امام جمعه تهران: هر روز شاهد کاهش ارزش پول ملی هستیم

حجت الاسلام و المسلمین ابوترابی‌فرد خطیب جمعه تهران در خطبه اول نماز جمعه این هفته گفت: تامین مالی جامعه و امنیت دو موهبتی است که توسط امیرالمومنین علی(ع) برای حکمرانی اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است. ما در تامین امنیت موفق بودیم، اما در حوزه اصلاح تامین مالی در طول سه دهه گذشته قدم قابل قبولی برداشته نشده است.

ابوترابی‌فرد با اشاره به نامه حضرت علی علیه السلام به مالک اشتر گفت: حضرت در این نامه می‌فرمایند: «جبایة خراجها، و جهاد عدوها، واستصلاح اهلها، و عمارة بلادها»؛ این عهدنامه با سند صحیح نقل شده است. عالم برجسته اهل سنت آن را در کتاب جواهر العلم آورده است. این منشور تببین کننده مبانی نظری و علمی نظام سیاسی و عقلانیت اسلامی است.

وی افزود: امام در مقام تولید فکر و اندیشه در حوزه حکمرانی با هویت دینی، نگاه مالک و حکمرانان تاریخ را به ارکان چهارگانه کلیدی برای یک حکمرانی شایسته معطوف داشتند. نظام تامین مالی و نظام دفاعی دو ابزار مهم برای حکمرانی همراه با اقتدار و خلق امنیت است. بدون منابع مالی پایدار و مطمئن و دستیابی به قله‌های امنیت نمی توان راه را برای حرکت جامعه به سوی سعادت هموار کرد. باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کرده و منابع مطمئن را در اختیار داشت. این دو اصل در همه سطوح مدیریت لازم است. یعنی در محیط خانه هم باید برای تامین منابع مالی مطمئن قدم برداشته و این منابع را درست هزینه کنیم. باید تهدیدهایی را که متوجه نهاد خانواده است را بشناسیم و با آن برخورد مناسب داشته باشیم. منابع مالی پایدار، مطمئن و مشروع و رصد تهدیدها و تبدیل آن به فرصت و تامین امنیت دو گوهر گرانبها است که حضرت با عنوان و استصلاح اهلها، و عمارة بلادها از آن نام می برد.

امام جمعه تهران ادامه داد: در نگاه حضرت، جامعه به یک مدرسه تبدیل می شود. استصلاح اهلها، دستاورد تبدیل جامعه به یک مدرسه است. در پرتو تعلیم و تربیت راه برای تعالی انسان هموار می گردد. با آزادی های مشروع و بسط عدالت و رفاه عمومی و توزیع عادلانه ثروت جامعه ای در تراز قرآن شکل می گیرد.

ابوترابی‌فرد گفت: رفاه عمومی یک ضرورت برای تعالی جامعه انسانی و اسلامی است. نظام تامین مالی و نظام دفاعی بازدارنده باید در کارنامه چهاردهه گذشته مورد تحلیل قرار گیرد. در حوزه نظامی و دفاعی، در این عصر تاریک که سیاستهای آمریکا را در پیش رو داشته ایم، نظام اسلامی توانسته سطح امنیت را در منطقه ارتقاء بخشد و راه را برای به قدرت رسیدن امت اسلام هموارکند. سردار سلیمانی با مبارزه با داعش برای ملت اسلام و حتی دنیا و اروپا امنیت خلق کرد.

وی افزود: اما در حوزه اصلاح تامین مالی در طول سه دهه گذشته قدم قابل قبولی برداشته نشده است. با آنکه در چهار دهه نظام اسلامی در توسعه منابع اسلامی و رشد علمی و دستیابی به فن آوری های نوین، خلق امنیت و ارتقاء وحدت ملی و زیرساختهای اقتصادی برای توسعه قدم های مهمی برداشته اما شاخصه های کلان اقتصادی مانند تورم، درآمدسرانه، نرخ بیکاری و شکاف طبقاتی هرگز در شرایط مناسبی که شایسته ملت ایران است قرار ندارد.

امام جمعه تهران ادامه داد: این ناکارآمدی به دو اصل مهم بر می گردد؛ فقدان بودجه ریزی مبتنی بر مبانی علمی و نظام بانکی ناکارآمد. برنامه ریزی نادرست و پیوند منابع و هزینه های کشور و تجارت خارجی و تراز تجاری به درآمدهای نفتی در طول یک قرن گذشته، شاخصه های کلان اقتصادی، ما را در شرایطی نامناسب قرار داده است. فقدان برنامه درست و عدم توجه به رهنمود رهبری که در سه دهه قبل گفتند رابطه نفت و هزینه های کشور را قطع کنید، ما را در این مرحله قرار داده است. موهبت نفت به مصیبت نفت تبدیل گردیده است.

ابوترابی گفت: بودجه مهمترین سند و ابزار حکمرانی در جهان است. امام علی (ع) در ۱۴۰۰ سال قبل، به مالک می گوید نظام تامین مالی کشور مصری را بر اساس دریافت مالیات بنا بنه و نه بر اساس فروش سرمایه. اگر منابع درآمد نفت به صندوق توسعه واریز می شد، امروز از یک اقتصاد بزرگ و نرخ تورم منفی و درآمد سرانه بالا و موقعیت مناسب در قاره آسیا برخوردار بودیم.

رشد فقر، افزایش شکاف طبقاتی یعنی خداحافظی با عدالت اجتماعی

خطیب جمعه تهران در خطبه دوم خود گفت: در کنار پیشرفت علمی و افزایش اقتدار سیاسی ملت ایران و دنیای اسلام و خلق زیرساخت های با ارزش اقتصادی و تربیت سرمایه انسانی به عنوان رکن توسعه، در حوزه شاخصه های کلان اقتصادی و رشد اقتصادی و خلق ثروت و درآمد سرانه شرایط نامناسبی را تجربه می کنیم و طبقات متوسط و ضعیف دوران سختی را سپری می کنند. رشد حدود پنجاه درصدی تورم در کنار رشد اقتصادی منفی موقعیت جمهوری اسلامی را از نظر شاخصه های کلان در وضعیت نامناسبی قرار داده است.

وی افزود: از مهمترین عوامل شرایط امروز، نظام بانکی و بودجه ریزی نامناسب است. نظام بانکی هم متاثر از نظام بودجه ریزی است. امروز اقتصاد ایران و بودجه کشور با درآمدهای نفتی گره است. سرمایه گذاری‌ها مستقیم و غیر مستقیم از منابع حاصل از درآمدهای نفتی تامین می شود. پیوند اقتصاد ملی با نفت و قرار گرفتن این منابع در دست دولتمردان موجب شده بخش اصلی اقتصاد یا تحت مالکیت دولت قرار گیرند یا دولت نقش مستقیم در مدیریت آنها داشته باشد.

امام جمعه تهران ادامه داد: این اقتصاد دولتی راه را برای خلق ثروت ناهموار کرده و زمینه گسترش فساد را فراهم آورده است. امروز مدیریت درآمدهای نفتی در بودجه سالانه کشور تعریف می شود. حتی بر سیاست های بانک مرکزی سلطه یافته است. سیاست های بانک مرکزی بر اساس سیاست های مالی تعریف می شود و هر روز شاهد کاهش ارزش پول ملی هستیم. نمی شود بانک مرکزی صندوق تامین نیازهای مالی دولت باشد. نتیجه این امر رشد تورم است و تورم نقش ویرانگی در اقتصاد ملی دارد.

ابوترابی‌فرد گفت: تورم یعنی کاهش ارزش پول ملی، یعنی انتقال ثروت از جیب طبقات متوسط و ضعیف به جیب صاحبان ثروت، یعنی رکود اقتصاد ملی. رابطه بین تورم و رشد اقتصاد معکوس است. هرگاه دیدید رشد تورم مثبت است بدانید رشد اقتصادی منفی است و اگر آماری گزارش می کنند قابل دفاع نیست.

وی افزود: رشد فقر، افزایش شکاف طبقاتی یعنی خداحافظی با عدالت اجتماعی. امروز عموم کشورهای از این بلیه فاصله گرفته اند اما ما در آن پیشگام هستیم. یکی از مهمترین قدمها برای مدیریت تورم، نظام بودجه ریزی کشور و اصلاح نظام بانکی است.

امام جمعه تهران ادامه داد: رئیس جمهور، در بخشنامه ای که در آستانه تدوین بودجه برای مدیران کشور ارسال کردند، بر به صفر رساندن کسری بودجه سال آینده و فراهم آوردن رشد اقتصادی تاکید کردند. در بودجه ارائه شده، قدم های مثبتی برداشته شده است.

ابوترابی گفت: یکی از گام های مثبت بودجه، تشکیل صندوق پیشرفت و توسعه در همه استان ها بوده است. ۱۵۰ هزار میلیارد تومان به این مهم اختصاص یافته است. بیست درصد از منابع حوزه توازن و هدایت درآمدهای مازاد استان ها به این صندوق را داشته ایم. این صندوق می توان در افزایش اختیارات استانداران و تبدیل آنها به مدیر فعال اقتصادی نقش داشته باشد. اما از سوی دیگر می تواند نقش مخربی را در اقتصاد ملی ایفا کند.

وی افزود: حذف ارز ترجیحی اقدام شجاعانه است. اگر اراده و عزم رئیس جمهور نبود این موضوع محقق نمی شد. موانع پیش رو فراوان است. می تواند آثار تورمی را با خود به همراه داشته باشد اما این آثار، زمینه حرکت اقتصاد ملی به سوی رشد است. هدایت ۱۱۰ هزار میلیارد تومان از منابع حاصل از حذف ارز ترجیحی برای پرداخت مستقیم به گروه هایی که در معرض آسیب قرار دارند ارزشمند است.

امام جمعه تهران ادامه داد: حذف ردیف ها و قرار گرفتن منابع در اختیار وزراء اقدام مثبتی است. سی درصد این منابع به سمت طرح های تملک دارایی سرمایه ای و طرح هایی عمرانی دارای اولویت قرار گرفته که اگر با هدایت شخص رئیس جمهور و معاون اول و ریاست سازمان برنامه و بودجه مسیر حرکت هموار شود، می تواند راه را برای کاهش هزینه های اداره کشور هموار کند.

ابوترابی فرد گفت: در بودجه ۱۴۰۱ در راستای اصلاح نظام بودجه اقدامی نداشته ایم اما این اقدامات می تواند راه را هموار کند. با عنایت به تاکیدات ویژه مقام معظم رهبری بر ضرورت تحول در نظام بودجه ریزی و کاهش هزینه های کشور و قطع وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی و هدایت این درآمدها به صندوق توسعه ملی می توان به نقطه مطلوب رسید.

وی افزود: در کوچک نمودن دولت باید با دستگاه اجرایی همراهی کرد. در نهاد قانون گذاری اکثریت آراء مسیر را تعریف می کند. اگر دهها نماینده از این نظریه دفاع کنند اما اکثریت رای ندهند رای نمی آورد. در دوران حضور در مجلس یک قدم برای افزایش هزینه های جاری برنداشتم. اما بدانید در مجلس این اکثریت آراء است که خروجی را تعریف می کند. از وزیر می شود پرسید در مقام وزارت چه کردی؟ از مسئول دستگاه اجرایی می شود پرسید. اما در نهاد قانون گذاری رای اکثریت راه را مشخص می کند. مجلس بداند هرقدمی برای افزایش هزینه های جاری ضرر به کسانی است که زندگی آنان با حقوق و دستمزد گره خورده است. اگر منابع هزینه های تعریف نشود موجب رشد نقدینگی و ارتقاء پایه پولی و بدون تردید موجب رشد تورم است.

امام جمعه تهران خطاب به رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: عدد و ارقام لایه تورم ایجاد نمی کند. عملکرد اقتصاد ایجاد تورم ایجاد می کند. در گزارش ها بین اعداد و ارقام لایحه بودجه ۱۴۰۱ با اعداد بودجه سابق مقایسه می شود. این اشتباه است. باید اعداد و ارقام را با عملکرد بودجه سال قبل مقایسه کرد.

رشد هزینه های کشور تورم زا است

وی افزود: رشد هزینه های کشور تورم زا است. البته در بعضی از حوزه ها تخریب آن ویرانگر است. مثلا در حوزه منابع و مصارف عمومی، درآمدها در بودجه سال ۱۴۰۰، ۴۴۸ هزارمیلیارد تومان در سقف اول پیش بینی شد. اما پیش بینی عملکرد ۳۹۹ هزار میلیارد تومان است. این درحالی است که منابع در بودجه سال ۱۴۰۱، ۶۶۴ هزارتومان پیش بینی شده است. اگر این منابع را با هزینه ها مقایسه کنیم شکاف درآمد و هزینه مشخص می شود. لذا خواهشم این است که بر کاهش هزینه ها و افزایش درآمدها تکیه کنیم. مجلس محترم هم بداند کوچکترین قدم برای افزایش هزینه ها راه را برای برطرف کردن مشکلات جدی هموار می کند.

امام جمعه تهران با اشاره به ۹ دی ماه گفت: آگاهی و بصیرت و عزم و اراده و موقعیت شناسی ملت ایران مردم بزرگوار و شریف و فهیم تهران، در راهپیمایی خودجوش تمام توطئه ها و دسیسه ها را فرو ریخت. این عزم سرمایه جمهوری اسلامی برای برون رفت از مشکلات است.

وی افزود: جامعه شرایط سختی را پیش رو دارد اما ظرفیتی که خلق شده و اراده ای که در دستگاه اجرایی هست و سیاست های کلی ابلاغ شده رهبری و حضور مردم و ایفای نقش جامعه علمی و نخبگان سیاسی برای برون رفت از این تنگناها و حضور جوانان ما را پیروز می کند. ظرفیت های امروز ایران استثنایی است که اگر از این ظرفیت ها درست استفاده شود و با مردم صادقانه سخن بگوییم می توانیم با همراهی و مشارکت مردم مسیر را در راه اصلاح این شاخص ها هدایت کنیم.

ابوترابی فرد گفت: از سرمایه عظیم رهبری نظام، سرمایه سیاست های کلی، سرمایه بیانیه چله دوم انقلاب استفاده شود. در این بیانیه رهبر بر قطع رابطه نفت با هزینه اداره کشور پافشاری دارند. ایشان اصرار بر کاهش هزینه ها و تحول در عرصه اقتصاد دارند.