نشانه‌های تب کریمه کنگو؛ چگونه پیشگیری کنیم؟
سر و کله بیماری تب کریمه کنگو دوباره پیدا شد و وزارت بهداشت رسما اعلام کرد که آمار ابتلای به این بیماری امسال حدود ۷۷ نفر اعلام شده که از این تعداد ۵ نفر فوت شدند.
مهمترین بخش‌های اظهارات محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت به شرح زیر است:
- با توجه به نزدیکی به ایام عید قربان و به دنبال آن افزایش ذبح دام، لزوم رعایت نکات بهداشتی در ذبح دام به منظور جلوگیری از انتقال احتمالی بیماری‌ها ضروری است.
- سازمان بهداشت جهانی ۱۰ عامل بیماری‌های خطرناک در تمام دنیا که همگی به یک نسبت اهمیت دارند را انتخاب و به همه کشورها اعلام کرده که این ۱۰ عامل خطرناک فارغ از مشاهده در کشورها، مورد ملاحظه و توجه قرار گیرند. تب کریمه کنگو یکی از آنهاست
- آمار ابتلای امسال حدود ۷۷ نفر اعلام شده که از این تعداد ۵ نفر فوت شدند و استان سیستان و بلوچستان دارای بیشترین آمار ابتلاست که حدود ۲۲ یا ۲۳ مورد از این ۷۷ نفر را شامل می‌شود. استان گیلان با ۱۴ مورد در رتبه بعدی قرار دارد؛ بخصوص شهرستان رودسر. همچنین استان‌های خراسان رضوی، اردبیل و کرمانشاه جزو سایر استان‌های دارای موارد ابتلای بالا بوده‌اند.
- میزان کشندگی این بیماری در ۱۸ سال گذشته در ایران، از بالای ۶۰ درصد در سال ۷۸ به زیر ۱۰ درصد در سال ۹۶ رسیده است.
- مردم یقین داشته باشند که گوشت کشتارگاه تحت نظارت‌های متعدد ادارات دامپزشکی بوده و از کشتار آزاد و تبلیغات منفی بازارگردانان آن رویگردان باشند.
تب کریمه کنگو چه بیماری است؟
بیماری ویروسی تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF) با گزش یک کنه از خانواده Bunyaviridae منتقل می‌شود و گرچه میزبان اصلی آن حیوانات است، ولی موارد پراکنده آن در انسان نیز دیده می‌شود.
این بیماری برای اولین بار در سال ۱۹۴۴ در شبه جزیره کریمه توسط دانشمندان روسی شناسایی شد و تب هموراژیک کریمه نام گرفت. در سال ۱۹۶۹ مشخص شد عامل تب خونریزی دهنده کریمه مشابه عامل بیماری است که در جریان اپیدمی سال ۱۹۵۶ در کنگو پیدا شد و ترکیب نام این دو منطقه علت نامگذاری این بیماری است.
CCHF بیشتر در آفریقا، بالکان، خاورمیانه و کشورهای آسیای جنوبی دیده می‌شود. طیف وسیعی از حیوانات وحشی و حیوانات اهلی مانند گاو، گوسفند و بز میزبان اصلی این ویروس هستند. پرندگان معمولا نسبت به ویروس مقاوم هستند؛ ولی شیوع آن در شتر مرغ و کشتارگاه‌های مرغ در آفریقا نیز دیده شده است.
ویروس CCHF بر اثر گزش کنه و تماس با خون و بافت آلوده بوجود می‌آید. بیشتر قربانیان کارگران کشتارگاه ها، دامپزشکان و کشاورزان هستند.
این بیماری چه نشانه‌هایی دارد؟
تب، درد عضلانی، گردن درد، سفت شدن بافت گردن، درد چشم، حساسیت چشم نسبت به نور، تهوع، استفراغ، اسهال، شکم درد، گلودرد، نوسانات خلقی شدید و خواب آلودگی از مهمترین علایم تب خونریزی دهنده کنگو هستند.
در برخی بیماران افزایش ضربان قلب، تورم غدد لنفاوی، بزرگ شدن کبد، خونریزی داخلی قابل مشاهده از روی پوست، نارسایی کبد و ریه نیز دیده می‌شود. داروهای ضد ویروسی تنها راه درمان بیماری هستند که به صورت خوراکی و وریدی استفاده می‌شوند.
براحتی می‌توانید پیشگیری کنید
خرید گوشت از مراکز و کشتارگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت مهمترین روش پیشگیری از این بیماری است.
همچنین دامپزشکان نیز تاکید می‌کنند، تهیه گوشت از مراکز مورد تایید بهداشتی و دامپزشکی و فریز کردن گوشت قبل از مصرف در دمای فریزر به مدت سه تا چهار ساعت، ویروس تب کنگو را از بین می‌برد. پختن درست و کامل گوشت مصرفی نیز همین اثر را دارد.
اگر حیوان آلوده در روزهای اوج بیماری ذبح شود و ذبح کننده دستکش به دست نداشته باشد یا اگر دستش خراش بردارد، ویروس بلافاصله به او منتقل می‌شود.
استفاده از اقدامات محافظتی در جلوگیری از ابتلا به این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. به طور خاص، پزشکان و دامپزشکان باید همیشه از دستکش، روپوش بلند، شلوار و چکمه مخصوص استفاده کنند.
اصرار بر این است دام‌های وارداتی حتما توسط دامپزشک معاینه شوند و بعد در اختیار کشتارگاه‌ها قرار گیرند. همچنین باید از خرید گوشت‌های بازرسی نشده و بدون مهر دامپزشکی خودداری شود.
در صورت ابتلا چه کارهایی باید انجام دهیم؟
۱. بیمار مشکوک به CCHF باید ایزوله شود و با افراد خانواده و پرسنل بیمارستانی در تماس نباشد.
کلیه وسایل بیمارستانی مانند ماسک، دستکش، روپوش، پیش بند، لوله‌های خون، سرنگ‌های استفاده شده و هر وسیله‌ای که با ترشحات بیمار درتماس بوده باید سوزانده شود.
۲. سمپاشی منازل و اصطبل‌ها جهت کاهش کنه‌ها
۳. مصرف مواد ضد عفونی جهت گندزدایی توالت‌ها، محیط آلوده به خون و ترشحات بیمار
۴. به دلیل اینکه متأسفانه دام بدون علامت است، باید از مصرف گوشت تازه خودداری شود و دام پس از ذبح تا ۲۴ ساعت در دمای منفی ۱ تا ۴ قرار گیرد تا ویروس‌های آن کشته شوند و پس از آن مصرف شود.
۵. در هنگامی که پرسنل مراقب بیمار در معرض تماس پوستی یا پوستی مخاطی با خون، مایعات بدن و یا فضولات بیمار قرار می‌گیرند بایستی فوراً سطح آلوده را با آب و صابون بشویند.
۶. از خرید گوشت‌های بازرسی نشده بدون مهر دامپزشکی (کشتار غیرمجاز) خودداری کنید.
۷. کارکنان بهداشتی و درمانی و افرادی که با خون، ترشحات بدن بیمار و یا بافت‌های آلوده بیماران تماس داشته‌اند باید مرتب و حداقل تا چهارده روز پس از تماس تحت نظر بوده و درجه حرارت بدن آن‌ها هر روز کنترل شود و در صورت ظهور علایم بالینی مطابق با تعریف مورد محتمل بلافاصله درمان برای آنان شروع شده و اقدامات بعدی بعمل آید.
