برجستگی پیشانی در ناحیه ابروها و نواحی اطراف آن، یکی از شایعترین عوامل خشونت در چهره مردان و بعضا در چهره خانمها است. دلیل این برجستگی را میتوان رشد بیش از حد و بزرگ شدن سینوسهای پیشانی بعد از دوران بلوغ در بعضی اشخاص دانست و اگر بخواهیم منشا این پدیده را بیابیم، میبایست علت را در ترشح بیش از حد هورمون رشد، عدم تعادل هورمونهای جنسی و یا عوامل وراثتی جستجو کرد. البته تعدادی از محققان بر این باورند که عامل اصلی ایجاد پیشانی برجسته، عواملی وراثتی و ژنتیکی است؛ و ایجاد این عارضه به ژنهای منتقل شده از اجدادمان بستگی دارد.
نئاندرتال
نخستین بار در سال ۱۳۲۸ بقایای انسان نئاندرتال در در غارهای بیستون ایران کشف شد. به نوشته مجله علمی دانش روز ردپای نئاندرتالهای ایرانی که آخرین آنها تا سی هزار سال قبل در غارهای آهکی زاگرس سکونت داشتند، در غارهای قلعه بزی در اصفهان، کشف شده که اسرار تازهای از زندگی آنها در فاصله بین ۵۰ تا ۴۰ هزار سال پیش با خود را دارد.
ژن نئاندرتال در تمام انسانهایی که در کره زمین زندگی میکنند وجود دارد. در حقیقت دیانای نئاندرتال در همه انسانهای زنده امروزی هست، نئاندرتالها در قیاس با انسان امروزی، صورت و ابروهای برجسته، پیشانی کوتاه، آروارههای پهن و چانه ضعیف داشتند. به نوشته دانش روز، جمجمه نئاندرتالها در مقایسه با جمجمه انسان امروزی، بلند و دوکی شکل با سقفی کوتاه، پیشانی عقب رفته و کوتاه است که در جلو، به دو قوس برجسته ابرویی ختم میشود. بینی آنها بزرگ و آرواره آنها فاقد برآمدگی چانه بود که باعث برجسته شدن کلی بخش میانی صورت میشده است.
جراحی، راهکار اصلاح پیشانی برجسته یا نئاندرتال
دکتر اکبر بیات فلوشیپ جراحی سر و گردن و متخصص گوش و حلق و بینی در این باره میگوید: امروزه جراحی اصلاح پیشانی برجسته به عنوان روشی نوین برای تراش برجستگیهای استخوانی پیشانی، با هدف کاهش یا از بین بردن برجستگیهای ناشی از رشد دیوارهی سینوسی پیشانی به کار میرود. البته در حال حاضر ما در این مختصر مقاله تنها به جنبهی زیبایی این جراحی میپردازیم، ولی بر اساس تجربه حاصله از جراحیهای متعددی که شخصا انجام داده ام، بعد از جراحی متوجه شدم به صورت قابل توجهی، سردردهای مزمن در ناحیهی پیشانی افرادی که برجستگی پیشانی داشتند برطرف شده و یا به میزان زیادی کاهش یافته است.
پیشانی برجسته که اغلب بدلیل رشد زیاد دیوار سینوس در آقایان شایع است، را میتوان طی عمل جراحی زیبایی در ناحیه پیشانی و باتغییر شکل استخوان برطرف کرد. رفع این عارضه (اصلاح برجستگی پیشانی) در مردان تاثیر بسزایی در زیبایی فرد و تقویت جوانی چهره – جوانسازی – دارد و اغلب آقایون از این عمل زیبایی اطلاع چندانی ندارند. همزمان با این جراحی میتوان نسبت به لیفت پیشانی و ابرو نیز اقدام کرد. جراحی اصلاح پیشانی برجسته با بیهوشی کامل و در اتاق عمل انجام میشود، ولی دوران نقاهت چند روزه دارد و فرد پس از جراحی و به هوش آمدن میتواند مرخص شود.
در این قسمت بعضی از سوالات رایج در مورد این جراحی توسط دکتر اکبر بیات* پاسخ داده شده است:
آیا روش جایگزینی برای اینکه ظاهر ناندرتالی و یا برجستگی پیشانی برطرف شود وجود دارد؟
قسمت برجستگی ناندرتال را نمیشود با روشی غیراز جراحی کوچک کرد، ولی در برخی افراد که ممکن است در قسمت فوقانی پیشانی، فرورفتگی داشته باشند میتوان روشهایی، چون تزریق ژل و چربی در قسمتهای فرو رفته را پیشنهاد داد، تا بخشی از این ناهماهنگی اصلاح گردد، این تکنیک تا حدی و به صورت نسبی، با ایجاد خطای دید، باعث میشود برجستگیها کمتر دیده شود روشهای غیر جراحی در برجستگیهایی که شدت کمی دارند موثرترند.
بعد از جراحی پیشانی برجسته (ناندرتال) احتمال دوبارهی علائم عود آن وجود دارد؟
میتوان گفت در تمامی جراحیها این احتمال (بازگشت علائم) وجود دارد. ولی در مورد ماهیت این جراحی، احتمال عود آن بسیار کم (کمتر از ۱%) است، ولی گاهآ در بعضی اشخاص آناتومی آن قسمت از پیشانی، طوری است که امکان نمیدهد تمام برجستگی آن قسمت برطرف شود، و اصلاح برجستگی باید تا حدی باشد که با نواحی اطراف آن همخوانی و تناسبی ایجاد کند.
آیا میتوان سردردهای سینوسی و برجستگی در ناحیه را بهم ارتباط داد؟
به هیچ وجه به دلیل سردرد این جراحی را انتخاب نکنید، هرچند که ما شاهد آن هستیم که بسیاری از افرادی که سردردهای سینوسی در قسمت جلوی پیشانی داشتند با جراحی اصلاح پیشانی برجسته، سردردهای آنها یا کاهش پیدا کرده و یا کامل ازبین رفته است، ولی از نظر علمی درست نیست که این جراحی را فقط برای رفع سردرد انجام دهیم.
آیا مشکل سینوزیت با انجام جراحی پیشانی برجسته درمان میشود؟
با وجودی که میتوان با این جراحی مشکل سینوزیت پیشانی را برطرف نمود، ولی با وجود آندوسکوپی سینوس منطقی این است که با روش کم تهاجمیتر سینوزیت درمان شود. فقط به افرادی که علاوه بر سینوزیت پیشانی دچار برجستگی ناحیه پیشانی هستند این جراحی را به عنوان راه درمان سینوزیت پیشنهاد نمود.
آیا جراحی اصلاح پیشانی برجسته (ناندرتال) تاثیری بر تنفس دارد؟
این جراحی هیچگونه تغییر، مثبت و یا منفی بر روی گرفتگی بینی ایجاد نخواهد کرد. اگر فردی گرفتگی بینی دارد، ممکن است که نیاز به اقداماتی، چون اصلاح انحراف بینی یا پلیپ بینی و… داشته باشد.
*دکتر اکبر بیات فلوشیپ جراحی سر و گردن، متخصص گوش و حلق و بینی جراح زیبایی و عضو آکادمی جراحی پلاستیک صورت اروپا