چه روش‌هایی برای پیشگیری از سرمازدگی بهاره وجود دارد؟
مجید قزوینیان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه سرمای دیررس بهاره موجب آسیب دیدن جوانه‌های تازه بیدار شده درختان میوه می‌شوند، عنوان کرد: در صورت دیررس بودن بیشتر این نوع سرماها، حتی به میوهای تازه تشکیل شده نیز خسارت وارد می‌کند.
وی با بیان اینکه جوانه‌های بارور در حال رکود به سرمای زمستانه مقاوم هستند اما مقاومت آن‌ها هنگام بیدار شدن جوانه‌ها کاهش می‌یابد، تصریح کرد: به طور کلی جوانه‌های گل در دمای ۲- و ۳- درجه سانتی‌گراد از بین می‌روند. همچنین میوه‌های تازه تشکیل شده نسبت به گل‌ها حساس‌تر هستند و در منفی ۰.۵- درجه سانتی‌گراد آسیب می‌بینند.
این مسئول ادامه داد: در اوایل بهار جبهه‌های سرد هوا در مناطق پرورش درختان میوه و در شب‌های بدون ابر موجب خسارت دیدن جوانه درختان میوه می‌شود.
مدیر جهادکشاورزی ابهر تاکید کرد: روش‌های مختلفی برای جلوگیری از سرمای دیررس بهاره وجود دارد که می‌تواند جوانه‌های گل و میوه‌های تازه تشکیل شده درختان میوه را از سرمازدگی محافظت کند.
این مسئول، انتخاب ارقام دیرگل را یکی از این راه‌کارها عنوان کرد و گفت: در مناطقی که احتمال خطر سرمای دیررس بهاره است با توجه به تاریخ گل‌دهی ارقام مختلف یک گونه درختی می‌توان از ارقام دیرگل استفاده کرد این ارقام با توجه به دیر بازکردن گل کمتر با سرماهای دیررس بهاره مواجه می‌شوند. به‌طور مثال، در برخی مناطق از بادام دیرگل استفاده به عمل می‌آید.
قزوینیان با اشاره به اینکه موقعیت و محل باغ نیز می‌تواند در این امر تاثیرگذار باشد، ادامه داد: در مناطق شیب‌دار و کنار تپه‌های ماهور در صورت احتمال وجود سرماهای دیررس بهاره محل باغ را در شیب‌های شمالی انتخاب می‌کنند تا در اوایل بهار دیرتر گرم شده و موجب تاخیر در بیدار شدن جوانه‌ها شود. ایجاد باغ میوه در کنار جنگل‌ها، رودخانه‌ها، برکه‌ها و کنار سواحل که دارای هوای مرطوب و نقطه شبنم بالا هستند آسیب‌های سرمای بهاره را کاهش می‌دهد.
این مسئول با اشاره به نقش موثر تدابیر زراعی در جلوگیری از سرمازدگی بهاره، گفت: نوع سطح خاک در محافظت دمای هوا تاثیر دارد. برای محافظت در برابر سرما و یخبندان ناشی از تشعشع، خاک باید مرطوب و عاری از علف هرز و شخم‌نخورده باشد، زیرا زمین شخم‌خورده دارای هوای بیشتر بوده و گرمای ویژه کمتری دارد، از این رو خاک شخم‌خورده سریع‌تر سرد می‌شود اما خاک‌های مرطوب دیرگرم شده و دیرتر دمای خود را از دست می‌دهند. علف‌های سطح خاک نیز نوعی هدایت‌کننده گرما از خاک به هوا می‌باشند تدابیر زارعی ذکر شده یخ‌زدگی را در لایه ۱۵سانتی‌متر سطح خاک به تاخیر می‌اندازد و به‌ویژه برای جلوگیری از سرمازدگی گیاهانی همچون توت‌فرنگی و انگور موثر واقع می‌شود.
وی گرم کردن باغ توسط بخاری‌های باغی را از دیگر عوامل موثر در این زمینه دانست و گفت: کار گذاشتن بخاری یا پلارهای باغی در قسمت‌های مختلف باغ و سوزاندن موادی همچون چوب، نفت یا گازوییل موجب گرم شدن باغ می‌شود. این روش در مناطق سردسیری ممکن است تاثیر زیادی نداشته باشد اما در مناطق نیمه گرمسیری می‌تواند موثر واقع شود.
قزوینیان با تاکید بر اینکه کشاورزان می‌توانند نسبت به ایجاد دود برای کاهش تشعشع نیز اقدام کنند، افزود: در شب‌هایی که احتمال بروز سرما می‌باشد با سوزاندن کاه و کلش و مواد دیگر موجب ایجاد دود در هوای باز شود ذرات معلق در هوا هر چقدر بیشتر باشد انعکاس حرارت به سقف آسمان تقلیل می‌یابد، زیرا تشعشع حرارت که با طول موج‌های بلند به طرف آسمان منعکس می‌شود توسط ذرات هوا جذب شده و دمای باغ را حفظ می‌کنند.
مدیر جهادکشاورزی شهرستان ابهر، ایجاد بادشکن در اطراف باغ را از دیگر عوامل موثر در جلوگیری از سرمازدگی بهاری عنوان و خاطرنشان کرد: کشت درختان بادشکن همچون چنار، زبان‌گنجشک، افرا و غیره در جهتی که باد سرد می‌وزد، موجب محافظت درختان میوه از سرما می‌شود.
