در اینکه با سیاستها و اوضاعی که شاهدیم بهزودی کشور بیش از پیش به کمبود متخصص مبتلا خواهد شد، هیچ تردیدی نیست. همه به سادگی میتوانند مهاجرت بسیاری از پزشکان در سالهای اخیر را ببینند. اکراه بسیاری از پزشکان از کار پزشکی یا کارهای پرمخاطره آشکار است. خالیماندن صندلیهای دستیاری، زوال مشاغلی همچون پزشکی عمومی، متخصص داخلی و پزشک خانواده چیزی نیست که کسی نبیند.
بهعلاوه قطعا رئیس نظام پزشکی از رشد سرسامآور درخواست عدم سوءپیشینه از سازمان متبوعش (که به کار مهاجرت میآید) نیز اطلاع دارد. او میداند هرساله چند عضوهیئت علمی کشور را ترک یا عزم ترک میکنند. میداند بسیاری از متخصصان تازهفارغالتحصیل حتی اگر در داخل کشور بمانند هم به کار دانشگاهی و آکادمیک تن نمیدهند. او میداند با افزایش ظرفیتها هم همین فارغالتحصیلان آینده به هر حال راه مهاجرت پیش خواهند گرفت. او از آمارهای زیادی اطلاع دارد که نهتنها مردم، بلکه پزشکان هم اطلاع ندارند. به این لحاظ است که اینگونه صحبت میکند.
آینده بحرانیای که در نظرگاه او قرار دارد، در نظرگاه هیچکس دیگری نیست. به این لحاظ نمیتوان از این جمله به راحتی گذشت. اما در این گفته نکتهای مغفول است که شاید میدانند و مطایبه میکنند. واقعیت آن است که دیگر واردات پزشک از هند، پاکستان و بنگلادش هم آنگونه که بعد از انقلاب رخ داد، امکانپذیر نیست. متخصصان همه کشورها الان متعلق به جامعه بینالمللی پزشکی هستند که دیگر دهکده جهانی کوچکی شده است. بعید است کار در شرایط فعلی ایران را بپذیرند. متخصصان رشتههای مختلف هندوستان، پاکستان و بنگلادش که اکثرا بسیار خبره و با مدارک عالی هستند، در حال حاضر در بخشهای مختلف دنیا با شرایط و امکاناتی که بهشدت با شرایط و پرداختهای کشور ما فاصله پیدا کرده است، مشغول به کار هستند.
بخش مهمی از متخصصان کشورهای حاشیه خلیجفارس از این دست پزشکان هستند. بخشهای بزرگ تخصصی کانادا و آمریکا توسط چنین پزشکانی اداره میشود. متأسفانه کشور ما به دلایل مختلف توان استخدام چنین پزشکانی را در حال حاضر ندارد. استخدام پزشکان هندی و پاکستانی بعد از انقلاب اولا به این دلیل بود که در آن زمان این تفاوت وحشتناک دریافتها بین کشور ما و طب بینالمللی وجود نداشت و ثانیا بسیاری از این دست پزشکان هم امکان ادامه تحصیل و کسب تجربه بیشتر را پیدا نکرده بودند. بهعلاوه استخدام این پزشکان در آن زمان هم نتیجه مناسبی نداشت. در 40 سال گذشته پا به پای قطع ارتباط پیشرونده جامعه پزشکی ایران با طب بینالمللی تحت لوای شعارهای انساندوستانه، کلا موضوع اقتصاد در کار پزشکی انکار شد و سیستم سلامت تنها به مدد اجبار و قوانین متعلق به دوران گذشته توانست «به زعم خود» امروز را به فردا برساند. اما همان فردا هم روزی بود که کشور از تمام ذخایر انسانی خود تهی میشد و پزشکان جوان کشور را به سمت دهکده جهانی خودشان -که تصویری از آن از طریق تکستبوکهایشان در سر داشتند- ترک میکردند.
خیر آقای رئیس، کشور توان استخدام پزشکان هندی و پاکستانی را دیگر ندارد و با کار ارزان و اجباری، مسموم و بدعادت شده است. از دانشگاههای نامعتبر یا از درمانگران سنتی قبایل آفریقایی شاید!