ناگفته‌هایی درباره سقط جنین زیرپله‌ای

با یک جست وجوی ساده در فضای مجازی، در کمترین زمان شماره چند مرکز سقط جنین زیرپله ای را می یابم. «سقط جنین زیرپله ای» البته عنوانی است که ما برایشان انتخاب می کنیم و الا آن ها خودشان را مشاوران بارداری می نامند و شان و شخصیتی برای خود قائلند.

وقتی با آنان همکلام می شوی به گونه ای صحبت می کنند که انگار چند تخصص پزشکی را با هم دارند. اما اگر در غیاب ما و غفلت مسئولان، این «مشاوران بارداری!» مشغول جولان هستند، قطعا از خدا پنهان نمی ماند که آن ها قاتلانی با چراغ روشن و خاموش هستند.

سقط جنین با ساکشن 4.5 میلیون با قرص 5 میلیون!

با یکی از شماره هایی که بی پروا و با این آگهی:

«سقط جنین خانم ح» در فضای مجازی تبلیغ کرده است، تماس می گیرم:

- سلام خانم وقت بخیر

* سلام بفرمایید

-سوالی داشتم درباره سقط خودخواسته،

می خواستم بدونم کار چطور انجام میشه؟

* وزن خانم و ماه بارداری چقدر هست؟

-(عدد و رقمی را فی البداهه می گویم) 75 کیلو و هفته ششم

* خانم دو ورق دارو نیاز داره؛ یک ونیم، دو – دوونیم، سه – سه ونیم، چهار – چهارونیم، پنج میلیون که هرکدام از این دو ورقی ها رو بخواهید براتون ارسال می کنیم، نصف روز هم بیشتر زمان نمی بره و سقط صورت می گیره...

-ساکشن هم می تونیم بکنیم...

*شما کدوم رو پیشنهاد می کنید؟

- هر دو مثل هم هست ساکشن از لحاظ روانی برای خانم بهتر هست، توی نیم ساعت تا45 دقیقه کار تموم میشه خب البته هزینه اش بیشتر میشه، اگر جنین 4تا6 هفته داشته باشه 5/4میلیون هزینه اش میشه. با دارو 12 ساعت درگیر کار هستید، دیگه این بستگی به شما داره که کدوم رو انتخاب کنید که ما همون کار رو براتون انجام بدیم. با دارو ما مشاوره تلفنی بهتون میدیم و اگر مطب بیاید ما خودمون کلا کار رو انجام میدیم.

* با دارو یک روز کار انجام میشه؟

- بله با دارو یک بار کار رو انجام میدیم! اگر احیانا از هر 100 مورد دو مورد بقایایی از جنین در رحم باقی بماند برای اون ها باید داروی بقایا استفاده کنید که گفتم معمولا از هر 100نفر ممکنه فقط دو نفر بقایا براشون باقی بمونه...

* این روش ها برای زن عوارض نداره؟ یعنی خانم می تونه دوباره باردار بشه؟

- ببینید ما همیشه می گیم که برای سقط با دارو تا سه ماه و پس از ساکشن تا 6 ماه نباید بارداری صورت بگیره یعنی این رحم باید ریکاوری بشه. البته داشتیم کسایی رو هم که دوهفته بعد از سقط باردار میشن و رعایت نمی کنن اما ما فقط میگیم این زمان رو رعایت کنن تا آسیبی بهشون نرسه! (من که اطلاعات پزشکی در این زمینه ندارم اما واقعا دو هفته پس از سقط می شود باردار شد؟!)

- هزینه قرص ها گفتید از 1.5 تا 5 میلیون؟

* بله از 1.5 تا 5 میلیون تومان

قرص هندی می خوای یا آمریکایی؟

با شماره دیگری که با آگهی مشاوره بارداری در فضای مجازی تبلیغ کرده تماس می گیرم، سوالم را مطرح می کنم و پاسخ می دهد:

* ما فقط قرص داریم، قرص هامون هندی هزار و 400تومان، آمریکایی 600 تومان و آلمانی 750 تومان...

- این ها رو در چه دوره ای باید مصرف کرد؟

* در سه روز که توی این زمان هم باید با ما در ارتباط باشین...

سالانه 450تا 600 هزار سقط جنین

آری این زیرپله ای های خطرناک وجود دارند، جولان می دهند، آزادانه در فضای مجازی حضور دارند و خیلی هم شیک به «قتل نفس» اقدام و کسب سود می کنند. چندی قبل مشاور وزیر بهداشت تعداد سقط جنین های قانونی و غیر قانونی را سالانه 450هزار مورد بیان کرده بود که البته برخی منابع غیر رسمی این عدد را 600 هزار می دانند.

سقط جنین چرا؟

اما روی دیگر سکه سقط جنین ها چیست؟ چرا یک فرد در موقعیت سقط جنین قرار می گیرد؟ در یک نگاه کلی می توان سقط جنین ها را شامل سه دسته دانست:

گروه اول؛ عوارض پزشکی:

این گروه قطعا جزو کسانی هستند که احتمالا هیچ گاه به سقط جنین نمی اندیشیدند ولی پس از این که با آزمایش های مختلف حتی قبل از 19 هفتگی درباره ناهنجاری های احتمالی جنین تردید می شود، پزشکان مجوز سقط را صادر نمی کنند و گاهی نیز به دلایل مختلف از جمله نقص مدارک یا... عمر جنین از 19 هفته می گذرد و عملا قانون اجازه سقط نمی دهد. در چنین شرایطی والدین ممکن است از نظر پزشکی اقناع نشوند و احتمالا به سمت و سوی سقط زیرپله ای سوق یابند. از این رو شاید لازم باشد درباره این آسیب راهکارها و تدابیر جدیدتری تدوین شود یا در مسیر پزشکی، خانواده ها را به اقناع رساند.

گروه دوم؛ بارداری های ناخواسته:

به هر روی بارداری ناخواسته از دیرهنگام از مهم ترین چالش های زناشویی بوده است و بسیاری از زوج ها هنوز هم درباره آن به پاسخ قانع کننده ای نرسیده اند. آیا زوجی را که با باورهای اعتقادی و اجتماعی خود هیچ گونه آمادگی برای پدرومادر شدن ندارند چگونه می توان برای فرزندآوری ترغیب کرد؟ شاید تنها همان نهاد انسانی و باور عمیق شان باشد که آن ها را از سقط منصرف سازد.

گروه سوم؛ درد معیشت:

شاید این گروه را امروزه بیشتر می شناسیم، اما آیا حاکمیت برای این درد نمی تواند راهکاری بیندیشد؟ در واقع امروز بیشترین عامل کم رغبتی زوج ها برای فرزندآوری را باید در همین دلیل جست وجو کرد. از سویی بیشترین تاکید حاکمیت نیز بر افزایش جمعیت و فرزندآوری است در شرایطی که کمترین حمایت ها از آن می شود. نمونه اش را در انبوه قوانینی می توان جست وجو کرد که اجرای آن ها بلاتکلیف مانده است اگرچه قانون و سنت الهی که: «هر آن کس که دندان دهد ،نان دهد» نیز خود جای بررسی دارد.

فعالیت آزادانه زیر پله‌ای‌ها چرا؟

شاید یک وقتی دسترسی به چنین کسانی خیلی دشوار بود اما حالا آن ها آزادانه در دسترس همگان هستند و در شرایطی که اتفاقا برخورد با آن ها خیلی راحت تر به نظر می رسد اما انگار دستگاه های مسئول چندان اراده و علاقه ای برای مقابله با چنین مواردی ندارند.

در همین زمینه با دکتر پدرام کاویان مدیرگروه سیاست گذاری خانواده و جمعیت شبکه کانون‌های تفکر ایران(ایتان) همکلام می شوم. او معتقد است، سیستم بهداشت و درمان کشور درخصوص مواردی همچون «سقط جنین»دچار اهمال کاری جدی است. هم اکنون هیچ مرکز و مجموعه ای برای حفظ و نگهداری جنین وجود ندارد وچه بسا همچنان سقط جنین را در این سیستم به عنوان یکی از روش های پیشگیری معرفی می کنند. کاویان می گوید: ما در سیستم بهداشت و درمان کشور به آدم های بزرگی نیازمندیم که بتوانند با انقلابی که در این بخش پدید می آورند، نظام جامع خدمت رسانی به مادران را ایجاد کنند که یک مادر بتواند حتی قبل از بارداری با مشاوره و مراقبت به این امر اقدام کند. ضمن این که اکنون مرکز و نهادی که بتواند با ایجاد ساختارهایی در تمام شهرها و بخش ها مسئولیت پیشگیری از سقط جنین را دنبال کند، وجود ندارد و طبیعی است که در چنین شرایطی با آماری هولناک در سقط جنین مواجه باشیم که گاهی تعداد سقط ها حدود نیمی از تعداد متولدان یک سال می شود.

سقط جنین الزاما دلیل اقتصادی ندارد

از آقای کاویان درباره دلایل سقط می پرسم و این که آیا خانواده ها الزاما به دلیل اقتصادی اقدام به این کار می کنند؟ که او چنین پاسخ می دهد: نمی توان برای سقط تنها یک عامل را در نظر گرفت. قطعا موضوع سقط چند عامل را به دنبال دارد که یکی از آن ها می تواند موارد معیشتی باشد اما آیا شنیده یا دیده اید که یک خانواده که سه فرزند دارد به دلیل فقر یکی از بچه هایش را بکشد؟ ضمن این که برای این موضوع راه حل های ساده ای وجود دارد چنان چه ما در مرکز ایتام در این زمینه پیشنهادهایی را به مجلس و دولت ارائه کرده ایم که جای بحث خودش را دارد. اما دلیل دیگر سقط شاید جدا شدن فرد با بارداری از اجتماع باشد. برای نمونه یک مادر شاغل یا یک دانشجو با بارداری بخشی از حقوق خود یا گاهی شغل خود را از دست می دهد بنابراین برخی مادران در این زمینه تحت فشار قرار می گیرند و ممکن است تصمیم های عجیبی بگیرند.

گفت و گو

برنامه جامع کاهش سقط جنین در کمیسیون تصویب شد ولی به صحن علنی نرسید

در تاریخ 15اردیبهشت 98 کمیسیون فرهنگی مجلس، موادی از طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده را به تصویب رساند که براساس آن وزارت بهداشت موظف می شد با همکاری حوزه علمیه برنامه جامع کاهش سقط جنین را تهیه کند. اما این برنامه که از زیرمجموعه های طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده است، به قول احمد سالک عضو کمیسیون فرهنگی به دلیل وجود کارشکنی ها در مجلس دهم بلاتکلیف ماند.

حجت الاسلام سالک نایب رئیس کمیسیون فرهنگی در این باره گفت: طی گفت وگوهایی که با منتخبان مجلس یازدهم داشته ایم قطعا یکی از اولین دستورات صحن این طرح است که امیدواریم در ماه های آینده به نتیجه برسد.

همچنین طیبه سیاوشی دیگرعضو کمیسیون فرهنگی نیز با اشاره به اهمیت تهیه برنامه کاهش سقط جنین از سوی وزارت بهداشت تصریح کرد: متاسفانه هم اکنون چون اقدامات سقط جنین در کشور به صورت زیر زمینی است به جز موارد قانونی چندان آمار دقیقی نمی توان از آن ارائه کرد.از سیاوشی درباره آمار سقط جنین می پرسم که او اعداد 300 تا 600 هزار سقط جنین در کشور را صرفا یک گمانه زنی می داند.