تغذیه سالمندان چگونه باشد؟
آرزو کاوه‌ای اظهار کرد: سالمندان با توجه به اینکه تغییراتی در بدنشان ایجاد می‌شود که سوخت‌و ساز بدنشان کمتر بوده و نیاز به مواد غذایی کمتری نسبت به سایر افراد دارند، بنابراین بهتر است مواد غذایی آنها با کیفیت باشد.
وی افزود: نوع پروتئین مصرفی در سالمندان بسیار مهم بوده و با توجه به اینکه سالمندان در جذب، سوخت و ساز دچار مشکل می‌شوند، باید مواد غذایی با کیفیت بالا استفاده کنند.
کاوه‌ای خاطرنشان کرد: مشکلاتی که برای تغذیه سالمندان وجود دارد، در سه دسته طبقه‌بندی می‌شود که یکی از آنها مشکلات روحی و روانی سالمندان است که بر تغذیه آنها تأثیرگذار است.
وی مشکلات موجود در زندگی سالمند و مشکلات جسمانی را بر تغذیه سالمند مؤثر خواند و گفت: تمامی این عوامل بر تغذیه سالمندان تأثیر مستقیم دارد.
این کارشناس تغذیه با بیان اینکه شرایط زندگی افراد سالمند تغییر می‌کند، تصریح کرد: ممکن است یک سالمند به تنهایی زندگی کند، آشپزی بلد نباشد یا درآمد کافی نداشته باشد و از عهده خرید مواد غذایی برنیاید به این ترتیب شرایط افراد سالمند متفاوت بوده و بر کیفیت تغذیه آنها اثرگذار است.
وی به کاهش میزان تحرک در دوران سالمندی اشاره کرد و گفت: تحرک در دوران سالمندی محدود می‌شود و برخی بیماری‌ها در دوران سالمندی موجب کاهش تحرک سالمندان می‌شود که به این ترتیب تهیه غذا برای سالمند سخت می‌شود.
کاوه‌ای به کاهش سوخت‌و ساز بدن با افزایش سن اشاره کرد و گفت: از سن ۴۰ سالگی به بعد سوخت‌و ساز بدن کم می‌شود و اگر فردی به سن سالمندی برسد سوخت و ساز بدن وی سالانه کاهش می‌یابد.
وی با بیان اینکه ذائقه و اشتها در دوران سالمندی تغییر می‌کند، گفت: برخی سالمندان کم اشتها می‌شوند و ممکن است احساس تشنگی نداشته باشند و این درحالیست که بدن آنها به آب و مایعات نیاز دارد همچنین حس بویایی و چشایی آنها دچار مشکل می‌شود.
وی ادامه داد: برخی سالمندان در هضم غذا دچار مشکل می‌شوند که ممکن است این موضوع ناشی از بیماری فرد و یا داروهای مصرفی باشد، بنابراین ممکن است در خطر ابتلا به برخی کمبودها قرار گیرند.
کاوه‌ای به تأثیر عوامل روانی بر تغذیه سالمند اشاره کرد و گفت: مشکلات روحی و روانی بر تغذیه سالمندان اثرگذار بوده که اطرافیان باید به این مهم توجه کنند.
این کارشناس تغذیه به مشکلات دندانی سالمندان اشاره کرد و افزود: برخی سالمندان به علت نداشتن دندان با مشکلات جویدن مواجه هستند که اطرافیان باید به این موضوع توجه کنند و غذای آنها را به صورت میکس شده تهیه و آماده کنند.
وی با بیان اینکه باید سالمندان را دریابیم، گفت: در صورتیکه شرایط نگهداری سالمند در کنار خودمان نیستیم، بهتر است از دور هوای سالمندان را داشته باشیم و به طور مداوم با آنها در ارتباط باشیم تا در صورت بروز مشکل نسبت به رفع آن اقدام کنیم.
وی گفت: تا حدی که امکان دارد فعالیت سالمندان باید حفظ شود و در حد خود توان بدن سالمند از آنها انتظار تحرک داشته باشیم و در این راستا باید به سالمندان در مورد تأثیر گذاری تحرک بر سلامتی آموزش دهیم.
این کارشناس تغذیه تصریح کرد: در تغذیه سالمندان باید به کاهش مصرف نمک، چربی و مواد قندی توجه داشته باشیم و مایعات را حتی در صورت عدم تنشگی روزانه بین ۸ تا ۱۰ لیوان به آنها بخورانیم.
وی گفت: در صورتیکه سالمندی احساس تشنگی نمی‌کند، می‌توان از آدامس یا آب نبات ترش استفاده کرد که در این صورت فرد دچار احساس تشنگی می‌شود و این امر موجب ترشح بزاق شده و در نهایت حس تشنگی را در فرد تحریک می‌کند.
کاوه‌ای خاطرنشان کرد: غذاهای پر سبزی مانند سوپ و آش حجم زیادی داشته در حالیکه کالری آن کم است، بنابراین بهتر است این نوع غذاها به صورت میکس شده تهیه شود تا سالمند بتواند غذای بیشتری مصرف کند.
این کارشناس ادامه داد: محدودیت مصرف گوشت قرمز در سالمندان بسیار مهم بوده و باید از جایگزین مناسب استفاده کنیم که نمونه آن مصرف حبوبات است و در این خصوص باید توجه کنیم ار حبوباتی که نفخ کمتری دارند مصرف کرد که از جمله آن می توان به عدس اشاره کرد همچنین در صورت استفاده از گوشت قرمز بهتر است گوشت مصرفی به صورت چرخ کرده باشد چرا که هضم گوشت به‌صورت چرخی بسیار راحت‌تر از گوشت‌های تکه‌ای است.
وی بر مصرف لبنیات در سالمندان اشاره کرد و گفت: مصرف لبنیات باید به صورت پاستوریزه و کم چرب باشد همچنین مصرف شیربرنج و فرنی برای سالمند بسیار غذای خوب و مفیدی محسوب می‌شود.
کاوه‌ای یادآور شد: پوکی استخوان محدود به دوران سالمندی نبوده و هر یک از افراد در صورت عدم استفاده از منابع کلسیم و ویتامین دی ممکن است دچار پوکی استخوان می‌شوند.
وی ادامه داد: کلسیم برای سلامت استخوان بسیار مهم بوده و همه افراد باید روزانه بین دو تا سه لیوان شیر استفاده کنند و ماست و پنیر مصرف کنند.
این کارشناس تغذیه گفت: برای کمبود ویتامین دی باید همه افراد ماهانه یک کپسول ۵۰ هزار واحدی ویتامین دی مصرف کنند و اگر فردی کمبود کلسیم داشته باشد می‌تواند مطابق تجویز پزشک نیز کلسیم مصرف کند.
کاوه‌ای با بیان اینکه برخی مواد غذایی در جوانی ممکن است باعث ایجاد افسردگی و آلزایمر در دوران سالمندی شود، توصیه کرد: افراد از دوران کودکی باید تغذیه درست و مناسب داشته باشند و این موضوع قطعی نیست و در حد نظر و فرضیه است.
وی در پایان به شایع‌ترین مشکل سالمندان اشاره کرد و گفت: یبوست در سالمندان بسیار شایع بوده که راه پیشگیری از آن مصرف فیبر در حبوبات، سبزیجات، میوه جات و مصرف مایعات است، همچنین تحرک بر کاهش یبوست تأثیر داشته و تمامی این موارد باید در کنار یکدیگر باشد.
کاوه‌ای مصرف بیش از حد عسل و میوه را عاملی برای دیابت خواند و گفت: بیش از اندازه نباید مواد غذایی شیرین مصرف شود چرا که در صورت مصرف بیش از حد این مواد غذایی ریسک ابتلای فرد سالمند به دیابت نوع دو افزایش می یابد.
