کوروش احمدی، دیپلمات در یادداشتی نوشت: سخنان دکتر جهانپور، سخنگوی ستاد کرونا، درباره «شوخی تلخ» چین و «نادرستبودن بسیاری از دادههای چین درباره ویروس» جنجالی در محیطهای سیاسی و بهداشتی کشور برپا کرده است. چند نکته در این مورد:
1- «دادههای نادرست» چین رافع مسئولیت مقامات بهداشتی و سیاسی ما نیست. مقامات ما با توجه به تخصص خود و اطلاع از تاریخ اپیدمیها و سابقه چین در گزارش بیماری سارس در 2003 با تأخیر چندماهه، باید حداقل به عمل چین نگاه میکردند تا به حرف مقامات چینی. چین در سوم بهمن و در شرایطی که آمار تنها 30 فوتی و 580 مبتلا به علت کرونا در ووهان را اعلام کرده بود، اقدام به تعطیل و قرنطینه کامل ووهان و استان هوبی با 58 میلیون سکنه و 500 میلیون نفر دیگر از مردم چین در دیگر استانها کرد. این در حالی است که در سوم اسفند وزیر محترم بهداشت ما در دوربین سیما نگاه کرد و گفت: «نگران ويروس كرونا نباشند چون از آنفلوانزا كمخطرتر است». بعد از آن نیز طیفی از پزشکان معتمد نظام و مقامات سیاسی بر همین گزاره تأکید کردند و تمرکز آنها بر این بود که «مردم نباید بترسند». حداقل در آن مقطع برای جهانیان مسلم شده بود که جهان با ویروسی بسیار مسری و بسیار مهلک مواجه است.
2- درباره جنجالها و اعتراضات در داخل در پی این اظهارات، معتقدم که مقامات بهداشتی ما علیالاصول حق دارند در حوزه کار خود از نحوه عمل همتاهای خارجیشان انتقاد کنند و این ربطی به سیاست خارجی ندارد. به علاوه، فکر نمیکنم اگر ما خواستیم با یک کشور رابطه خوبی داشته باشیم، (که با چین حتما باید رابطه خوبی داشته باشیم) حتما لازم است که در همه حوزهها مطابق میل آن کشور عمل کنیم. چین قطعا از ما چنین انتظاری ندارد، کمااینکه آنها هم درباره ما اینگونه عمل نمیکنند. (نمونهاش رأی مثبت چین به قطعنامههای تحریم ایران در شورای امنیت و...) کشورها صرف داشتن روابط خوب یا حتی استراتژیک با هم ملزم به همسویی کامل با هم در همه حال و در همه موارد نیستند. اگر غیر از این بود، استقلال کشورها بیمعنی میشد. حتی بلاتشبیه آمریکا و اسرائیل و آمریکا و انگلیس هم که نزدیکترین روابط استراتژیک ممکن را با هم دارند، در بسیاری مقاطع علنا با هم سرشاخ شده و میشوند.
ترکیه عضو ناتو مگر با دیگر اعضای ناتو همیشه سرشاخ نیست و از همه هم امتیاز نمیگیرد؟
3- در دنیای «امنیت بهداشتی»، اطلاع ندادن یا اطلاع نادرست یا ناقص دادن هر کشوری به WHO و دیگر کشورها، نقض یک کنوانسیون الزامآور در حقوق بینالملل یعنی «مقررات بهداشتی بینالمللی» (IHR) است که 196 کشور از جمله کشور ما عضو آن هستیم. این مسئلهای حساس برای همه کشورها است. چراکه در دنیای بههمپیوسته و درهمتنیده کنونی، یک ویروس نوپدید در یک کشور میتواند بهسرعت برق و باد سراسر کره زمین را درنوردد، آدمها را بکشد و اقتصادها را نابود کند. برابر تخمینها، آنفلوانزای اسپانیولی در 1920-1918 در کشور ما بین 400 هزار تا دو میلیون انسان ایرانی بیگناه از جمعیت اندک آن زمان را کشت.بنابراین ما باید درباره دریافت اطلاعات درست از دیگر کشورها مطالبهگر باشیم و در غیر این صورت باید بهشدت معترض شویم.
4- من درباره اطلاعات و آمارهایی که چین منتشر میکند، قضاوتی ندارم. حداقل تحلیل آمارهای چین در قیاس با آمارهای سایر کشورها، حاکی از نادرستی آمارهای چین نیست. قضاوت درباره سخنان دکتر جهانپور در زمینه اطلاعات اپیدمیولوژیک و ویرولوژیک (ویروسشناسی) چین خارج از حوزه اطلاع و تخصص من است. بنابراین باید ببینیم که آیا با توجه به اجماع متخصصان داخل، سخنان ایشان درست بوده یا نه. اگر درست بوده، باید پایش میایستادیم و از ایشان حمایت میکردیم. حداقل «اصول»گراهای ما باید چنین میکردند. اگر مشخص شود که اطلاعرسانی چینیها درباره کرونا نادرست بوده، آنها مسئول بخشی از تلفات و خسارات صدها هزار هزار میلیاردی ما هستند.
5- ما ضمن اینکه باید قدردان کمکهای بلاعوض چین در این زمانه سخت باشیم و مصرانه به توسعه روابط با این کشور مهم ادامه دهیم، نباید تک بُعدی به قضایا نگاه کنیم. به علاوه، این کمکها را باید در بستر فراگیرتر «دیپلماسی کمکهای کرونایی چین» در شمار کثیری از کشورها به دلایل روشن ببینیم. مثلا، میدانیم که باوجود دشمنی سیاسی چین و آمریکا، چین مشغول ارسال کمکهای بلاعوض گستردهای به آمریکا است. همین دیروز در این چارچوب هزار دستگاه تنفس مصنوعی (ونتیلاتور) رایگان اهدایی چین به نیویورک، وارد آن شهر شد.