بنا بر تحقیقات انجام شده، نظر پزشکان و باور عمومی در مورد نشانههای یبوست با هم یکسان نیست و همین باعث میشود که بسیاری از افراد از توصیهها و درمانهای ضروری با خبر نباشند.
یک تحقیق نشان میدهد که پزشکان فکر میکنند دفعات کمتر دفع مدفوع نشانهٔ مهمی است در حالی که کمتر از یکسوم مردم عادی آن را نشانهٔ یبوست میدانند.
تیم تحقیق دانشگاه کینگز کالج لندن میگوید که نیاز به تعریف تازهای از یبوست بنا بر تجربههای گوناگون بیماران داریم.
سازمان خیریهٔ دستگاه گوارش بریتانیا میگوید: "به نظر میرسد دوران تابو بودن مدفوع به سر آمده باشد".
یبوست وضعیت خیلی شایعی است و در سراسر جهان یک نفر از هر هفت نفر که از هر نظر دیگری سالم است، مبتلا به آن است.
یبوست به معنای مشکل در مدفوع کردن و تخلیهٔ روده و خارج شدن مدفوع است اما روش تشخیص آن بسیار گوناگون است.
پژوهشگران میگویند این فهرستی از شش گروه از نشانههایی است که با توجه به آنها میتوان تعریف جدیدی از یبوست ارائه داد:
ناراحتی و درد و نفخ شکمی، لباسها تنگ میشوند و به شکم فشار میآورند
ناراحتی مقعدی، خونریزی بر اثر فشار زیاد و درد و احساس سوزش در مقعد
دفعات کم دفع مدفوع و مدفوع سفت، دفع مدفوع طبیعی معمولاً از سه بار در روز تا سه بار در هفته در بین افراد مختلف متغیر است
اختلال حسی، نداشتن احساس نیاز به تخلیهٔ مدفوع یا تخلیهٔ ناقص مدفوع
نفخ و باد شکم صدادار یا بودار
بیاختیاری در دفع مدفوع، دفع و ترشح غیراختیاری مدفوع یا خونریزی از مقعد
این فهرست بر چه مبنایی است؟
پژوهشگران از ۲۵۵۷ نفر از افراد معمولی و ۴۱۱ پزشک عمومی و ۳۶۵ پزشک متخصص بیماریهای دستگاه گوارش تحقیق کردند و نتیجهٔ آن را در مجلهٔ بیماریهای دستگاه گوارش امریکا منتشر کردند.
آنها دریافتند که آنچه بیشتر مردم به عنوان نشانههای یبوست میشناسند در هیچ کدام از منابع تشخیصی رسمی نیامده است؛
که شامل این موارد است:
صرف زمان طولانی در توالت بدون دفع مدفوع
زور زدن و فشار آوردن
نیاز به مصرف ملین و مسهل
با این که بیشتر افرادی که گفتند دچار یبوست هستند نشانههایی متناسب با منابع تشخیصی رسمی داشتند اما یک نفر از هر سه نفر بیماران "سالم" مطلقاً نشانههای یبوست را در خود تشخیص نداده است.
و این تحقیق دریافت که پزشکان و مردم در مورد نشانههای یبوست با هم توافق ندارند و همعقیده نیستند.
پزشکان تأکید بسیاری بر دفعات دفع مدفوع، به عنوان نشانهٔ یبوست دارند اما فقط نیمی از مردم عادی که گفتند دچار یبوست هستند، چنین نشانهای را تجربه کرده بودند.
پژوهشگران چه میگویند؟
دکتر ایرینی دیمیدی، مؤلف پژوهش کینگز کالج لندن میگوید: "تحقیق ما نشان میدهد که کسانی که در جستجوی یافتن کمک برای نشانههای یبوست هستند، همیشه این نشانهها را درست نمیشناسند و تشخیص نمیدهند و درمان نمیکنند".
او در ادامه گفت که یبوست معمولاً بر اثر کمبود فیبر و مایعات در رژیم غذایی فرد، اتفاق میافتد اما خود یبوست میتواند نشانهٔ مشکل نهفتهتری مانند سرطان رودهها، التهابهای دستگاه گوارش یا بیماریهای روده باشد.
دکتر دیمیدی میگوید: "اگر نشانههای مشکلات گوارشی را در خود مشاهده کردید، همیشه بهترین کار مشورت با پزشک است".
دیگر متخصصان چه میگویند؟
جولی هرینگتون، از سازمان خیریهٔ دستگاه گوارش بریتانیا، میگوید: "شنیدن حرفهای بیماران در مورد یبوست بسیار مهم است، بیماران بنابر تجربهشان، متخصص هسستند و وقتی تجربههای آنها با نظرات متخصصان همراه شود، به نتیجهٔ درستی خواهیم رسید".
او همچنین اضافه میکند که همه یبوستها مثل هم نیستند و افراد مختلف، نشانههای گوناگونی دارند.
"مشکلات دفع مدفوع کمتر از مشکلات و بیماریهای دیگر مطرح میشود چون بیشتر مردم به دلیل ترس یا شرم معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ماه برای مطرح کردن آن معطل میکنند".
"باید با بدنتان هماهنگ باشید وعادتهایش را دریابید".
چند بار دفع مدفوع طبیعی است؟
پاسخ این پرسش آسان نیست ، هر آدمی با آدم دیگر فرق دارد.
در تحقیق، هفت بار دفع مدفوع در هفته، میزان متوسط در میان افرادی بود که یبوست نداشتند اما متخصصان میگویند که از سه بار دفع مدفوع در روز تا سه بار در هفته هم میتواند عادی باشد.
خود شما بهتر از هر کسی میدانید چند بار برای شما طبیعی است و مراقب هر تغییری در این روال باشید.
درمانهای ممکن چیست؟
بیشتر افراد مشکل را خودشان تشخیص میدهند و با افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی خود و نوشیدن مایعات بیشتر تلاش میکنند مشکل خود را رفع کنند.
فیبر در نان سبوسدار، پاستای سبوسدار، میوهها، آجیل و غلات و حبوبات یافت میشود.
ورزش بیشتر و وعدههای غذایی منظم هم به رفع یبوست کمک میکند.
اگر تغییر رژیم غذایی و روش زندگیتان کمکی به رفع یبوست نکرد، میتوانید از داروخانهها ملیّن یا مسهل تهیه کنید.
اما اگر مشکلات ادامه پیدا کرد و نشانههای دیگری هم مشاهده کردید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.