چه کسی ساعتها را تعیین می‌کند؟

آفتاب‌‌نیوز : داستان از آنجا آغاز شد که دولت برای حل معضل ترافیک که جان مردم را به لب رسانده بود بعد از قائل شدن محدودیت در تردد اتومبیل‌ها با اجرای طرح زوج و فرد تصمیم به تغییر ساعت بازگشایی مدارس و برخی  ادارات گرفت. 

هر چند طرح زوج و فرد اتومبیل‌ها که با وجود تأثیر گسترده بر زندگی و کیفیت حمل و نقل مردم در مهار ترافیک به‌هم گره خورده تهران چندان کارآمد نبود، به دلیل محدودیت و نبود سیستم مناسب انعکاس اخبار نارضایتی مردم و صاحبان اتومبیل‌هایی را که تنها یک روز در میان حق استفاده از وسیله نقلیه خود را داشتند و مجبور بودند برای رسید به کار و زندگی خود از سامانه بی‌سروسامان حمل و نقل عمومی،‌ تاکسی‌ها، مسافرکشان و آژانس‌های گران تلفنی استفاده کنند را ساکت گذاشت،‌ اما تغییر ساعت بانک‌ها از آنجا که بخشی از دولت در این طرح مورد هدف بخش بالاتر خود قرار می‌گرفت سروصدای زیادی را برپا کرد. 

این‌بار دولت طرح آزمایشی را به اجرا درآورد که اولا تغییر آن بسیار سخت می‌نمود و ثانیا بدون در نظر گرفتن مسائل، مشکلات و بررسی‌های کارشناسانه بی‌توجه به بازخوردها و اهمیت آزمون و خطا در یک طرح آزمایشی به تثبیت آن می‌اندیشید. اینچنین بود که یک طرح آزمایشی تبدیل به وحی منزلی شد که حتی مجلس را نیز در تغییر خود ناکام گذاشت.

ساعت چند؟ مساله این است
ساعت کار بانک‌ها تا کنون به دلایل و بهانه‌های مختلف دستخوش تغییرات زیادی بوده است. در اوایل دهه 70 در یک تغییر ناموفق ساعت کار بانک‌ها  8 صبح تا 4 بعدازظهر تعیین شد. این تغییر اما نه تنها تاثیر مثبتی بر کاهش بار ترافیک پایتخت بر جا نگذاشت بلکه سبب شد بانکها به دلیل متحمل  هزینه‌های سربار فراوانی از جمله پرداخت حق کشیش به کارمندان بابت روزهای‌ ژنج‌شنبه و کمک‌هزینه ناهار و .... شوند.
 
از آن پس بود که ساعت 7 الی 14:30 برای فعالیت بانک‌ها انتخاب شد. در این شرایط دیگر کارمندان بانک‌ها هزینه نهار دریافت نمی‌کردند ولی با توجه به ساعت جدید پایان کار  روزنه‌ای برای اضافه کاری کارمندان باز شد و آنان را نسبت به انتخاب ساعت کاری جدید راضی نگه داشت. اما باز هم تغییر و تحول در انتظار ساعت کار بانک‌ها و کارمندان آن بود. 

این‌بار با طرح جدید دولت بانک‌ها به آزمایشگاه ترافیک شهری تبدیل شدند. در حالی ساعت شروع کار در این آزمایشگاه بانکی 9 صبح و ساعت پایان کار 16 تعیین شد که دیگر امیدی برای دریافت هزینه نهار و اضافه کاری برای کارمندان باقی نمی‌ماند و آنها همچنین به دلیل ایاب و ذهاب به محل کار در ساعات اوج بار ترافیکی دچار مشکلات دو چندانی نیز شده‌بودند.

این کارمندان که دیگر از بلاتکلیفی خسته شده بودند و مزایای خود را نیز از دست رفته می‌دیدند پشت میز بلند باجه‌های خود با مشتریان در صف طویل قرار گرفته و به درد و دل و همزادپنداری پرداختند و از مشکلاتی که دولت هر چند وقت یک بار و به بهانه‌های مختلف برای آنان ایجاد می‌کرد سخن گفتند. مشتریان هم که از شرایط و شلوغی بانک‌ها دل خوشی نداشتند با کارمندان هم دردی می‌کردند. 

آخر این داستان به اندازه‌ای شور شد که بالاخره مجلس را به واکنش وادار کرد و نمایندگان به طرح دو فوریتی بازگشت ساعت کار بانک‌ها به وضع سابق با این امید رأی قاطع دادند که مصوبه آنان تبدیل به قانونی برای بسته شدن پرونده تغییرات متوالی ساعت کاری بانک‌ها شود. 

اما زمانی که نمایندگان مجلس به این طرح رأی مثبت می‌دادند هیچ گاه تصور نمی‌کردند که شورای نگهبان این رأی را دخالت در کار قوه مجریه بداند و این بازگشت به شرایط قبل را خلاف قانون اساسی معرفی کند. گمانه‌زنی‌ها آغاز شد و احتمال دخالت نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام در طرحی که تنها به منظور آزمایش به مرحله اجرا رسیده بود قوت گرفت. 

برخی نمایندگان که از این اعلام نظر شورای نگهبان چندان خوشحال نبودند اقدام شورای نگهبان را «با احترام به جایگاه» این شورا نادرست خواندند اما برخی دیگر که در اقلیت قرار داشتند به فکر پا در میانی درآمدند تا مسئله به نهاد تصمیم‌گیری مصلحت نظام کشیده نشود.

حاشیه‌های ناگفته 
وزیر کشور روز سه‌شنبه در حالی از تشکیل کمیته بررسی طرح آزمایشی تغییر ساعت بانک‌ها خبر داد که شنیده‌ها حکایت از انعکاس اعتراض شورای هماهنگی مدیران عامل بانک‌ها به دولت داشت. مدیران عامل بانک‌ها ظاهرا این‌بار خصلت محافظه‌کارانه خود را برای مدتی به دست فراموشی سپرده و در نامه‌ای انتقادی نارضایتی خود و کارمندانشان را از شرایط پیش‌آمده اعلام داشتند. 

منابع غیررسمی آفتاب گزارش دادند که نامه مدیران عامل بانک‌ها با استناد به نظرسنجی‌های صورت گرفته از کارمندان و مشتریان تنظیم شده است. اهمیت این انتقاد در آن است که مخالفت مجموعه بانک‌ها با طرح آزمایشی دولت به منزله مخالفت بخشی از دولت با طرح خود محسوب می‌شود و شاید این پارادوکس دولتی کفه ترازو را به نفع مجلس سنگین‌تر کرده‌باشد. 

شاید مرغ یک‌پا نداشته باشد
وزیر کشور روز سه شنبه اعلام کرد: ‌«کمیته و کار گروه مشترکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و افراد مسئول در حوزه‌های اجرایی برای بررسی کارشناسانه کار بانک‌ها تشکیل می‌شود». 

مصطفی پورمحمدی در حاشیه همایش مسئولان مراکز فرماندهی و مراقبت استانداری‌های سراسر کشور گفت: «موضوع بازگشت ساعت کار بانک‌ها به ساعت 7:30 دقیقه در مجلس شورای اسلامی تصویب و با مخالفت شورای نگهبان مواجه شد، ‌اما با این همه فکر می‌کنیم در خصوص مقوله مهم اجتماعی مانند تغییر ساعت کار بانک‌ها بهتر است که با تفاهم، تعامل و مباحث کارشناسی تصمیم‌گیری شود، لذا آماده همکاری با مجلس شورای اسلامی در کار گروه مشترک هستیم». 

در این میان تنها بحث ترافیک که هدف اصلی طرح آزمایشی دولت بود در اظهارنظرهای موافق و مخالف فراموش شد. عملکرد دولت مستأصل از طرح‌های بدون نتیجه مبارزه با ترافیک در حال حاضر تنها به جدل با مخالفان خود محدود شده و مردم در میان این میدان جنگ سرگردان به عاقبت کار خود می‌اندیشند. 

پرونده این داستان با بحرانی‌تر شدن معضل ترافیک و آلودگی هوای شهر تهران همچنان باز است.