تکدی گری، جرمی بالای خط فقر!...
شورای عالی اداری در هشتاد و دومین جلسه در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۸ بنا به پیشنهاد مشترک معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه، سازمان امور اداری و استخدامی و وزارت کشور و به منظور اصلاح ساختار و ایجاد هماهنگی در فعالیت دستگاه‌های اجرایی و ارتقای کارآیی و بهبود روش‌های مربوط به مبارزه با تکدی و جمع‌آوری، شناسایی و تعیین وضعیت افراد بی‌سرپرست، گمشده، متواری، در راه مانده و موارد مشابه و تنظیم وظایف دستگاه‌های عمومی و دولتی مواردی را تصویب کرد.
در این مصوبه بر تشکیل مجتمع اردوگاهی؛ محلی زیر نظر فرمانداری در شهرهای بزرگ به منظور نگهداری موقت، شناسایی وضعیت، گروه بندی و تعیین تکلیف افراد موضوع این مصوبه، تأکید شده است. افراد مشمول مصوبه نیز عبارتند از افراد معلول و ناتوان (اعم از جسمی و ذهنی) بی‌سرپرست، مجهول‌الهویه، در راه مانده، گمشده، متواری، افراد نیازمند غیرحرفه‌ای، متکدیان و ولگردان حرفه‌ای.
طبق این مصوبه شهرهای بزرگ با بیش از پانصد هزار نفر و شهرهایی که طبق سرشماری یاد شده بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دارند، با نظر استاندار و با توجه به شرایط محلی مشمول این تعریف هستند.
در ماده (۲) این مصوبه آمده است که در هر یک از شهرهای بزرگ، نسبت به ایجاد مجتمع اردوگاهی اقدام شود و سازمان‌های مسئول شامل دادگستری استان، نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره)، اداره کار و امور اجتماعی و شهرداری، نماینده تام الاختیار خود را به مجتمع‌های مزبور برای انجام وظایف دستگاه متبوع معرفی کنند.
تامین محل و امکانات و تجهیزات اولیه مورد نیاز اردوگاه از طریق شهرداری صورت می گیرد و در صورت ضرورت به تشخیص استاندار، از سایر امکانات و اعتبارات نیز استفاده شده و اعتبارات مورد نیاز مجتمع‌های اردوگاهی از محل بودجه عمومی و کمک‌های مردمی تامین می شود.
همچنین شهرداری موظف است نسبت به شناسایی و جمع‌آوری و تحویل افراد موضوع این مصوبه به مجتمع اردوگاهی اقدام کند، نیروی انتظامی نیز باید در این مورد همکاری لازم را با شهرداری داشته باشد، مسئول مجتمع اردوگاهی نیز توسط فرماندار تعیین می شود.
تکدی گری جرم است
معاون خدمات شهری شهرداری ملایر گفت: مواد ۷۱۲ و ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی به بحث تکدی گری مربوط می شود، ماده ۷۱۳ افرادی را شامل می شود که دیگران را وسیله تکدی قرار می‌دهند یا اینکه به افراد دیگری دستور انجام این کار را می‌دهند.
مجتبی داوری افزود: مجازات این گونه افراد، حبس از سه ماه تا دو سال و استرداد کلیه اموالی که از این طریق به دست آمده است و طبق ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی، برای جرم تکدی حبس از یک تا سه ماه مجازات در نظر گرفته‌اند.
وی با بیان اینکه ساماندهی متکدیان و جمع آوری آنها یک کار بین دستگاهی است، افزود: شهرداری ملایر در این زمینه مدت‌هاست که کار خود را آغاز کرده و به صورت روزانه با بهره‌گیری از نیروهای انسانی، تیم ها و ماشین ها، متکدیان را از سطح شهر جمع‌آوری کرده و تحویل کلانتری‌ها می دهد.
معاون خدمات شهری شهرداری ملایر با اشاره به اینکه متأسفانه ساز و کار مشخصی در این زمینه وجود ندارد و بعد از اینکه متکدیان را تحویل کلانتری‌ها می‌دهیم، مدتی بعد دوباره رها می‌شوند، افزود: سایر دستگاه‌های ذیربط باید تکمیل کننده عملکرد ما باشند.
وی با تاکید بر اینکه تکدی‌گری یک جرم و معضل اجتماعی محسوب می‌شود، اظهارکرد: معضل اساسی که در این میان وجود دارد این است که مردم همچنان به متکدیان پول نقد کمک می کنند در صورتی که ما در سطح جامعه دستگاه‌های حمایتی مثل بهزیستی، کمیته امداد و موسسات خیریه داریم که افراد نیازمند را به صورت قانونی و شفاف شناسایی می کنند و آن را تحت پوشش خود قرار می‌دهند.
داوری با تأکید بر فرهنگ‌سازی در این زمینه و اینکه مردم نباید به متکدیان کمک کنند، گفت: به همین منظور شهرداری ملایر بنرهای اطلاع رسانی را در میادین سطح شهر مختلف نصب کرده است، اما متاسفانه توجه جدی به این قضیه نمی شود و مردم ملایر همچنان به متکدیان پول کمک می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه همین امر سبب شده است که متکدیان از شهرهای همجوار مخصوصاً بروجرد به ملایر بیایند و به کار غیرقانونی خود در سطح شهر بپردازند، تصریح کرد: برای پاکسازی چهره شهرها از متکدیان، ضروری است که مردم به عنوان رکن اصلی جامعه و همچنین نیروی انتظامی، فرمانداری، دستگاه قضایی، شبکه بهداشت درمان و سایر ارگان های مرتبط با شهرداری همکاری کنند.
این مقام مسئول ادامه داد: علاوه بر این با معتادان متجاهری در سطح شهر مواجه می شویم که بیمار هستند و به دلیل مشکلات دیگر به امر تکدی گری می‌پردازند.
معاون خدمات شهری شهرداری ملایر با بیان اینکه ضروری است این افراد شناسایی شوند و از لحاظ روانشناسی و بیماری‌های جسمی تحت درمان قرار بگیرند، افزود: شهرداری متولی شناسایی افراد نیست به همین دلیل در این زمینه نیازمند همکاری دستگاه‌های دیگر هستیم.
داوری با بیان اینکه جمع آوری و ساماندهی متکدیان و ریشه‌کنی این معضل در سطح شهرها، یک کار بین دستگاهی است، تاکید کرد: برای ما در حال حاضر امکان نگهداری متکدیان در مکانی خاص وجود ندارد به همین دلیل بعد از جمع آوری آنها را تحویل کلانتری‌ها می‌دهیم، اما متاسفانه در بازه زمانی کوتاهی دوباره این متکدیان در سطح شهر مشاهده می شوند.
معاون خدمات شهری شهرداری ملایر افزود: برطرف کردن این معضل اجتماعی نیازمند تعامل دستگاه‌های مختلف و همچنین ارائه راهکارهای مناسب از سوی کارشناسان است، از سوی دیگر افزایش شمار متکدیانی که بدون نیاز مالی اقدام به تکدی‌گری می‌کنند، نیازمند شناسایی این افراد و تمایز با افرادی است که به دلیل فقر دست به این کار می‌زنند.
سرویس های مخصوص رفت و برگشت برای متکدیان
یکی از مغازه داران با سابقه حوالی بازار ملایر گفت: اکثر متکدیانِ کولی ملایر سرویس‌های مخصوص رفت و برگشت دارند و ماشین دربست کرایه می کنند که صبح‌ها سر ساعت مقرر آنها را به شهر آورده و غروب ها نیز در مکانی خاص آنها را سوار می کند.
این بازاری با سابقه به درآمد قابل توجه روزانه متکدیان زن در ملایر اشاره و خاطرنشان کرد: ظهر و عصر با سطل ها و کیسه هایی پر از پول خُرد به من و همکارانم مراجعه کرده و پول های خُرد را داده و در عوض پول درشت دریافت می کنند.
وی با بیان اینکه درآمد ماهیانه آنها بالاست، افزود: این افراد علاوه بر تکدی گری در سطح شهر و بین مغازه ها، در فصل برداشت محصولات کشاورزی هم با شیوه ای دیگر درآمد کسب می کنند.
این مغازه دار ملایری توضیح داد: زنان متکدی تابستان و پاییز با گونی ها و کیسه های بزرگ مملوء از کشمش، گردو و بادام که از روستاهای اطراف و خانه گردی جمع کرده اند به سوغات فروشی‌های ملایر مراجعه کرده و محصولات جمع آوری شده را به قیمت خوبی می فروشند و درآمد قابل توجهی دارند.
تکدی گری؛ منشأ آسیب‌های روانی و بهداشتی
یک فرهنگی بازنشسته در ملایر نیز با بیان اینکه استفاده از کودکان در تکدی‌گری به طور غیرمستقیم کودک آزاری محسوب می شود، گفت: دستگاه‌های متولی باید به وظیفه خود به خوبی عمل کرده و نباید به این افراد اجازه دهند که در سطح شهر تکدی‌گری کنند.
اسد نظری در گفت و گو با ایسنا؛ افزود: حضور متکدیان در سطح شهر و جامعه به یک معضل اجتماعی تبدیل شده است که می‌تواند آسیب‌های جدی روانی و بهداشتی روی شهروندان داشته باشد.
وی توضیح داد: این افراد به خاطر نیازمندی که دارند، مورد سرزنش قرار نمی‌گیرند، انتظار دارند دیگران به آنها کمک کنند، در تولید اجتماعی مشارکت نمی‌کنند و از دسترنج دیگران زندگی خود را می‌گذرانند.
نظری اظهارکرد: نباید تنها از شهرداری برای رفع این معضل توقع داشت، بلکه همت سایر دستگاه‌ها اعم از فرمانداری، کمیته امداد، نیروی انتظامی، قوه قضائیه و شبکه بهداشت را می‌طلبد که در کنار شهرداری، این آسیب اجتماعی را مدیریت کنند.
این فرهنگی بازنشسته افزود: امیدواریم این معضل سریع تر واکاوی و درمان شود؛ چراکه عده‌ای از کودکان کار هم به سمت تکدی گری سوق داده شده‌اند که این خود آسیب دو چندان است.
پشت پرده های مگو...
با خود می اندیشم که درآمد روزانه این زنان متکدی، از درآمد چند ماهه من بالاتر است!... بهترین غذاها را سفارش می دهند و کنار خیابان بدون دغدغه و فارغ از غم زمانه، ناهار و شام و عصرانه شان را میل می کنند و به من و شما می خندند.
ناخودآگاه یاد صحنه ای افتادم که چند وقت پیش مشاهده کردم و تا امروز ذهنم را درگیر کرده است؛ پیرمردی کنار یکی از همین زنان جوان متکدی ایستاده بود و چیزی را در گوشش زمزمه می کرد، زن جوان شروع کرد به ناسزا گفتن و رد پیشنهاد پیرمرد... اما مرد همچنان مصرانه ایستاده بود و سعی در راضی کردن زن جوان داشت!...
ذهنم به سمت کودکان بی نوایی بر می‌گردد که در کنار خیابان ها و در وضعیت اسفباری روزها و شب های زندگی شان را سپری می کنند، کودکان بی هویتی محروم از همه چیز که به وسیله ای برای کسب درآمد شیادان تبدیل شده اند.
