چرا شیر مادر؟

فتح‌‎الله پورعلی، در آستانه هفته‌ی شیر مادر، اظهار کرد: شیر نخستین غذای نوزاد تازه متولد شده انسان است؛ بنابراین باید از کیفیت و اهمیت خاصی برخوردار باشد و اگر اهمیت و فواید شیر مادر را بررسی کنیم، می‌بینیم که شیر مادر تا چه اندازه برای کودک مهم و ارزشمند است.

وی در خصوص اهمیت شیر مادر ادامه داد: تغذیه نوزاد با شیر مادر برای مادر و نوزاد، اهمیت و مزایای بسیار بالایی دارد؛ در واقع، شیرمادر غذای ایده‌آل برای نوزادان است که ترکیب تقریباً کاملی از مواد مغذی مورد نیاز برای رشد نوزاد از جمله ویتامین‌ها، پروتئین و چربی است و این ترکیبات طوری آماده شده است که هضم آن نسبت به شیر خشک ساده‌تر است.

وی افزود: برخی از ترکیبات موجود در شیر مادر کودک را در مقابل عفونت‌های مختلف و بیماری‌ها محافظت می‎کند؛ در حقیقت، شیر مادر دارای آنتی‌بادی‌هایی است که به کودک در مبارزه با ویروس‌ها و باکتری‌ها کمک می‌کند؛ لذا کودکانی که در شش ماه اول زندگی خود تنها از شیر مادر تغذیه می‌کنند، کمتر دچار بیماری شده و کمتر به عفونت‌های گوش، بیماری‌های تنفسی و اسهال مبتلا می‌شوند.

پورعلی در خصوص فواید شیر مادر خاطرنشان کرد: فواید شیر مادر بر هیچ کسی پوشیده نیست به طوری که فواید شیر مادر آن را به غذایی بسیار ارزشمند و ضروری در تغذیه نوزادان تبدیل کرده است و اثرات مثبت شیردهی و تغذیه با شیر مادر بسیار زیاد است که اثر مثبت آن حتی در دوران کودکی هم دیده می‌شود.

وی یادآور شد: از اثرات مثبت و فواید آن می‌توان به افزایش هوش، تاحدی کاهش عفونت گوش میانی، مقاومت در برابر سرماخوردگی و آنفلوانزا، اندک کاهش در خطر سرطان خون کودکی، کاهش خطر بیماری قند نوزادی، داشتن دندان‌هایی بهتر، کاهش خطر چاقی در آینده، کاهش خطر گرفتاری در آسم و اگزما، کاهش خطر ناهنجاری‌های روحی و ... اشاره کرد.

وی گفت: شیر مادر ترکیبی ایده‌آل و بی‌نظیری از انواع مواد مغذی مختلف (پروتئین‌ها، چربی ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی) آنتی بادی‌ها و مواد محافظت کننده دیگری است که اولاً نیاز کودک به یک غذای کامل و با ارزش را برطرف می‌کند و ثانیاً نوزاد را برای مقابله با عوامل بیماری‌زا از جمله ویروس‌ها، باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زای دیگر مقاوم می‌سازد.

رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت آذربایجان شرقی متذکر شد: شیر مادر غنی از پروتئین‌ها است که به راحتی در معده نوزاد هضم می‌شوند و برخی پروتئین‌های آن از دستگاه گوارش نوزاد در برابر باکتری‌ها محافظت می‌کند و آنتی بادی هم نوعی پروتئین است که در شیر مادر یافت می‌شود و سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت می‌کند.

وی اضافه کرد: چربی‌های موجود در شیر مادر هم برای رشد نوزاد بسیار ضروری هستند و این چربی‌ها به رشد مغز نوزاد کمک می‌کنند و منابع اولیه انرژی محسوب می‌شوند که ویتامین‌های محلول در چربی A، D، E و K موجود در شیر مادر به سلامت نوزاد کمک می‌کنند، علاوه بر این ویتامین‌ها، ویتامین‌های دیگری نظیر ویتامین C، B۲، B۳، و اسید پانتونیک در شیر مادر وجود دارد.

وی گفت: شیر مادر علاوه بر فواید ذکر شده، تاثیرات مثبت روانی زیادی دارد که می‌تواند در تحول شخصیت کودک مؤثر باشد.

پورعلی اظهار کرد: تفاوت کودک پرورش یافته با شیر خشک و شیر برای نوزاد هضم شیر مادر آسان تر از شیرهای پاستوریزه می‌باشد، شیر دادن مادر به نوزاد همچنین باعث ایجاد حس آرامش و امنیت در نوزاد می‌شود که می‌تواند در دراز مدت تأثیرات مثبتی برای کودک داشته باشد که تماس جسمی، لمس پوستی و تماس چشمی مادر و کودک، همگی به کودک کمک می‌کند تا با مادر پیوند برقرار کرده و احساس امنیت کند.

وی افزود: برخی مطالعات نشان می‌دهند که تغذیه با شیر مادر با ضریب هوشی بالاتر در دوران کودکی مرتبط بوده است، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند به احتمال زیاد میزان وزن‌گیری مناسب‌تری دارند و احتمال چاقی و اضافه وزن در آن‌ها کمتر است.

وی ادامه داد: شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، به دلیل عدم استفاده از شیشه و پستانک، کمتر ممکن است دچار مشکلات دندانی شوند، نوزاد شیر خشک را دیرتر از شیر مادر هضم می‌کند؛ بنابراین ممکن است تعداد دفعات تغذیه از طریق شیشه و شیرخشک نسبت به تغذیه با شیر مادر کمتر باشد.

رئیس گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: پروتئین‎های موجود در شیر مادر بسیار راحت‎تر از پروتئین موجود در شیر گاو هضم می‎شوند و در شیرخوارانی که حداقل تا شش ماهگی با شیر مادر تغذیه شده‌اند، احتمال بروز انواع حساسیت‌ها، عفونت گوش، اسهال و بیماری‌های تنفسی مانند آسم به مقدار زیادی کاهش پیدا می‌کند همچنین هضم شیر مادر برای نوزاد آسان‌تر از شیرهای پاستوریزه است.

وی در ادامه بیان کرد: شیر دادن به مادران هم بسیار کمک کننده است بطوری که باعث می‌شود افزایش وزنی که مادر در طول دوران بارداری کسب کرده است را از دست بدهد و به تناسب اندام لازم برسد، لذا به سلامتی مادر کمک می‌کند.

وی افزود: شیردهی با افزایش هورمون اکسی توسین موجب انقباض رحم و بازگشت آن به حالت اول می‌شود، شیردهی همچنین از افسردگی مادر جلوگیری می‌کند و خطر ابتلا به سرطان سینه، تخمدان و رحم را کاهش می‌دهد و مادران شیرده کمتر به فشار خون بالا، چربی خون بالا، بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ دچار می‌شوند.

پورعلی یادآور شد: شیردهی در دو سال اول پس از تولد نوزاد باعث می‌شود که اختلالات روحی و افسردگی بعد از زایمان در مادر کاهش پیدا کند همچنین به دلیل تماس مکرر و پاسخی مادر از نوزاد دریافت می‌کند سبب افزایش ارتباط عاطفی با نوزاد، افزایش حس علاقه و دلبستگی در مادر و احساس ارزشمندی بیشتر در او می‌شود.

وی با بیان اینکه شعار امسال هفته شیر مادر، قدمی به جلو برای تغذیه با شیر مادر؛ آموزش و حمایت است، اضافه کرد: سازمان بهداشت جهانی و توصیه می‌کند که در شش ماه نخست، نوزاد تنها از شیر مادر (بدون مواد دیگری از جمله آب، ابمیوه و ...) تغذیه کند، طبق اصول تغذیه تکمیلی از شش ماهگی می‌توان مواد دیگری بتدریج بعنوان غذای کمکی به برنامه غذایی کودک اضافه کرد همچنین توصیه می‌شود تا سن دو سالگی هم به عنوان یک غذای کمکی به نوزاد شیر داده شود.

وی در پایان تاکید کرد: لازم است بدانیم که حتی اگر کمتر از شش ماه به نوزاد شیر مادر داده شود، بهتر از این است که اصلاً از شیر مادر تغذیه نکند.