نتیجه انتخابات مشخص است

در حال حاضر هاشمي رفسنجاني، رييس جمهور سابق پيشتاز اين دوره از انتخابات است و پس از وی ساير كانديداها قرار دارند. 

بر طبق گفته هاي ايراني هايي كه با آسيا تايمز آن لاين گفت و گو كرده اند، ايران براي رهايي از تندرو ها و براي بقا و حفظ نظام نياز به حضور رفسنجاني، توانايي هاي سياسي وي و تاثير او در بخش خصوصي دارد.البته وي براي اين كار به حمايت رهبر ايران احتياج دارد تا كشور را از تنگنا خارج سازد.

هاشمي مشكل روابط ايران و امريكا در اولويت برنامه كار خود قرار داده است و اين در حالي است كه پيشتر اين قضيه يعني گفت و گو با امريكا در مطبوعات، ميان سياستمردان و قانونگذاران تابو تلقي مي شد.

نكته جالبي كه در اين دور از انتخابات به چشم مي خورد اين است كه براي نخستين بار رقابت دوسويه نبوده و درچند جهت مختلف در جريان است و هر گروهي سعي دارد تا انتها به مبارزه ادامه دهد. 

هنگامي كه رفسنجاني تصميم به شركت در انتخابات گرفت اين رقابت ها براي مردم ايران و نيز در سطح جهان قابل توجه شد. به عبارتي ديگر حضور وي به انتخابات رنگ تازه اي داد زيرا هيچ يك از كانديداهاي ديگر چون او كاريزماتيك نبودند وبرنامه هايي جدي وعینی نداشتند. فعاليت آنها تنها محدود به شعارهايي براي مبارزه با فساد و ايجاد فرصت هاي شغلي براي هزاران جوان بيكار ايراني مي شد.

احمدي نژاد فردي بنيادگر است به مديريت انقلابي اعتقاد دارد،قاليباف مي خواهد مانند رضا شاه باشد ولي از نوع حزب اللهي آن او هم چنين مي خواهد با قاچاق كه بيشتر آن در دست مقامات است مبارزه كند ولي روش آنرا بيان نكرده است.

معين ايران را براي همه ايرانيان مي داند و حقوق بشر را در دستور كار خود قرار داده است. كروبي هم مانند معين در پي اصلاحات است ولي تاكنون بيان نكرده كه چگونه مي خواهد اصلاحات را عملي كند چنانكه خاتمي با كسب 20 ميليون راي در دو دوره رياست جمهوري خود كاري انجام دهد.

به گفته يكي از انديشمندان ايراني، در انتخابات پيش رو دو نامزد اصلاح طلب قصد دارند راه خاتمي را ادامه دهند، مسيري كه راه به جايي نبرد. از سوي ديگر نامزدهاي محافظه كار تنها شعارهاي انقلابي پيشين را تكرار مي كنند. 

در اين ميان هاشمي سعي دارد تا دو جناح را متحد كند وحساسيت موقعيت ايران يا رابطه با امريكا را برطرف سازد. وي معتقد است كه با به كار بستن سياست ها و نگرش هاي دوران انقلاب يا پس از جنگ نمي توان به راه حل هاي جديد براي نسل جديد ايرانيان رسيد. با اين حال وي در برنامه هاي خود اشاره به موضوع حقوق بشر نكرده است. 

در مورد سياست هسته اي ايران، تمامي كانديداها بر اين باورند كه ايران حق دارد تا براي استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي به فناوري هسته اي دست پيدا كند. رفسنجاني مي گويد كه هيچ كس نمي تواند با اين موضوع مبارزه كند ولي درمقابل لاريجاني مي گويد كه اگر نتوانيم غني سازي اورانيوم را ادامه دهيم، پس بايد دموكراسي را غني كنيم.

از سوي ديگر گروه های مخالف انتخابات، اميدوارند تا دفتر تحكيم وحدت كاري صورت دهد، چرا كه اين سازمان فعال ترين و بزرگترين ميان دانشجويان ايراني است. دلايل آنها براي مخالفت با انتخابات اين است كه به اعتقاد آنها رييس جمهور در نظام فعلي ايران هيچ قدرتي و هيچ نقشي در تصميم گيري ها ندارد.

از اين رو اصلاح طلبان ادعا مي كنند كه با حضور آنها محافظه كاران به كنار رانده مي شوند و از امكان مداخله نظامي امريكا در ايران جلوگيري خواهد شد. به اعتقاد امريكا، اين موضوع نتيجه مستقيم سياست ايران است و تا زماني كه اين سياست ادامه يابد، چنين تهديدهايي نيز ادامه خواهد داشت.

دانشجويان بر سر دو راهي

در حال حاضر برخي از فعالان دانشجوياني قصد دارند انتخابات را تحريم كنند و اين خود موضوع كوچكي نيست چرا كه حدود دو سوم جمعيت ايران زير سي سال هستند و سن راي دادن 15 سال است. به علاوه هشت سال پيش، دانشجويان بودند كه خاتمي را به پيروزي رساندند.

با اين وجود هر چند كه تحريم انتخابات نارضايتي مردم را از نظام سياسي نشان مي دهد، احتمال اينكه تاثيري واقعي داشته باشد كم است.

با اين حال دانشجويان آرام ننشستند و در اواسط ماه مي نارضايتي خود را با تحصن در دانشگاه هاي مختلف نشان دادند. پس از آن 35 تشكل دانشجويي طي بيانيه اي نگراني خود را از روند سياسي كشور ابراز كردند و آنرا مايه تاخير در ايجاد دموكراسي در كشور دانستند.

فعاليت دانشجويان مسلما به اصلاح طلبان نيرو مي دهد ولي تعداد آنها زياد نيست. كل جمعيت دانشجويي ايران2/1 ميليون نفر است كه در مقايسه با 69 ميليون نفر جمعيت ايران ميزان اندكي است.

دانشجويان در دفتر تحكيم وحدت به دو دسته تقسيم مي شوند: اكثريت آنها در «علامه» قصد دارند تا از نظام سياسي كنار كشيده و انتخابات را تحريم كنندو در سوي ديگر اقليت «شيراز» وجود دارد كه مايل به شركت در فعاليت هاي سياسي و در چارچوب فعلي هستند.

به اين ترتيب فقدان رهبري توانا و نيرومند سبب شده تا دانشجويان نتوانند به شكلي موثر عقايد خود را ابراز و يا با نظام سياسي مخالفت كنند.

آنها هم چنين از نتايج انتخابات نا اميد شده اند چرا كه رييس جمهور منتخب آنها در طول دو دوره نتوانست كاري اساسي انجام دهد و درتمام مدت افراد يا سازمان هايي نيرومند با تلاش ها آنها مقابله مي كردند.

بنابراین در اوايل سال2000 شيوه فعالان دانشجويي تغيير كرده و آنها شيوه آرامش فعال را براي اجتناب از برخورد خشونت آميز با نيروهاي امنيتي در پيش گرفتند. در ابتداي ماه مي نيز بيش از500 نفر طي نامه اي اعلام كردند كه در انتخابات ماه ژوئن شركت نخواهند كرد.

از اين رو بيشتر كانديداها با گروه هاي دانشجويي ديدار كردند تا حمايت آنها را كسب كنند ولي در اين ميان تنها معين از حمايت آنها اطمينان نسبي دارد.. بنابراين چنانچه انتخابات تحريم بشود ويا نشود، مخالفان به پيروزي دست نخواهند يافت و در صورتي كه بيشتر ايرانيان از راي دادن خودداري كنند، هاشمي به احتمال قوي انتخاب خواهد شد.