کار میانه ای در پیش گرفت و آن متعهد کردن سوریه و روسیه برای نابودی تسلیحات شیمیایی سوریه بود.در واقع آمریکای اوباما تهدید سوریه را به فرصت تبدیل نمود بدون این که وارد جنگ با دولت سوریه شود.

در شرایطی که نظم در سوریه طی چند سال فروپاشیده، و برخی بازیگران منطقه ای و جهانی مستقیم و برخی دیگر بطور نیابتی درگیر با یکدیگر برای پیشبرد منافع امنیتی خود هستند، تاکتیک جای استراتژی رابرای بازیگران گرفته و مخصوصأ بازیگران منطقه ای و جهانی که آشکارا نمی توانند در داخل یک کشور(هر چند بظاهر مستقل) دست به عملیات بزنند، به ناچار تاکتیک بهتر از اسراتژی است و حمله موشکی آمریکا نشان از تاکتیک دارد تا استراتژی. در خود محافل و نهادهای داخلی آمریکا هم سردرگمی در خصوص این که استراتژی آمریکا چیست و یا چه باید باشد وجود دارد و این حمله اخیر بزرگترین علامت سوال را دربرابر استراتژی آمریکا قرار داده است.

احتمالأ آمریکا با این حمله به دنبال این بوده که به متحدان و مخالفان جهانی و منطقه ای خود نشان دهد که همچنان دارای قدرت رهبری است و از این طریق بیشتر دنبال کسب پرستیژ است تا هر چیز دیگر. آمریکا در سوریه نه در پی "حفظ وضع موجود" و نه "تغییر وضع موجود" بلکه در پی "کسب پرستیژ" است. سیاست تغییر وضع موجود زمانی بکار می آید که امریکا بتواند برای آن استراتژی ای داشته باشد و حال آنکه پیچیدگی وضعیت داخلی سوریه و چشم انداز مبهم آن این قابلیت(طرح ریزی استراتژی) را از آن سلب نموده است.

از طرف دیگر حفظ وضع موجود هم چندان به نفع آمریکا نیست. چرا که آمریکا نمی تواند رقبای منطقه ای و جهانی را یش روی خود ببیند که سوریه را به میدان انحصاری بازیگری خود تبدیل نموده اند. لذا آن با این حمله موشکی به دنبال کسب پرستیژ بوده تا حیثیت مجددی بین متحدان جهانی و منطقه ای خود بدست آورده، روحیه ای مجدد به معارضان دهد و ترس چشمی به مخالفان منطقه ای و جهانی خود نشان دهد بی آنکه در پس زمینه استراتژی ای مشخص برای آتی داشته باشد. همچنین آن به این دلیل هم فاقد استراتژی است که توان بازیگری در داخل سوریه را ندارد و با دورقیب منطقه ای و جهانی مواجه است و هرگونه خطای استراتژیک (از جمله تغییر فرضی به حمله های آتی این چنینی) خطر رویارویی نظامی را برای آن در بردارد که آن به خاطر سوریه نمی خواهد خطرش را بپذیرد.

از طرف دیگر نمی خواهد در برابر این رقبا به وادادگی تن دهد و این پیام را می دهد که رقبای منطقه ای و جهانی آن باید برای حل و فصل معضل طولانی مدت سوریه اقدامی انجام دهند و از این طریق در واقع فضا را برای دیپلماسی و حل و فصل مسالمت امیز سوریه مهیا نماید. با این اوصاف به نظر نمی رسد که آمریکا در آینده این گونه حملات را ادامه دهد چرا که استراتژی ای در مورد سوریه ندارد و نمی تواند داشته باشد. در این شرایط تاکتیک ها و واکنش های موردی، مخصوصأ برای تغییر وضعیت میدان نبرد و مصالحه ها و بده بستان ها، بلوف ها، چانه زنی ها، بهترین تاکتیک هستند که جایگزین استراتژی می گردند.

* استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/001pxN