در بند جان و دردمند نان

حسن یکی از کارگران ساختمانی است که از چند سال قبل به دلیل مشکلات اقتصادی مجبور شده هر روز در جایی که به «سر گذر» می‌شناسیم، منتظر بایستد تا شاید یکی که برای حمل بار و یا انجام کار بنایی احتیاج به کارگر داشت، بوق بزند و او نیز همراه سایر کارگران به سمتش بروند.

دیدنشان در یک یا چند نقطه شهرهای مختلف برای رهگذران عادی شده، کافی است در نزدیکی آن‌ها توقفی داشته باشید تا برای یک روز دستمزد گرفتن، به سوی شما بیایند و شما در حلقه متقاضیان کار قرا بگیرید.

حسن حدود 40 سال سن دارد و قبلا یکی از کسبه شهر کاشمر بوده، او گفت: به دلیل مشکلات اقتصادی متاسفانه دو سال قبل ورشکسته شدم، اما به علت فشارهای اقتصادی از سال گذشته مجبور شدم برای تامین هزینه‎های خانواده به سر گذر بیایم و بنایی کنم.

وی که دو فرزند دارد، عنوان کرد: اگر چه در گذشته نیز شرایط کارگران سخت بوده اما با آمدن ویروس کرونا شرایط بسیار سخت‌تر شده است. کارگران هر روز که به سر گذر می‎آیند فقط به کسب درآمد هر چند اندک همان روز فکر می‎کنند و اگر یک روز سر گذر نیایند و سر کار نروند با مشکلات جدی مواجه می‎شوند.

مدرک تحصیلی حسن فوق دیپلم است، او در ادامه صحبت‌هایش افزود: متاسفانه هیچ‎ کدام از کارگرانِ سر گذر بیمه نیستند تا لااقل در این روزها بتوانند از بیمه بیکاری استفاده کنند به همین دلیل مجبورند در روزهایی که بسیاری در قرنطینه هستند، برای یک لقمه نان به دنبال هر کاری باشند، زیرا با این قیمت‎های سرسام‌آور، یارانه کفاف هزینه‎های زندگی‌ را نمی‎دهد.

آقای زیبایی یکی دیگر از کارگران روزمزد است که دست‎های پینه بسته‎اش توجه مرا به خود جلب کرد. او بیان کرد: بیش از 60 سال سن دارم اما تا کنون به خصوص در این روزها ندیدم گذر مسئولان به سرگذر افتاده باشد و از نزدیک و از زبان آنان در جریان مشکلات این روزهای کارگران قرار بگیرند.

وی با بیان اینکه کارگران سر گذر بیشترین آسیب را از کرونا دیده‎اند، افزود: کارگران سر گذر از همه قشر، با تحصیلات مختلف و از هر سن و سالی هستند.

زیبایی که همسرش مریض است و 4 فرزند در خانه دارد، اظهار کرد: این روزها شرایط اقتصادی و بیکاری به دلیل شیوع ویروس، ما را بیش از هر زمان دیگری شرمنده خانواده کرده است. چند ماه است که نتوانسته‎ام حتی یک کیلو گوشت برای خانه تهیه کنم. از ابتدای فروردین‎ماه تا کنون یک هفته هم سر کار نبوده‌ام و امیدوارم مسئولان فکری برای حال کارگران سر گذر بردارند. بسیاری از روزها برای کار به سرگذر می‎آییم و بیکار و دست خالی به خانه بر می‎گردیم.

کارگران آسیب‌پذیرتر از گذشته

در همین خصوص رئیس مجمع نمایندگان کارگران استان خراسان رضوی گفت: به رغم اینکه کارگران شریف‌ترین، ارزشمندترین و سودمندترین طبقه جامعه هستند اما شرایط اقتصادی موجب شده که با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم کنند.

مجتبی صادقی افزود: وضعیت به گونه‎ای شده که بسیاری از کارگران در پرداخت اجاره خانه و تأمین مایحتاج زندگی خود با مشکلات بسیاری مواجه باشند و حتی توان خرید یک ماسک و دستکش حفاظتی برای تامین سلامت خود را ندارند.

وی عنوان کرد: طی سال‌های اخیر به آمار افرادی که بیکار شده و به دنبال کار هستند، بسیار افزوده شده است؛ این قشر از جامعه نه تنها به حقوق خود آشنا نیستند، بلکه هیچ حمایت کننده‌ای نیز نداشته و با مشکلات بسیاری در تامین مایحتاج اولیه زندگی‌شان مواجهند.

رئیس مجمع نمایندگان کارگران استان خراسان رضوی مطرح کرد: تمامی کارگران ساده زیر خط فقرند، وضعیت اقتصادی نامناسب است و از سویی شیوع ویروس کرونا موجب شده که با مبالغ بسیار پایین کار کنند، البته اگر کار باشد.

وی عدم پوشش بیمه تامین اجتماعی، حقوق کم، دریافت حق‌الزحمه ناچیز و عدم امنیت شغلی را از عمده مشکلات کارگران ذکر کرد و گفت: متأسفانه در حق جامعه شریف، مظلوم و زحمتکش کارگری اجحاف بسیاری می‎شود، شرایط فعلی موجب شده این قشر زحمتکش و مظلوم که گرداننده اصلی چرخه صنعت و تولید کشور هستند، بیش از گذشته آسیب‌پذیر شوند.

صادقی بیان کرد: کارگران با دستمزد کمی که می‎گیرند برای امرار معاش روزانه خود با مشکلات بسیاری مواجه هستند. متاسفانه جامعه کارگری هیچ گونه امنیت شغلی ندارد.

کارگرانی که با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‎دارند

یک کنشگر مسائل اجتماعی نیز در این رابطه گفت: در حال حاضر با شرایط کرونایی، کارگران به نسبت سایر اقشار جامعه آسیب‌پذیرترند زیرا غمِ نان و بیمِ جان را هم‌زمان با هم دارند. در این شرایط که افراد جامعه از یک سو باید امکان در خانه ماندن و رعایت فاصله اجتماعی را داشته باشند و از سوی دیگر برای گذران زندگی حداقل تمکن مالی را باید داشته باشند؛ اما مگر می‌شود یک کارگر این گونه باشد زیرا اغلب کارگران فاقد پس‌انداز و پشتوانه مالی هستند.

لیلا قرایی افزود: کارگران نقش مهمی در ارتقا بخش تولید دارند، اما همواره با بی‌مهری‎هایی مواجه هستند که کم بودن حقوق و دستمزد از یک سو و افزایش حداقلی حقوق و عدم ‎تناسبش با تورم از سوی دیگر، نمونه‌ای از آن‌هاست. چه بسا برخی از آن‌ها فاقد هر گونه بیمه‎ای هستند و تحت پوشش هیچ نهاد حمایتی نیستند از این رو تحمل شرایط فعلی برایشان سخت‎تر از سایر اقشار جامعه است.

وی مطرح کرد: کارگری که در خانه بماند و کار نکند، درآمدی ندارد و وقتی درآمدی نباشد، چگونه می‎تواند مایحتاج اولیه زندگی را تامین کند، بنابراین این روزها طبقه کارگر روزهای سختی را می‎گذرانند و اغلب با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‎دارند.

این کنشگر مسائل اجتماعی گفت: مشکلات اقتصادی جامعه کارگر تبعات اجتماعی به همراه دارد و اگر حمایت ویژه‎ای از این قشر صورت نگیرد؛ حتی اگر جسمشان بیمار نشود روحشان آزرده خواهد شد.

وی اظهار کرد: شیوع ویروس کرونا نشان داد که مشکل دیگران، مشکل ما نیز هست و نمی‎توان نسبت به وضعیت هم‌نوعان خود بی‎تفاوت بود، در نتیجه باید هم مسئولان توجه ویژه‎ای به کارگران داشته باشند و هم نیکوکاران و خیران با حفظ عزت نفس طبقه کارگر، با ارائه برخی کمک‎ها، آن‌ها را همراهی کنند.

آری کارگران سر گذر زمستان، تابستان، بهار یا پاییز، روزهای آفتابی، بارانی و گرما و سرما، ایام کرونا یا قبل کرونا برایشان فرقی ندارد، مجبور هستند برای تامین نیازهای اقتصادی راهی سر گذر شوند. معیاری برای گزینش آن‌ها نیست، هر کس زودتر بدود او انتخاب می‌شود.

درد آن جاست که تمام روز را این گونه می‌گذرانند و هنگام غروب بسیاری از آن‌ها در اوج نا امیدی با دست خالی پا به خانه می‌گذارند.