نقش بیماری‌های غیرواگیر در میزان مرگ‌ومیر کووید-۱۹
در نشست هیئت‌رئیسه دانشگاه علوم پزشکی تهران که همزمان با افتتاح سالن مدافعان سلامت برگزار شد، دکتر محمدعلی صحرائیان، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران، پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم را یکی از ستون های پژوهشی دانشگاه دانست و گفت: بسیاری از امتیازهای دانشگاه از سوی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم کسب شده است.
وی گفت: حدود ۱۰۰ مرکز تحقیقاتی در دانشگاه داریم ولی داستان موفقیت برای همه آنها اتفاق نمی‌افتد. در واقع رمز موفقیت این مرکز ناشی از نگاه چند رشته‌ای، رویکرد حل مسئله و پاسخ به نیازهای کشور، ایجاد مراکز فن‌آور و همکاری با صنعت و مراکز خیریه است.
در این جلسه، دکتر عباسعلی کریمی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به راه‌اندازی سالن جدید دانشگاه با نام «مدافعان سلامت» گفت: یاد و خاطره همه کسانی را که در نظام سلامت جان‌فشانی می‌کنند گرامی می‌داریم. نظام سلامت هشت ماهی است که درگیر اپیدمی و یا پاندمی کووید ۱۹ است و دوران سختی را پشت سر می‌گذارد.
تشریح فعالیت‌های پژوهشگاه علوم غدد ومتابولیسم
در بخش دیگری از این جلسه، دکتر باقر لاریجانی، رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم فعالیت های این مرکز را در عرصه پژوهشی، آموزشی، نوآوری، خدمات درمانی و مسئولیت پذیری اجتماعی بیان کرد و گفت: این پژوهشگاه، فعالیت خود را حدود ۲۵ سال پیش، از یک فضای کوچک و اتاقی در بخش غدد بیمارستان شریعتی آغاز کرد و اکنون با ۳ پژوهشکده و ۱۳مرکز تحقیقاتی، با همکاری ۳۰ عضو هیئت علمی پژوهشی، ۱۸ پژوهشگر و تعدادی از اساتید همکار در دانشگاه در سطح داخلی و بین المللی، در زمینه بیماری های غدد ومتابولیسم، پوکی استخوان، دیابت و سایر بیماری‌های غیرواگیر فعالیت دارد.
لاریجانی گفت: امروزه توسعه علم نه در درون رشته‌ها، بلکه در بین رشته‌ها و با حرکت در مرزهای دانش، اتفاق می‌افتد و ما این رویکرد را در پژوهشگاه پیگیری می کنیم.
وی با اشاره به برنامه راهبردی این مرکز گفت: گسترش مرزهای دانش، توسعه تحقیقات علوم پایه، بالینی و مبتنی بر جمعیت، در کنار بهبود کیفیت آموزش و ارتقای آگاهی عمومی و ارائه خدمات بالینی از جمله برنامه‌هایی است که در هریک از مراکز و گروه‌های تحقیقاتی پژوهشگاه پیگیری می‌شود.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم، با بیان اینکه اگر میخواهیم دیابت، بیماری های غیرواگیر و پوکی استخوان را درمان کنیم باید نگاه جامعی به هریک از این بیماری‌ها داشته باشیم، افزود: ایجاد بیوبانک برای هزاران نمونه و ایده راه‌اندازی نخستین آزمایشگاه zebra-fish، ایجاد بهترین اتاق تمیز دانشگاه، وجود تجهیزاتی مانند دستگاه LC Mass Spectrometry /Tandem و... به همین منظور در این پژوهشگاه به کار گرفته شده است.
وی با اشاره به همکاری های ملی و بین‌المللی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم گفت: این مرکز همکاری‌های بین‌المللی گسترده‌ای با سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بنیاد بین‌المللی پوکی استخوان (IOF)، کارگروه بین‌المللی پای دیابتی (IWGDF)، آکادمی دیابت ایتالیا و کمیسیون تحقیقات و نوآوری اروپا (Horizon ۲۰۲۰) دارد و در داخل کشور نیز شبکه‌های ملی تحقیقات دیابت و پوکی استخوان ایجاد شده که با پژوهشگاه همکاری دارند.
لاریجانی پس از تشریح اقدامات این مرکز، با بیان اینکه ما مسئولیت اجتماعی در زمینه کووید ۱۹ داریم و باید پاسخ مناسبی به نیاز جامعه بدهیم؛ به تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته اشاره کرد و گفت: براساس تحقیقات انجام شده، ۶۰ درصد مرگ و میرها در کووید- ۱۹ یک عامل خطر بیماری‌های غیرواگیر دارند و ۳۰ درصد مرگ‌ها در کووید- ۱۹ بر اثر بیماری‌های غیرواگیر رخ می‌دهند و ما باید توجه ویژه‌ای به این بیماری‌ها داشته باشیم. در همین راستا، در زمینه کووید- ۱۹ و دیابت راهنمای چند رسانه‌ای برای عموم مردم طراحی شده است.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم جایگاه کشور در علوم غدد را در سال ۲۰۱۸، در رتبه ۱۸ و در سال ۲۰۱۹ در رتبه ۱۴ دنیا دانست و گفت: ایران در زمینه غدد در منطقه خاورمیانه در جایگاه نخست قرار دارد. پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم نیز تاسپتامبر ۲۰۲۰ حدود ۳ هزار تولیدات علمی داشته و بیشترین رشد آن مربوط به پنج سال گذشته است.
بنا بر اعلام روابط عمومی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم، در ادامه این نشست هر یک از اعضای هیئت رئیسه دانشگاه دیدگاه خود را درخصوص عملکرد پژوهشگاه بیان کردند.
دکتر رامین کردی، معاون بین الملل دانشگاه علوم پزشکی تهران خواستار مشارکت پژوهشگاه در ارائه راهکار در خصوص ارتقا جایگاه تحقیقاتی دانشگاه در ۲۵ سال آینده شد.
همچنین دکتر عبدالرحمان رستمیان، معاون فرهنگی این دانشگاه، با بیان اینکه نیمرخ شاخص های استان در زمینه مصرف سبزیجات و لبنیات و فعالیت فیزیکی توسط پژوهشگاه غدد تدوین شده است، نقطه نظراتی در مورد درآمدزایی و توسعه کمی مراکز تحقیقاتی در پژوهشگاه مطرح کرد.
دکتر امیرعلی سهراب‌پور، معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران، سوالاتی در خصوص جانشین پروری و حجم بالای مقالات در پژوهشگاه مطرح کرد.
در این نشست، دکتر محمود بیگلر، معاون توسعه مدیریت و برنامه ریزی منابع دانشگاه، تاب‌آوری را یکی از شاخص‌های موفقیت پژوهشگاه دانست و گفت: وابستگی این پژوهشگاه به منابع دولتی ۳۵ درصد است که نشان دهنده تاب آوری آن است و ۶۵ درصد بودجه آن از طریق منابع خارج دانشگاه جذب می شود.
دکتر علیرضا دلاوری، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز بیان کرد: خوب است با توجه به گستره فعالیت‌های بین‌المللی که پژوهشگاه دارد نگاه دانشگاهی آن نیز بیشتر شود.
در پایان نشست، لاریجانی پاسخ‌های مقتضی را در خصوص سوالات مطرح شده ارائه کرد و پژوهش هدفمند را مهمترین عامل موفقیت دانست و گفت: برای انجام پژوهش باید ابتدا مشکلات را دقیق تشخیص داد و برای یافتن پاسخ آن تلاش کرد. در واقع پژوهش‌ها باید در پاسخ به نیازهای کشور طراحی شوند. به عنوان مثال پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم در زمینه پای دیابتی قطب منطقه است و توانسته میزان قابل توجهی از مشکلات این بیماران را حل کند.
لاریجانی با اشاره به پایش روزانه عملکرد اعضای فعال در پژوهشگاه گفت: ما برای هر یک از مراکز هدفی را مشخص کرده‌ایم و به صورت روزانه فعالیت اعضای مراکز را رصد می‌کنیم که بر اساس برنامه پیش بروند. با وجود مراکز تحقیقاتی که داریم نیروی زیادی نداریم به عنوان مثال برخی مراکز تحقیقاتی پژوهشگاه با تعداد بسیار محدود عضو هیئت علمی و پژوهشگر اداره می شود.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم با بیان اینکه مجموعه کارها و تولیدات علمی ما، حاصل یک کار تیمی است افزود: من حتی جمعه ها با پژوهشگران قرار ملاقات میگذارم. برای فعالیت پژوهشی آنان ایده می دهم و یا مقاله شان را ارسال می‌کنند که آن را مطالعه و نظرم را در موردش بیان کنم؛ گاهی نکاتی هم به این مقالات اضافه می‌کنم. ما شبکه همکاری در کشور داریم و ممکن است این افراد بی آنکه من بدانم، درمقاله ای که منتشر می کنند نام من را نیز درج کنند و من هیچ وقت اصراری به این کارندارم.
دکتر لاریجانی در پایان سخنانش با اشاره به علاقه خود به دانشگاه گفت: دانشگاه تهران ستاره های درخشان بسیاری دارد این دانشگاه پر از جوانان با استعداد و پرانرژی است و من افسوس می خورم که چرا محیطی نداریم که بتوانیم دست همه آنها را بگیریم. در کنار این جوانان نیز اساتید بسیار خوبی داریم که بخشی از بهترین‌های آنان در پژوهشگاه جمع هستند و چه من باشم و چه نباشم کار خودشان را انجام می دهند. دانشگاه در مدیریت استوار و پایدار است و این از نقاط قوت آن محسوب می شود.
