صدا و سیما با ساخت برنامههای متنوع بهویژه در حوزههای سیاسی، اندیشهای و فرهنگی در هرکدام از دریچهای مشخصاً به نقد دولت پرداخته است و از سوی دیگر تا به حال مجالی برای طرح دیدگاههای مخالف در نظر نگرفته است.یکی از اقدامات اخیر صدا و سیما علیه دولت به خصوص وزارت خارجه پخش سریال پرحاشیه «گاندو» بوده است.اما این بار هدف فقط دولت حسن روحانی و وزارت خارجه آن نبود بلکه این سریال در واقع منافع ملی را نیز هدف قرار داد. سریالی که با واکنش دولتمردان و جریانهای سیاسی روبهرو شد.هرچند این رسانه ملی تا به حال حرکات مشابهی علیه امنیت ملی داشته است از جمله آنچه در برنامه «سلام صبح بخیر» درمورد دور زدن تحریمها توسط ایران رخ داد و در این برنامه تصاویری از کشتی حامل نفت ایران در بندر چین که تحریمها را به گونهای دور زده بود را به نمایش گذاشت.
این سریال در واقع تصویری از یک وزارت خارجه سادهلوح، بیعرضه، نفوذپذیر، ضعیف و دولتی که سر تا پایش را جاسوسان گرفتهاند، ایجاد کرد. برخی معتقدند گاندو یک نوع خودزنی خودخواسته و آگاهانه درون سیستمی است. ظاهر قضیه این است یک جناح، جناح دیگری را هدف قرار میدهد اما در باطن این فیلم، ادعای افرادی را که معتقدند، منافع ملی در جمهوری اسلامی لحاظ نمیشود را دنبال میکند. سریال «گاندو» که به کارگردانی جواد افشار از شبکه سه سیما پخش میشد، درواقع پرونده امنیتی جیسون رضائیان را دنبال میکرد. در این سریال پرونده جیسون رضائیان در مقطعی با دولت و شخص وزیر خارجه پیوند میخورد و تصویری از شورای امنیت ملی، وزیر خارجه و نهاد ریاستجمهوری نشان داده میشود؛ تصویری که شمایلی کاریکاتوری از ظریف میسازد. ظریف در این سریال فردی خنثی و ضعیف و منفعل و حتی غربزده نمایش داده شده که به دنبال آزادی جیسون رضائیان است.
تاکید بر واقعی بودن روایت گاندو زمینهسازی برای آماده کردن افکار عمومی برای پذیرش تخریب مردان پاستور بود و نکته جالب اینکه آرش قادری نویسنده این سریال با بیان اینکه ۸۰ درصد این سریال تخیلات ذهنی او بوده، گفته است: «یک پرونده از ایشان در موسسه شهید آوینی موجود بود که به دست من رسید. روال اینکه ایشان چگونه آمده و چگونه دستگیر شده است، چیزی نزدیک صد صفحه شرح ماوقع بود. من به آن استناد کردم و به طور کلی ۸۰ درصد قصه غیر از مسیر مایکل هاشمیان و جیسون رضائیان تخیل بنده بود»
اما پخش این سریال از رسانه ملی که همیشه نگاه جناحی داشته است با واکنشهای زیادی روبهرو شد. عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درمورد سریال «گاندو» و تصویری که در این سریال از وزارت امور خارجه و شخص وزیر خارجه نشان داده شده است، گفته: آنچه که از وزارت خارجه، شخص وزیر و همکاران ما در وزارت خارجه در این سریال نشان داده میشود با واقعیت منطبق نیست. اگر به ما میگفتند اسناد را به آنها میدادیم که کمی فیلمشان واقعیتر باشد. ایکاش تقوا در آن رعایت میشد، بهتر بود.
همچنین علی مطهری نماینده مجلس نیز در واکنش به این سریال گفته بود: این سریال براساس پروژه نفوذ ساخته شده و احتمال نفوذ در دولت پنهان به دلیل قدرت برتر آن بیشتر است. اگر آمریکا، انگلیس و اسرائیل، نفوذی یا جاسوس بفرستند، میدانند که دولتها در ایران قدرت تعیینکننده نیستند و قدرت تاثیرگذار در جای دیگری است. پس احتمال نفوذ در نهادهای حکومتی و نیروهای مسلح بیشتر از احتمال جاسوسی در دولت است. سریال «گاندو» رهبری را هم زیر سوال برده چون اینگونه تصمیمات و آزادی اینگونه جاسوسها بدون اطلاع ایشان انجام نمیشود.
تذکر دولت به صدا و سیما
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیسجمهوری در پاسخ به پرسشی در خصوص مسائل مطرح شده در مجموعه تلویزیونی گاندو اظهار کرد: دولت در شش سال گذشته به رفتارهای صدا و سیما که در برنامههای مختلف سعی میکنند به دولت انتقاد کنند و برخوردی با حالت جناحی و حزبی با دولت داشته است عادت کرده است. همچنین فکر میکردیم وقتی شرایط کشور اینگونه است و دشمن خارجی وجود دارد و فشارهایی به کشور وارد میشود و گرانیهایی وجود دارد، صدا و سیما با دولت همراهی و به او که خط مقدم جبهه است کمک میکند.
دولت حق دارد شکایت کند
رئیس دفتر رئیسجمهوری افزود: اینکه در یک سریال مطالبی را مطرح میکنند که به گفته نویسنده آن ۸۰ درصد آن حاصل تخیل است، این سوال ایجاد میشود که چرا در ابتدا به مردم میگویند که سریال بر اساس یک موضوع واقعی است و سپس طوری صحنهسازی میکنند که ذهن مردم را نسبت به موضوعات مختلف مشغول کنند. در این سریال مطالب دروغ و تهمت بسیار زیاد است و دولت و مسئولان و بخشهای مختلف این حق را دارند که شکایت، برخورد و روشنگری کنند.
واعظی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا به رئیس صدا و سیما که در جلسات هیئت دولت نیز حضور دارد تذکری درخصوص رفتارهای رسانه ملی داده نشده گفت: در جلسه امروز به رئیس صدا و سیما تذکر داده شد.
واکنش همسر شهید آوینی به استفاده از عنوان «موسسه شهید آوینی» در گاندو
حواشی سریال پرماجرای گاندو اما فقط به اینجا ختم نشد و مریم امینی همسر شهید مرتضی آوینی استفاده موسسه سازنده «گاندو» از عنوان «موسسه شهید آوینی» را غیرقانونی دانست.مریم امینی گفته است: براساس قانون پس از شهادت سید مرتضی آوینی نام «موسسه شهید آوینی» باید به خانواده او تعلق میداشته اما به سبب بعضی بیقانونیها در اختیار موسسه دیگری قرار گرفته که هیچیک از اعضای خانواده در آن حضور نداشتهاند و با آن همکاری نکردهاند. سرانجام پس از دوندگیهای فراوان چند سال پیش این نام به موسسهای باز پس داده شد که زیر نظر خانواده اداره میشود و نام موسسه قبلی به انتخاب مدیرانشان به «موسسه آرای شهید آوینی» تغییر یافت.خانواده شهید آوینی در «موسسه آرای شهید آوینی» نقشی نداشته و انتظار دارد آن موسسه خود را به رعایت قوانین نظام جمهوری اسلامی ملتزم بداند، کلیه فعالیتهای خود را با نام جدید ثبتشدهاش ادامه دهد و موجب سردرگمی مخاطبان نشود.
منبع: روزنامه ابتکار