مرگ یک روزنامه دیگر نزدیک است
آن گونه که در خبر‌ها آمده است ریاست هلال احمر تصمیم گرفته این روزنامه را به بهانه «آنلاین» کردن بی‌جان کند و به مسلخ ببرد. هفته اول تیر امسال، «کریم همتی»، رئیس جدید جمعیت هلال احمر اعلام کرد درباره «روزنامه شهروند» نگرانی‌هایی وجود دارد.
حالا بعد از حدود یک ماه از این اظهارنظر، خبرآمده است که این روزنامه به زودی باید از کیوسک‌های روزنامه فروشی خداحافظی کند و مخاطبان آن فقط به‌صورت آنلاین می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند. حکم جدید منتشر شده در سایت جمعیت هلال احمر ایران به احتمال آنلاین شدن روزنامه شهروند رنگ واقعیت بخشید. براساس حکمی که روز هشتم مرداد در سایت جمعیت هلال احمر منتشر شد، «اسماعیل رمضانی» ضمن سرپرستی روزنامه شهروند، ماموریت یافت ظرف یک ماه، سایت خبری شهروند آنلاین را راه‌اندازی و با استفاده از نیرو‌های فعلی و در جهت انعکاس تلاش‌ها و زحمات مجموعه هلال احمر، روزنامه را آنلاین کند و در پایان نیز، صرفه‌جویی اقتصادی را در دستور کار قرار دهد.
بودجه گم شده بهانه‌ای برای آنلاین شدن روزنامه شهروند
بسیاری احتمال تعطیلی نسخه کاغذی روزنامه شهروند را به افشای پول‌های گم شده در این روزنامه ربط می‌دهند و معتقدند آن ادعا بهانه‌ای برای بی‌جان کردن این نشریه بود. کریم همتی در همان روز‌ها به آنلاین شدن روزنامه اشاره کرده بود. وی روز ششم تیرماه گفته بود: «تکلیف هفت هشت میلیارد تومان از پول‌هایی که به روزنامه رفته است، معلوم نیست. از پولی که برای خرید کاغذ رفته است تا هزینه چاپ و... سندی برای آن وجود ندارد. این یکی از مشکلات ما در جمعیت است. دوستان به ما قول داده‌اند که ظرف کمتر از دو ماه این روزنامه آنلاین شود. دوستان روابط عمومی پی‌گیر این موضوع باشند. پول کاغذ و هزینه چاپ و انتشار که به این روزنامه پرداخت می‌شود، مبلغ زیادی است. با آنلاین شدن روزنامه، ما به دوستانی هم که در شهروند هستند، کمک می‌کنیم تا شرایط‌شان بهتر شود. دوست نداریم کسی که ۱۱سال با ما همکاری کرده است، بدون خداحافظی سیستم را ترک کند.» عده‌ای معتقدند برخلاف ادعای همتی مسیری که وی در پیش گرفته است، به اخراج و تعدیل گسترده اعضای تحریریه شهروند، اعم از تیم فنی، تصحیح، خدماتی و روزنامه‌نگار خواهد انجامید. چرا که آنلاین شدن روزنامه پیش مقدمه تعطیلی روزنامه است. در حال حاضر مجموعه افراد تیم شهروند از اعضای تحریریه، تیم فنی، ویراستاری و خدماتی به ۶۵ نفر می‌رسد. بدون تردید پس از آنلاین شدن، بسیاری از اعضای تیم تحریریه، فنی و خدمات شغل خود را از دست خواهند داد. بدیهی است با تعطیلی چنین روزنامه‌ای علاوه بر بیکار شدن عده‌ای از فعالان مطبوعاتی، صدای بخشی از مردمی که این روزنامه زبان گویایشان بود، نیز خاموش می‌شود. موضوعی که گویا برای مدیران و مسئولان هلال احمر اهمیتی ندارد، که این گونه می‌خواهند تیشه بر ریشه این رسانه بزنند و در این وضعیت بغرنج رسانه و مطبوعات اندک بارقه امید برای توجه مخاطبان به رسانه کاغذی نیز به یأس تبدیل کنند.
تاریخچه تأسیس شهروند
روزنامه شهروند در ۲۶ اسفند ۹۱ و چهار ماه مانده به یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران متولد شد. ۱۶ صفحه داشت و با همکاری «ابوالحسن فقیه» و مدیر مسئولی «عبدالرضا داوری»، مشاور رسانه‌ای محمود احمدی‌نژاد پا به عرصه مطبوعات گذاشت. ابتدا از اصول‌گرایان حمایت می‌کرد، اما بعد‌ها تغییر رویه داد. چند ماه بعد از تاسیس روزنامه شهروند و در ۲۱ مهر ۱۳۹۲ این روزنامه طی مطلبی با عنوان «تا درودی دیگر بدرود» نوشت: «تصمیم بر این شده‌است که خونی تازه در رگ و پی شهروند به جریان افتد و در شکل و قالبی جدید ظاهر شود. بر این اساس به آگاهی مخاطبان می‌رسانیم که انتشار شهروند از فردا متوقف خواهد شد تا گروه جدید بتوانند به ایجاد تغییرات همت گمارند.» بعد از شروع دوباره شهروند و در مدت کوتاهی با تغییر و تحول‌هایی که در تحریریه این روزنامه اتفاق افتاد، به ویژه در زمان سردبیری «افشین امیرشاهی» این نشریه توانست به عنوان یکی از برجسته‌ترین روزنامه‌های کشور به‌ویژه درحوزه اجتماعی و محیط زیست شناخته شود. روزنامه شهروند منتسب به جمعیت هلال احمر است و فلسفه وجودی این سازمان بین‌المللی خدمت و کمک‌رسانی به انسان‌هاست، از این‌رو این رسانه نیز بیان رنج فراموش‌شدگان را در اولویت خود قرار داد و صدای گورخواب‌ها، کولبران، حاشیه‌نشینانان و روستاییانی شد که پیش از آن چندان صدایی از آنان شنیده نمی‌شد. با این حال اکنون قرار است با آنلاین کردن این روزنامه صدای این روزنامه را ضعیف و حتی خاموش کنند.
واکنش‌ها به آنلاین شدن روزنامه شهروند
انتشار خبر تعطیلی نسخه چاپی شهروند واکنش روزنامه‌نگاران را در شبکه‌های اجتماعی، به ویژه توئیتر به همراه داشت. یزدان مرادی، خبرنگار افتصادی روزنامه شهروند نوشته است: «اتفاقاتی که این روز‌ها برای #روزنامه_شهروند می‌افتد، نمایش یک درک سطحی و ناپخته از مطبوعات و رسالت آنهاست؛ تبدیل‌کردن یک روزنامه با آن سابقه قابل دفاع به یک سایت درون‌سازمانی در سطح سایت یک روابط عمومی، جز کج‌اندیشی چیز دیگری نیست.» «احسان بداغی»، خبرنگار روزنامه ایران در صفحه توئیترش نوشت: «ماه قبل رئیس هلال احمر در جلسه‌ای فاش می‌کند تکلیف ٨-٧ میلیارد پولی که در سال‌های ٩٧و ٩٨ به روزنامه شهروند رفته، معلوم نیست. مسئول روزنامه آن زمان کی بوده؟ اسماعیل رمضانی. حالا در تغییرات اخیر مسئولیت را دوباره به او دادند، با ماموریت صرفه‌جویی اقتصادی. با خودتان چند چند هستید؟» «شکوفه حبیب‌زاده»، خبرنگار اقتصادی شرق نیز با اشاره به ماجرای مفقود شدن پول در روزنامه شهروند توئیت کرده است: «چندروزی از داستان تغییرات #روزنامه شهروند می‌گذره. روزنامه‌ای که برای #هلال‌احمر هست و پولش، #بیت‌المال. آیا قبل از هر چیزی، ضرورت نداره تکلیف چند میلیارد مفقود شده در زمان همین مدیر تازه برگشته به روزنامه، روشن بشه؟ آیا به همین سادگی می‌شه با شائبه دزدی، به سمت قبلی برگشت؟» اگر چه همواره روزنامه‌ها و رسانه‌های مکتوب در ایران برای بقا به آب و آتش زده‌اند؛ اما مرگ روزنامه‌ها در این کشور اتفاق جدیدی نیست، اگر به خبر‌های تاریخ مصرف گذشته رجوع کنیم می‌توانیم لیست بلندبالایی از روزنامه‌هایی که زمانی در دکه‌های روزنامه‌فروشی خودنمایی می‌کردند مواجه شویم که اکنون سال‌هاست از دنیای مطبوعات خداحافظی کرده و حتی گرد فراموشی بر نام برخی از آنان نشسته است. مخاطبان روزنامه شهروند امیدوارند شهروند نیز به سرنوشت آن روزنامه‌ها دچار نشود و اسمش در کنار روزنامه‌هایی مانند جامعه، طوس، نشاط و ... قرار نگیرد؛ روزنامه‌های پرمخاطبی که روزگاری مردم برای خرید آنان صف می‌کشیدند، اما اکنون به دلیل تصمیم‌های نادرست سال‌هاست که خاموش شده‌اند.
امید است با تصمیم‌های درست نسخه چاپی روزنامه شهروند تداوم پیدا کند. بدون شک اگر در این مقطع حساس که متوقف شدن نسخه چاپی این روزنامه سر زبان‌ها افتاده است، اقدام درخوری صورت نگیرد و تصمیم به بی‌جان کردن روزانه متوقف نشود، سال‌ها بعد باید این روزنامه را در آرشیو خاطراتمان جست‌وجو کنیم.
