آفتابنیوز : دومین کارگاره کاربرد فناوری فضایی در محیط زیست با محوریت «حوضه های آبخیز ایران» در حالی برگزار شد که بسیاری از کشورهای جهان با استفاده از فن آوری فضایی پیش بینی های دقیقی را برای پیشبرد اهداف زیست محیطی انجام می دهند.
در ابتدای این کارگاه دکتر غلامرضا بیدهندی، رئیس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران به چالش بسیار مهم حوزه های آبخیز ایران، یعنی عدم مدیریت و برنامه ریزی صحیح و نظارت درست تأکید کرد. و سپس دکتر مجید مخدوم گفت:«اطلاعات، پایه ارزیابی زیست محیطی؛ ارزیابی، پایه برنامه؛ برنامه ، پایه مدیریت» است. کارگاه با سخنان دکتر مخدوم در مورد تحقیقات اقلیمی و تاثیرات آن بر تغییرات آب و هوا ادامه یافت. دکتر آذری دهکردی به طبقه بندی سامانه های اکولوژیک متاثر از فعالیت های انسانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) اشاره کرد.
کارگاه با ارائه تحقیق بسیار جالب دکتر مسعود تجریشی در زمینه کاربرد تصاویر ماهواره ای در مطالعات زیست محیطی حوزه های آبریز ایران پایان یافت. اگرچه این تحقیق بسیار کارآ و نو به نظر می آمد اما جای سوال اساسی را باقی گذاشت که نتایج تحقیقاتی از این قسم که تعداد آنها در کشور هم کم نیست، چیست؟
دانشیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تهران در این باره چنین گفت: «سازمان های اجرایی کشور مشکل زیادی ندارند، در نتیجه سوال درست و حسابی هم ندارند، تا به سمت دستگاه های پژوهشی بروند. بنابراین سعی دارند تا خودشان پژوهش و تحقیق کنند و همین امر باعث شده است که هیچگونه نیازی به دانشگاه ها به عنوان ابزار پژوهشی نداشته باشند.
ما در کارهای تحقیقاتی خود با این فرض جلو رفته ایم که به هر حال هر کدام از تحقیقات ما نیاز مملکت است. هر چند تاکنون دستگاه های اجرایی تقاضایی در مورد آنها نداشته اند. اما تا چند سال دیگر موضوعات مورد تحقیق ما دقیقا پاسخگوی همان مشکلات موجود در کشور خواهند شد.»
وی در ادامه گفت: «از آنجا که تحقیق در کشور ما نهادینه نیست، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی با مراکز اجرایی کشور تعامل ندارند که تحقیقات ما نیز در قالب تز دکتری یا مقاله در نشریه های معتبر خارجی چاپ می شوند و تنها به این دلیل که آقایان در اجرا محدودیت دارند.»
با پایان کارگاه هنوز به دنبال هدف مشخصی از این برنامه یک روزه بودم و سوال های زیر در ذهنم رژه می رفتند . اینکه چرا بحث آلودگی های مختلف در حوزه های آنجیز که محور کارگاه بود پرداخته نشد؟
- فن آوری استفاده از تصاویر ماهواره ای در محیط زیست در ایران چه جایگاهی دارد؟
- نتیجه گیری کارگاه در مورد چالش مهم مدیریتی و نظارتی در حوزه های آبخیز ایران که در ابتدای کارگاه بر روی آن تأکید شد به کجا انجامید؟
دکتر جعفری با اذعان به کمبودها و کاستی های کارگاه گفت:«این کارگاه شروع کار است. ما در حوزه های آبخیز به دلیل مشخص نبودن وضعیت ارزیابی، هنوز نتوانسته ایم استراتژی مشخصی را معرفی کنیم. این کارگاه پیش درآمدی بود برای آنکه بتوانیم این بحث را در آینده گسترش دهیم.»
دبیر دومین کارگاه کاربرد فناوری فضایی در محیط زیست با اظهار این مطلب که در سومین کارگاه سعی بر این است که کاستی های کارگاه قبل جبران شود، درباره تنها نتیجه مثبت این کارگاه گفت: «بحث هایی که در چنین کارگاه های تخصصی بیان می شود، برای وزارتخانه های دیگر نظیر، وزارت نیرو و دیگر تشکیلات آب و آبخیزداری بسیار مفید و موثر است. برای نمونه در این کارگاه نماینده وزارت نیرو با پتانسیل های خوب دانشکده محیط زیست درباره مدیریت حوزه های آبخیز آشنا شد که امید داریم باب همکاری های این دو در آینده فراهم شود.»
حال این سوال مطرح است که آیا صرف این همه زمان و هزینه برای انجام تحقیقاتی که در گوشه ای بایگانی یا تز دکتری شود یا در نشریه های خارجی چاپ شود و یا آنکه موجب جلب همکاری و رضایت قسمت صنایع و مراکز اجرایی دیگر باشد،صحیح است .
بدون شک این بار هم اگر قرار به نوشتن انشایی درباره صنعت و دانشگاه بود باز هم نمره خوبی نمی گرفتم!