آفتابنیوز : جیکوب زوما، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی صبح امروز چهارشنبه ۱۵ نوامبر (۲۴ آبان)، اعلام کرد که آماده است برای رفع بحران سیاسی زیمبابوه و حل اختلاف بین گروه های رقیب در حکومت آن کشور میانجیگری کند. آقای زوما گفت که با رابرت موگابه، رئیس جمهوری زیمبابوه تماس داشته و به نقل از او گفته است که سالم است اما در حصر خانگی قرار دارد.
به گزارش آفتابنیوز، همزمان، چین که بزرگترین شریک تجاری زیمبابوه محسوب می شود، گفته است که اوضاع آن کشور را از نزدیک زیر نظر دارد و امیدوار است که "طرف های ذینفع" اختلافات خود را به شکلی مسالمتآمیز حل و فصل کنند.
ساعاتی پیش از آن، ژنرال سیبوسیسو مویو، سخنگوی ارتش زیمبابوه در یک پیام تلویزیونی گفت که "ارتش مایل است تصریح کند که اقدام ما به منزله در دست گرفتن دولت نیست بلکه نیروهای دفاعی در صدد آرام کردن شرایط رو به وخامت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورمان هستند که اگر به سرعت حل و فصل نشود، میتواند به درگیری خشونتآمیز منجر شود."
ژنرال سیبوسیسو گفت که رابرت موگابه، رئیس جمهوری ۹۳ ساله، و اعضای خانواده او در امنیت هستند و افزود: "ما فقط جنایتکارانی را هدف قرار میدهیم که اطراف رئیسجمهوری را گرفته و مرتکب جنایت و باعث بروز مصایب اجتماعی و اقتصادی میشوند".
وی گفت که نفرات ارتش باید فورا به سربازخانهها باز گردند و به سایر نیروهای امنیتی نیز هشدار داد که "اقدامات تحریکآمیز با واکنش مناسب مواجه خواهد شد." وی گفت که اوضاع کاملا آرام است.
با وجود اظهارات سخنگوی ارتش، گزارشهای خبری حاکی از آن است که از بخشهایی از هراره، پایتخت، به خصوص محلههای مرفهنشین صدای انفجار و تیراندازی به گوش میرسد. همچنین، هنوز از وضعیت آقای موگابه و خانواده او، به خصوص همسرش گریس، اطلاعی در دست نیست. برخی گزارشگران از خروج اعضای خانواده او از کشور خبر داده و شماری از تحلیلگران گفتهاند که باید انتظار داشت رابرت موگابه به زودی از سمت خود کنارهگیری کند. این گزارشها از سوی منابع رسمی تایید نشده است.
روز گذشته، گزارش شد که چند واحد نظامی همراه با تعدادی تانک به سوی پایتخت در حرکت هستند و ساعاتی بعد، اخباری از استقرار نظامیان در نقاطی از شهر منتشر شد. رئیس ستاد ارتش زیمبابوه نیز گفت که ارتش در نظر دارد "از ادامه پاکسازی طرفداران امرسون منانگاواوا جلوگیری کند". آقای منانگاواوا، معاون رئیس جمهوری زیمبابوه و از اعضای رهبری حزب حاکم زانو پی اف بود و گاه از او به عنوان جانشین احتمالی رابرت موگابه نام برده میشد اما چند روز پیش، به دستور آقای موگابه برکنار شد.
آقای موگابه او را به توطئه و خرابکاری سیاسی متهم کرد، اما گفته شده است که دلیل اصلی برکناری آقای منانگاواوا رقابت درون حزب حاکم بین طرفداران او و حامیان گریس موگابه، همسر ۵۲ ساله رئیس جمهوری بود که سرانجام توانست همسرش را در مورد برکناری معاون رئیس جمهوری قانع کند.
رئیس ستاد ارتش همچنین گفت که نباید اجازه داد کسانی که نقشی در مبارزات استقلالطلبانه زیمبابوه نداشتهاند بر اوضاع کشور مسلط شوند. به گفته ناظران، منظور او گریس موگابه بود که ظاهرا با تشکیل جناحی متشکل از اعضای جوانتر حزب حاکم، در صدد کسب قدرت و جانشینی همسرش است.
کشور زیمبابوه در جنوب آفریقا زمانی با عنوان "رودزیا" از مستعمرات بریتانیا بود اما در سال ۱۹۶۵ اقلیت سفید پوست ساکن این مستعمره به طور یکجانبه اعلام استقلال کردند که با مخالفت بریتانیا مواجه شد. در آن زمان، امکانات اقتصادی رودزیا عمدتا در دست اقلیت سفیدپوست متمرکز بود و انتظار میرفت دولت جدید نوعی نظام جدایی نژادی - آپارتاید - شبیه آفریقای جنوبی آن زمان را در این سرزمین مستقر کند.
پس از چند سال مقابله سیاسی از سوی بریتانیا و جامعه بینالمللی، از جمله تحریمهای اقتصادی، همراه با مبارزه مسلحانه گروههای طرفدار حکومت اکثریت سیاهپوست، سرانجام در سال ۱۹۸۰ بین دولت سفیدپوستان، بریتانیا و استقلالطلبان توافقی به دست آمد که در نتیجه آن، این سرزمین با نام جدید زیمبابوه استقلال یافت و قدرت به یک دولت بومی منتقل شد.
در اولین انتخابات پارلمانی در زیمبابوه که کوتاهمدتی پس از کسب استقلال برگزار شد، حزب اتحاد ملی آفریقایی زیمبابوه - زانو - به رهبری رابرت موگابه توانست اکثریت قابل توجه آرا را به دست آورد و قدرت را در دست گیرد. نتیجه انتخابات باعث شورش برخی اقلیتهای قومی و سرکوب خونین آنان شد، اما جنگ داخلی سرانجام با توافق بین دولت و مخالفان و تشکیل حزب زانو - پیاف (زانو - جبهه مردمی) خاتمه یافت.
از آن زمان تا کنون، رابرت موگابه در سمت نخست وزیر و بعدا رئیس جمهوری، قدرت را در این کشور در دست داشته و با اینکه فعالیت احزاب دیگر ممنوع نیست، اما حزب حاکم با در دست داشتن مواضع قدرت سیاسی و اقتصادی، زمام امور را در دست دارد. به گفته منتقدان، رابرت موگابه و حزب زانو- پیاف به راههای مختلف، از سرکوب مخالفان گرفته تا تقلب در انتخابات، قدرت را حفظ کرده است.
زیمبابوه دارای منابع غنی طبیعی به خصوص پلاتین و الماس و شرایط مساعد برای کشاورزی است. با اینهمه، تسلط نهادها و افراد متنفذ بر امکانات اقتصادی، فساد گسترده و اقدامات خارجی دولت، از جمله تلاش برای گسترش نفوذ خود در آفریقا از طریق مداخله در درگیریهای نظامی در خارج، به تدریج باعث بروز مشکلات اقتصادی عمده در این کشور شد که در سالهای اخیر، به یک بحران شدید شامل کاهش شدید ارزش پول ملی، تورم سرسامآور، ورشکستگی واحدهای کشاورزی و تولیدی، کمبود و گرانی شدید کالا و فقر شهروندان منجر شده است.
رابرت موگابه که به خاطر نقض حقوق بشر و عدم رعایت آزادیهای سیاسی با انتقاد خارجی مواجه بوده، مشکلات داخلی را حاصل توطئه خارجی خوانده و به خصوص بریتانیا را به تلاش برای استعمار مجدد زیمبابوه متهم کرده است. بحران در زمینه سیاست خارجی به نوبه خود، به روابط اقتصادی زیمبابوه با خارج آسیب زده و در مواردی باعث کاهش کمکهای بشردوستانه شده است.
منبع: بی بی سی