جای خالی هند در خط لوله صلح

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: پس از تشكیل آخرین نشست سه‌جانبه خط لوله صلح در تیرماه امسال، متون قراردادی فروش گاز ایران به پاكستان در چندین دور مذاكرات دوجانبه در سطح كارشناسان فنی و حقوقی بازخوانی، همسان‌سازی، روان‌سازی و درنهایت بامداد روز شنبه (19 آبان) آماده امضای سران دو كشور بدون حضور هند شد.

اگرچه مشكلات داخلی، هزینه ترانزیت گاز از پاكستان به هند و دوره بازنگری قیمت گاز از جمله اصلی‌ترین دلایل تامل هند برای پیوستن مطرح می‌شود، ولی همچنان مسوولان دو كشور ایران و پاكستان به حضور هند در پروژه خط لوله صلح امیدوارند و استقبال می‌كنند.

پس از آغاز اولین مذاكرات برای صادرات گاز ایران به پاكستان و هند در اوایل دهه 90 میلادی، از آنجا كه تصور می‌شد مشتركات اقتصادی دو كشور خریدار گاز در این پروژه می‌تواند به بهبود روابط سیاسی آنها كمك كند، طرح فروش گاز ایران به هند و پاكستان «پروژه خط لوله صلح» نام گرفت، ولی درحال حاضر اجرایی‌شدن فروش گاز ایران به پاكستان - بدون حضور هند - در انتظار هماهنگی سران این دو كشور برای امضای قرارداد است.

حجت‌اله غنیمی‌فرد، نماینده ویژه وزیر نفت در خط لوله صلح در این ارتباط گفت: متن قرارداد خط لوله صلح نهایی، تمام نکاتی که وکلای دو طرف آماده کرده بودند، بازخوانی شده و مورد تایید طرفین قرار گرفته است.

وی افزود: جملات و مواردی که حتی به توافق قبلی وکلا نرسیده بود هم در مذاکرات شب گذشته تا بامداد امروز مورد موافقت قرار گرفت و نکات باقیمانده که به صورت مسائل فنی باید به گروه فنی و مهندسی دو طرف و طبق دوره زمانبدی شده سپرده شود، پس از آن مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. این نکات فنی و مهندسی باید به نحوی مورد مطالعه قرار گیرد که ظرف یک ماه آینده و برای امضاء همزمان سران دو کشور و دو شرکت طرف قرارداد آماده شود.

به گزارش روابط عمومی وزارت نفت، نماینده ویژه وزیر نفت در خط لوله صلح با تشریح جزئیات توافق‌های انجام شده، درباره نکات فنی و مهندسی متون قرارداد خط لوله صلح توضیح داد: مسائل فنی شامل مواردی مانند میزان فشار گاز در محل تحویل، انتخاب نقطه تحویل و نقطه مرزی توسط مهندسان دوطرف درمدت یك‌ماه بررسی و به عنوان ضمیمه به قرارداد افزوده می‌شود.

غنیمی فرد با اشاره به موضوع پاراف متن قرارداد در مذاکرات سه روز اخیر تصریح کرد: منظور ما از پاراف متن قرارداد امضای آن نبود، بلکه پاراف به معنای نهایی کردن متن قرارداد و آماده سازی آن برای امضای بود که این مهم پس از مذاکرات سه روزه دو طرف انجام شد.

وی با بیان این که مراسم امضای قرارداد با حضور سران دو کشور ایران و پاکستان و شرکت های طرف قرارداد برگزار خواهد شد، افزود: با توجه به این که هنوز هم طرف هندی به پیوستن به قرارداد خط لوله صلح علاقه مند است؛ از این رو امیدواریم که این مجموعه بتواند هند را نیز در کنار خود داشته باشد و این قرارداد به صورت سه جانبه امضا شود. 

نماینده ویژه وزیر نفت در مذاکرات خط لوله صلح با اشاره به وضعیت سودآوری این پروژه در صورت مشارکت هند به عنوان طرف سوم اظهار داشت: سودآوری این پروژه را نباید با بودن یا نبودن یکی از این دو کشور مقایسه کرد، زیرا تمام تمهیدات لازم از قبل در نظر گرفته شده که چه میزان گاز باید در مسیری که قرار است به مرز برسد، در نظر گرفته شود.

وی ادامه داد: در وضعیت کنونی، طرف پاکستانی با صراحت و به طور رسمی اعلام کرده که از هر گونه طرح انتقال گاز ایران به هند، چین و هر نقطه ای دیگر از مسیر پاکستان استقبال می‌کند. اعلام پاکستان و استقبال این کشور، به این معناست که ما در آینده‌ای نزدیک با بازار رو به رشد مصرف گاز در جهان و به خصوص بازار آسیا رو به رو هستیم.

نماینده وزیر نفت در مذاکرات خط لوله صلح ادامه داد: باید به این نکته توجه داشت که در آینده قابل پیش بینی، تنها نباید بر پیوستن و تقاضای هندوستان متمرکز شویم، کشورهای دیگر در آسیا نیز می‌توانند از طریق ایران در خط لوله صلح مشارکت و از ما گاز دریافت کنند، یا این که از طریق خط لوله به مبدایی که آن مبدا بتواند معوض (سوآپ) آن، گاز را از طریق خط لوله خود آن کشور به شبکه مقصد مورد نظر ما منتقل کند، نیز با اهمیت است.

وی با بیان این که در شرایط کنونی موضوع صادرات و حضور در بازارهای جهانی گاز برای ایران بسیار مهم است، اظهاركرد: با توجه به برنامه‌هایی که برای تولید گاز داریم، این مهم پس از این که میزان مصرف داخلی تامین شده و تزریق گاز نیز در میدان‌های نفتی کشور انجام شد، باقیمانده گاز تولیدی می‌تواند برای امر مهم صادرات مورد توجه قرار گیرد؛ صادرات گاز ایران نه تنها به ایران و هندوستان بلکه به دیگر کشورهای آسیایی، همزمان با تصمیم هایی که برای صادرات گاز به کشورهای اروپایی گرفته شده است، می‌تواند به لحاظ اقتصادی مهم باشد. 

غنیمی‌فرد با اشاره به دوره بازنگری قیمت تعیین شده در قرارداد خط لوله صلح گفت: به جز دوسال اول، از سال سوم و به موجب دو شرط، طرفین می‌توانند سال به سال برای مرور بر قیمت، درخواست تغییر قیمت دهند. این دو شرط عبارتند از هنگامی که تغییر همبستگی بین قیمت گاز طبیعی مایع شده ژاپن و نفت خام وارداتی این کشور به میزان همبستگی کمتر از 87 درصد برسد و شرط دوم زمانی که در یک سبد فرآورده های نفتی شامل «نفت کوره با گوگرد 3.5 درصد و 380 سی.اس.تی» به میزان 80 درصد و «گازوییل با گوگرد2.5 درصد» به میزان 20 درصد، با قیمت خلیج فارس، تفاوت بیشتر از مثبت و منفی 10 درصد دیده شود. دو طرف در هر سال اعلام «مرور قیمت» را با یکی از این دو شرط خواهند داشت.