در حالی که کرونا به تاخت در کشور قربانی میگیرد، قارچ سیاه هم به فهرست بستری بیمارستانها اضافه شده است. اول بیمارستان امام خمینی تهران بود، بعد مازندران و حالا مسیح دانشوری تهران. داروی این بیماران هم در داروخانهها پیدا نمیشود و سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت میگوید نیست، مگر اینکه قاچاقی پیدا کنید!
سامانه ۱۹۰: داروی قارچ سیاه نداریم
پیگیریها از برخی داروخانههای تهران نشان میدهد «آمفوتریسین بی» ندارند. اما ماجرا تنها به این چند داروخانه منتهی نمیشود. پذیرش داروخانه ۱۳ آبان میگوید: «اصلا موجودی نداریم. با سامانه ۱۹۰ تماس بگیرید تا اگر داروخانهای این دارو را داشت، راهنمایی کند. قیمتش حدود ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است. اگر پیدا شود.»
سامانه ۱۹۰ مرکز پاسخگویی وزارت بهداشت است که واحد مشاوره دارویی هم دارد. اما اپراتور سامانه ۱۹۰ هم میگوید «داروی آمفوتریسین بی در هیچ کدام از سیستمها ثبت موجودی نشده است و پیدا نمیشود. مگر اینکه قاچاقی پیدا کنید!»
هر آمپول آمفوتریسین، ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان!
داروخانهها ندارند اما بازار آزاد دارو به راحتی پیدا میشود. همان ماجرای آشنا برای همه بیمارانی که مجبورند از بازار آزاد دارو بخرند. یکی از فروشندگان غیررسمی دارو میگوید: گران شده، هر یک آمفوتریسین بی، ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان. یعنی برای ۱۰ عدد ۴۲ میلیون تومان باید پول بدهید.
اما قیمت دارو گویا مانند نرخ دلار روزانه شده. دلال دیگری میگوید: دیروز میفروختم ۳ میلیون، امروز اما ۴ میلیون. اگر میخواهید امروز بخرید. فردا گرانتر میشود.
در حالی که داروی قارچ سیاه در کشور کمیاب شده که یک متخصص بیماریهای عفونی روز گذشته گفت فقط در بیمارستان امام خمینی ۱۰ مورد مبتلا به قارچ سیاه داریم. ابطحیان نیز گفت در بیمارستان مسیح دانشوری بیمارِ قارچ سیاه دارند. هنوز هیچ آمار رسمی از تعداد مبتلایان به قارچ سیاه در کشور در دست نیست.
این بیماری چیست و آیا برای درمان آن فقط همین دارو لازم است؟
زهرا ابطحیان، متخصص بیماریهای عفونی و فلوشیپ بیماریهای عفونی در نقص ایمنی میگوید: در بیماران مبتلا به کووید، برای آنها که بدحال هستند مجبور میشویم از کورتون با دوز بالا استفاده کنیم. کورتون با دوز بالا باعث میشود که قند بیماران بالا برود. یعنی در فردی که قبلا دیابت نداشته ممکن است دیابت ایجاد کند یا قند کنترلشده فرد از کنترل خارج شود. مصرف بالای کورتون در کنار دیابت کنترل نشده و قند بالا زمینه را برای عفونت قارچی متهاجم زیاد میکند.
این استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی میگوید: قارچ سیاه در سالهای قبل هم شناسایی شده است. بیشتر هم در بیماران مبتلا به دیابت دیده میشود که قندهای کنترلنشده داشتند. سیستم ایمنی بدن این بیماران ضعیف شده و قارچ سیاه در سینوس و ریه آنها عفونت ایجاد کند.
کمبود داروی قارچ سیاه در کشور
ابطحیان با بیان اینکه دو دارو در روند درمان قارچ سیاه استفاده میشود، ادامه میدهد: دارویی که در درمان اصلی قارچ سیاه استفاده میشود «آمفوتریسین» است. متاسفانه مدتی است که این این دارو در کشور به سختی پیدا میشود و در این زمینه کمبود داریم. اساس درمان برداشتن بافتهای درگیر است. یعنی هم باید جراحی شوند و هم باید داروی ضدقارچ بگیرند. داروی دیگر هم «ایزاوکونازول» بوده که اصلا هیچ وقت وارد کشور ما نشده است.
ابطحیان درباره خطر قارچ سیاه میگوید: قارچ سیاه از طریق تنفس وارد سیستم تنفسی میشود. چون تهاجمی است با درگیری سینوسها و تخریب استخوان سینوسها به حفره چشم و مغز انتشار پیدا میکند. خیلی زود باید برای درمان آن اقدام کرد، در غیر این صورت چشم درگیر میشود و باید آن را تخلیه کرد.»
این متخصص بیماریهای عفونی میگوید: «آمفوتریسین در کشور استفاده میشد و امیدواره کننده بود که حالا متاسفانه آن هم پیدا نمیشود. در بیمارستان مسیح دانشوری که خودم کار میکنم، بیمارانی داشتم که دارو را به سختی و با مبالغ سنگین پیدا کردند.»
قارچ سیاه، بیماری نوظهوری نیست و علتهای زمینهای آن نقص ایمنی و دیابت است. این قارچ میتواند ریه سینوس و گاه مغز را درگیر کند و عفونتهای بسیار کشنده داشته باشد.
پیش از این هزاران نفر در هند با این بیماری درگیر شدند تا آنجا که مقامهای بهداشتی این کشور گفتند باید آن را همهگیری اعلام کنند. برخی از مبتلایان مجبور به خالی کردن چشم میشوند و در برخی نیز به مرگ منتهی میشود.
نکته اینجاست که ایران پیک پنجم کرونا را میگذارند و روند ابتلا و فوتیها همچنان صعودی است. به طوری که بنابر اعلام وزارت بهداشت روز گذشته بیش از ۷۰۰ نفر بر اثر کرونا جان باختند. واکسیناسیون هم به کندی پیش میرود. حالا این نگرانی وجود دارد که آیا همان ماجرای هند برای ایران نیز در پیش است؟