احتمال آسیب‌دیدگی در کدام رشته ورزشی بیشتر است؟
پرداختن به ورزش‌های رزمی در بین افراد به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد؛ این امر می‌تواند به عنوان هنری در جهت تناسب اندام و افزایش انعطاف‌پذیری یا برای رقابت و مسابقه و یا به منظور دفاع شخصی مورد استفاده قرار گیرد و بر خلاف آن‌چه تصور همگانی است میزان بروز آسیب‌های جدی در این ورزش به نسبت پائین است، به طور مثال میزان بروز آسیب در ورزش‌های رزمی حدود ۱.۱ فوتبال و ۱.۲ کشتی است و میزان بروز صدمات با میزان مهارت ورزشکار (رنگ کمربند) رابطه معکوس دارد. از سویی شدت صدمات ایجاد شده با میزان مهارت ورزشکار در رابطه مستقیم قرار دارد (به خاطر استفاده از مانورهای ترکیبی و خطرناک‌تر)، بنابراین هر چه فرد با مهارت‌تر و حرفه‌ای‌تر شود اگر چه میزان آسیب‌ها در وی کاهش، اما اگر صدمه ببیند احتمال شدت آن افزایش می‌یابد.
شایع‌ترین و شدیدترین آسیب‌های مرتبط با ورزش‌های رزمی
در کاراته احتمال صدمه دیدگی به دنبال اصابت مشت بیشتر از احتمال صدمه به دنبال ضربات پا است و در تکواندو احتمال صدمه دیدن به دلیل ضربات پا بیشتر از احتمال صدمه به دنبال اصابت مشت است. علل صدمات در ورزش‌های رزمی شامل اصابت ضربات مستقیم به بدن، مانورهای تعادلی و چرخشی و حرکات تکراری مثل رقص پا یا مشت زدن به میت به صورت متوالی و احتمال شکستگی پا در اثر استرس است.
له‌شدگی‌ها، خراشیدگی‌ها و کشیدگی‌های رباطی و عضلانی تاندونی شایع‌ترین و شدیدترین آسیب‌های مرتبط با ورزش‌های رزمی هستند و شدیدترین آسیب‌های مرتبط با این ورزش را ضربات به سر و صدمات مغزی و پارگی احشای داخل شکم مثل کبد و طحال تشکیل می‌دهند.
انواع صدمات نواحی خاص بدن
صدمات سر و گردن: این صدمات عمدتا عبارتند از پارگی و خونریزی از بینی و کبودی دور کاسه چشمی که اغلب در اثر اصابت مشت به صورت و گاهی هم در اثر اصابت پا به صورت رخ می‌دهد و امکان دارد خراش قرنیه در نتیجه کشیده شدن ناخن به قرنیه رخ دهد. شدیدترین حالت عبارت است از آسیب مغزی به دنبال اصابت پا طی حرکت چرخشی فرد که در این موارد ضربه شدید به سر وارد شده است و باید بررسی از نظر آسیب همراه در گردن صورت گیرد، همچنین استفاده از کاله‌های محافظ می‌تواند جلوی آسیب‌های بافت نرم صورت را بگیرد اما درجلوگیری از صدمات مغزی همراه با اصابت پا به سر چندان موثر نیست.
آسیب‌های اندام فوقانی: شایع‌ترین آسیب عبارت است از کبودی‌های ساعد و مچ که در رفتگی ساعد اگر رخ دهد عمدتا از نوع خلفی است در حالی که در رفتگی شانه اگر اتفاق بیافتد در ۹۵ درصد موارد از نوع قدامی است و آسیب‌های ورزشی شایع دیگر عبارتند از شکستگی‌ها و کشیدگی‌های رباطی به خصوص در شانه و کشیدگی‌های عضلانی که عمده این نوع از آسیب را شکل می‌دهند.
آسیب های اندام تحتانی: شایع‌ترین آسیب اندام تحتانی کبودی‌ها در نواحی ساق، داخل ران و پشت پا است. زانو محل آسیب‌پذیری در ورزش است و در ورزش‌های رزمی به خصوص تکواندو و کاراته که فرد دائم به جلو و عقب می‌رود و حرکات تعادلی زیاد است. زانو بیشتر مستعد آسیب در اثر اعمال نیرو به جلو یا عقب یا طرفین داخلی و خارجی آن است و آسیب‌های زانو می‌تواند به منیسک‌ها یا رباط‌های زانو وارد آید یا به کشکک وارد شده و سبب شکستگی یا دررفتگی آن شود.
همچنین این اتفاق می‌تواند منجر به شکستگی استخوان در محل زانو شود و در موارد نادر منجر به دررفتگی زانو شده و پیچ خوردگی و شکستگی مچ پا از آسیب‌های شایع در ورزش‌های رزمی محسوب می‌شود. گفتنی است آسیب به انگشتان اول و دوم و پنجم نیز شایع است و احتمال دارد در دراز مدت در این انگشتان آرتروز رخ دهد.
آسیب ارگان های شکم: در ضربه به شکم به خصوص ضربات چرخشی پا احتمال آسیب ارگان‌های شکمی مثل کبد، طحال، کلیه و پانکراس (لوزالمعده) وجود دارد و یک ضربه کنترل نشده پا می‌تواند به آسیب بیضه‌ها و خونریزی آنها منجر شود که در این وضعیت استفاده از محافظ توصیه می‌شود.
آسیب قفسه سینه: در اثر مشت قوی یا ضربه شدید پا به قفسه سینه احتمال شکستگی دنده یا التهاب قسمت قدامی دنده و در مواردی ورود هوا به داخل پرده جنب وجود دارد.
چه افرادی نباید به صورت رقابتی ورزش‌های رزمی انجام دهند؟
آنها که دچار التهاب قلبی هستند (کاردیت)، افرادی که فشار خون آنها کنترل نشده است، افرادی که بیماری قلبی مادرزادی شدید دارند، افرادی که تشنج در آنها بخوبی کنترل نشده است، عدم وجود یک چشم، داشتن یک کلیه، بزرگی کبد، بزرگی طحال، ارسایی ریوی، ناپایداری مفصل بین استخوان‌های اطلس و آسه درگردن، افرادی که بیماری پوستی عفونی و قابل انتقال دارند (تا زمانی که عفونت در آنها خوب نشده یا قابلیت انتقال دارد) از آن دسته افرادی هستند که نباید به صورت رقابتی ورزش‌های رزمی را انجام دهند.
پیشگیری از آسیب‌ها در ورزش‌های رزمی
نگین قربانی فیزیوتراپیست با بیان مطالب فوق در خصوص روش‌های پیشگیری از آسیب‌ها در ورزش‌های رزمی خاطرنشان کرد که استفاده از وسایل محافظتی برای ساق، پا، دست، بازو و قفسه سینه می‌تواند میزان صدمات را کاهش دهد، کلاه مناسب در تکواندو اهمیت دارد و استفاده از محافظ‌های دندان و بیضه اهمیت دارد و گرم کردن مناسب حداقل ۱۵ دقیقه قبل از مسابقه و عمدتا با انجام حرکات کششی به نحو محسوسی صدمات ورزشی را در این ورزش کاهش می‌دهد. در عین حال باید توجه داشته باشید درصد قابل مالحظه‌ای از صدمات در هنگام خستگی ورزشکار رخ می دهد، بنابراین هر گاه خسته شدید استراحت کنید.
آسم و ورزش رزمی
در افرادی که آسم در آنها به خوبی کنترل می‌شود و نیز در افرادی که مبتلا به آسم ورزشی بوده‌اند و این امر در آنها کنترل شده است می‌توانند به ورزش‌های رزمی بپردازند، نکته مهم این است که افراد چنانچه قبل از پرداختن به تمرین یا مسابقه به خوبی و به مدت کافی بدن خود را گرم کنند (با نرمش) به خاطر اتساع کافی برونش‌ها قدرت تحمل بیشتری در مقابل حمله احتمالی آسم پیدا می‌کنند و کمتر دچار حملات احتمالی خواهند شد.
تشنج و ورزش‌های رزمی
نشان داده شده است که یک برنامه منظم ورزشی می‌تواند به کنترل حملات تشنج در افراد مبتلا کمک شایانی کند، اما اینکه فردی با سابقه تشنج می‌تواند به ورزش‌های رزمی بپردازد یا خیر بر عهده پزشک است که در این رابطه تصمیم می‌گیرد.
