آقایان سینه چاک روسیه! شنیدید که مقامات مسکو از تحریم ایران خوشحالند؟
اعتماد در مطلبی به سیاستمداران علاقه‌مند به روسیه در ایران انتقاد کرد و نوشت: ماهیت نگاه حاکمان روس به کشور ما در برنامه‌ای که در شبکه تلویزیونی دولتی روسیه (روسیا-۱) پخش شد توسط «کنستانتین سیمونوف» مدیر صندوق امنیت ملی انرژی روسیه به شکل صریح نشان داده شد (به نقل از سایت خبری انتخاب، ۱۴۰۱.۷.۲۹).
وی در این برنامه گفت: «ایران تحت تحریم‌ها باقی می‌ماند و این تحریم‌ها سخت‌تر نیز می‌شود که اگر بخواهم صادقانه بگویم، این خبر خوبی برای ماست. در آینده ما باید وارد روابط مشارکت اقتصادی شویم و برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای برای سرمایه‌گذاری، از جمله سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز ایران داریم.»
بیان چنین سخنانی پیام‌های آشکاری دارد که نیاز است توسط سینه‌چاکان پیوند با روسیه مورد توجه قرار گیرد:
الف) روسیه در عمل شریک و متحد راهبردی ما نیست همان‌گونه که این مقام روسی در بخش دیگری از سخنان خود گفته است: «ما با ایران همواره رابطه سخت و پیچیده‌ای داشته‌ایم و نمی‌توانیم آن‌طور که امریکایی‌ها ادعا کرده‌اند، بگوییم ایران همیشه شریک ما بوده است.» روسیه در عمل پیگیر منافع یکسویه خود به ویژه در بزنگاه‌های تاریخی است.
ب) بلوک شرق از جمله چین و شوروی سابق (و بعد‌ها روسیه کنونی) به ویژه از دهه ۱۹۸۰ میلادی و پس از جنگ سرد، تنها به فکر منافع راهبردی خود بوده حتی کشورهایی که با آن‌ها رابطه نزدیک دارند یا در آنجا حضور پیدا می‌کنند را تبدیل به خاکستر می‌کنند. ج) آن‌گونه که مخالفان احیای برجام و عادی‌سازی رابطه اقتصادی-سیاسی با کشور‌های غیرشرقی ادعا دارند، تحریم برای کشور ما فرصت نیست، بلکه «فرصتی گرانبها» برای کشورهایی، چون روسیه و چین است تا از این «خوان گسترده» بهره‌مند شوند.
برخلاف استدلال موافقان تحریم (یا همان مخالفان برجام) که تحریم را فرصتی گرانبها برای بهره‌گیری از استعداد‌های انسانی و منابع سرزمینی می‌دانند، در عمل چنین فرصتی برای فعالان داخلی فراهم نمی‌شود، زیرا چشم طمع حاکمان روس به تمدید و تشدید تحریم‌ها است تا بیشتر از این فرصت بهره‌مند شوند. با این توصیف، در عمل، فرصت برای بیگانه فراهم می‌شود، پس چرا انتظار و باور داشته باشیم که روس و چین نگران تحریم کشور ما و سختی‌های تحمیل شده بر مردم ما باشند؟ با این تحلیل مقام روس که به گفته خودش «صادقانه» بیان کرده است، کشورهایی، چون روسیه ذی‌نفع اصلی برخوردار از تحریم کشور ما و مردم ما نیز تحمل‌کننده سختی‌های آن بوده و هستند.
روسیه به ویژه پس از جنگ علیه اوکراین، به دنبال مبادله منصفانه و متوازن نیست، بلکه به دنبال ارتباط با کشورهایی است که در برهه طرد و تحریم این کشور در عرصه جهانی، شریک زجر و سختی‌های آن‌ها و تکیه‌گاهی برای تعدیل مشکلات‌شان در روابط بین‌الملل باشند. اجماعی که به بهانه فروش پهپاد به روسیه در هفته‌های اخیر علیه کشور ما در حال شکل‌گیری است، نیت روسیه را از چنین تبادل‌ها و ارتباطاتی بیشتر آشکار می‌سازد. حتی چین حاضر به همراهی با روسیه در مبادلات اقتصادی و نظامی نشد، زیرا پیامد‌های جهانی دربردارد. آیا هنگام آن نرسیده که دست‌کم با نگاهی به روایت «صادقانه» خود روس‌ها، به ارزیابی و بازنگری در ارتباطات‌مان با روس‌ها برآییم، زیرا آن روی تلخی‌ها و سختی‌های تحریم برای مردم ایران، کامیابی و بهره‌مندی بیشتر «کشور‌های شرق» به ویژه روسیه است.
مصائب دوستی با روسیه برای ایران
روزنامه همدلی نیز نوشت: گره خوردن موضوع مذاکرات هسته¬ای و بازگشت به برجام با ادعا‌های حمله روسیه به اوکراین از طریق پهباد‌های ایرانی از یک سو و همچنین اعمال تحریم¬های جدید از سوی جبهه غرب بر علیه ایران از سوی دیگر، به موج جدیدی از تنش¬های جدید با ایران دامن زده است. این در شرایطی است که با وجود آنکه آمریکا اعلام کرده است که موضوع مذاکرات هسته¬ای را فعلا از دستور کار خود خارج کرده است، تهران مدعی شده است که واشنگتن طی چند روز گذشته با تهران در خصوص ادامه مذاکرات هسته‌ای، ارتباط برقرار کرده است. این در شرایطی است که موضوع همکاری نظامی ایران و روسیه نیز به محور جدیدی از اتهامات علیه ایران تبدیل شده و ایران را در آستانه تشکیل پرونده جدیدی در شورای امنیت قرار داده است.
در همین حال روز گذشته، وزیر امور خارجه ایران در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که آمریکایی‌ها می‌گویند در حال حاضر رسیدن به توافق و احیای برجام در دستور کار آمریکا قرار ندارد، اظهار کرد: «رفتار و گفتار آن‌ها با یکدیگر متناقض است. سه روز پیش پیامی بین ما و طرف آمریکایی منعقد شد و ما پیامی از طرف آن‌ها دریافت کردیم. آمریکایی‌ها در تبادل پیام‌ها حتی تعجیل دارند که هرچه زودتر به نقطه توافق برسیم.» به گزارش ایسنا، حسین امیرعبداللهیان ادامه داد: «ما به صراحت اعلام کرده‌ایم که باید موارد اتهامی که آژانس در حوزه هسته‌ای مطرح کرده حل و فصل شود و ما حاضر به توافقی نیستیم که بعدا مانند استخوان لای زخم مانده، دائم آژانس بخواهد از مسیر سیاسی و به بهانه این موارد اتهامی فشار‌هایی را به ایران وارد کند.» او در ادامه گفت: «تبادل پیام آمریکایی‌ها با ما ادامه دارد و از سویی دیگر آن‌ها تلاش می‌کنند در مسائلی که این روز‌ها در ایران جریان داشته بدمند و فکر می‌کنیم آن‌ها به دنبال این هستند که با اعمال فشار‌های روانی و سیاسی بخواهند در مذاکرات امتیاز بگیرند.» وزیر امور خارجه در ادامه صحبت‌های خود در این زمینه گفت: «ما هیچ امتیازی به طرف آمریکایی نخواهیم داد و ما در چارچوب منطق و در راستای حصول توافقی که خطوط قرمز ایران رعایت شود حرکت می‌کنیم.»
امیرعبداللهیان با بیان این‌که در عین حال هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نمی‌کنیم، اضافه کرد: «ارزیابی ما از پیام‌های طرف آمریکایی حتی در روز‌های اخیر این است که آمریکایی‌ها نه تنها حصول توافق در اولویت‌شان است بلکه شتاب هم دارند، اما آن‌ها برای مصارف داخلی خودشان هم و تحریک برخی از عوامل در داخل ایران در مواضع اعلامی‌شان به گونه‌ای دیگر سخن می‌گویند و این‌ها از تعارضات رفتار آمریکایی است.» با این وجود، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل اعلام کرد که نامه تروئیکای اروپایی درخصوص پهپاد‌های ایران را دریافت کرده‌اند. به گزارش ایسنا، استفان دوجاریک، سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در نشست خبری اخیر خود در پاسخ به سوالی درباره نامه سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان به گوترش درخصوص ادعای تحویل پهپاد‌های ایران به روسیه برای استفاده علیه اوکراین گفت که این نامه دریافت شده است. بنابر گزارش وب‌سایت سازمان ملل، دوجاریک در ادامه تصریح کرد: «این نامه را دریافت کرده‌ایم، اما من نمی‌توانم بیش از این اطلاعاتی ارائه دهم و تنها باید بگویم که ما هر آنچه از سوی کشور‌های عضو سازمان مطرح می‌شود را تجزیه و تحلیل خواهیم کرد.»
او همچنین در پاسخ به سوالی درباره ادعای استفاده نیرو‌های امنیتی ایران از زور علیه افراد حاضر در ناآرامی‌های اخیر در این کشور گفت: «ما همچنان نگران اعتراضات جاری در ایران هستیم و بر عهده مقامات مربوطه در سازمان ملل است که اطمینان حاصل کنند فقط از نیروی متناسب استفاده شده است. اگر تلفاتی هم رخ داده باشد باید به صورت کامل تحقیق شود.» انگلیس و فرانسه به تازگی در نامه‌ای جمعی که به دست اعضای شورای امنیت سازمان ملل رسیده است، آورده‌اند: «ما خواهان تحقیقات از سوی تیم دبیرکل سازمان ملل که مسئول نظارت بر اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است، هستیم و آماده‌ایم تا از کار دبیرکل در انجام تحقیقات فنی و بی‌طرفانه حمایت کنیم.»
در همین حال، نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی با مطرح کردن ادعایی درباره روابط ایران و روسیه، خواستار اعمال حریم‌های سنگین، علیه ایران شد. به گزارش وبگاه خبری اردوپوینت نوشت: «بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی که از مخالفان اصلی توافق هسته‌ای و از مشوقان دونالد ترامپ، رییس جمهور پیشین آمریکا برای خروج از این توافق در سال ۲۰۱۸ بود، در گفت‌وگویی با شبکه فاکس‌نیوز مدعی شد که ما باید تحریم‌های سنگینی علیه ایران و کسانی اعمال کنیم که از لغو تحریم‌ها حمایت می‌کنند.» نتانیاهو در ادامه اتهامات کشور‌های غربی علیه ایران مبنی بر فروش پهپاد‌های ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، مدعی شد: «توافق هسته‌ای موجب خواهد شد که میلیارد‌ها دلار نه فقط به ایران، بلکه به خزانه روسیه برسد.» نتانیاهو در ادامه، شراکت روسیه و ایران را مخوف، توصیف کرد.
او در حالی بر سودمند بودن توافق هسته‌ای برای نه فقط ایران، بلکه روسیه تاکید کرده است که اخیرا کشور‌های غربی مدعی شده‌اند، ایران پهپاد‌هایی را برای استفاده در جنگ اوکراین به روسیه داده است. این در حالی است که واسیلی نبنزیا، نماینده فدراسیون روسیه در سازمان ملل در نشست روز جمعه شورای امنیت با رد ادعا‌ها مبنی بر استفاده مسکو از پهپاد‌های ساخت ایران در حملات علیه اوکراین تاکید کرد که این هواپیما‌های بدون سرنشین ساخت روسیه است.
از سوی دیگر نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز در اظهاراتی تاکید کرد که روابط تهران و مسکو خطری جدی برای این رژیم است. به گزارش اسپوتنیک، یائیر لاپید، نخست وزیر رژیم صهیونیستی در گفتگو با شبکه آر. تی. وی. آی تاکید کرد که روابط میان کشور‌های مختلف یک روند پیچیده است، ما بر این باوریم که روابط ایران و روسیه نه تنها یک مشکل خطرناک برای اسرائیل است بلکه خطری برای اوکراین، اروپا و تمام جهان است. لاپید مدعی شد که ایران یک کشور تروریستی خطرناک است و روسیه با آن تعامل دارد و تمام دنیا را در معرض خطر قرار می‌دهد. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در ادامه با طرح ادعای استفاده روسیه از پهپاد‌های ایرانی در جنگ اوکراین اعلام کرد که این امر کاملا غیرقابل قبول است.
بر اساس این گزارش، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیرا در توییتی با اشاره به تحریم‌های اعمال شده جدید این اتحادیه علیه ایران نوشت: «اتحادیه اروپا امروز تدابیر محدودکننده در جواب به ارسال و استفاده از پهپاد‌های ایرانی توسط ایران اتخاد کرد. اتحادیه اروپا ارسال پهپاد ایرانی به روسیه و استفاده مرگ‌بار آن‌ها در جنگ علیه اوکراین را محکوم می‌کند.»
در همین حال، شورای اروپا در وب‌سایت رسمی خود از اعمال تحریم علیه سه شخص و یک نهاد به اتهام ارسال پهپاد به روسیه برای شرکت در جنگ علیه اوکراین خبر داده بود. شورای اروپا اعلام کرد که تحریم‌های امروز اتحادیه اروپا نشان‌دهنده عزم این اتحادیه در ارائه پاسخ سریع و قاطع به اقدامات ایران در حمایت از ستیزه‌جویی‌های روسیه علیه اوکراین است. وب‌سایت شورای اروپا در ادامه نوشت: «اموال کسانی که تحت تحریم قرار گرفته‌اند بلوکه خواهد شد و اشخاص و شرکت‌های اتحادیه اروپا از تامین مالی آن‌ها منع خواهند شد. اشخاص تحت تحریم قرار گرفته همچنین از سفر به کشور‌های عضو اتحادیه منع خواهند شد.» این شورا در ادامه از آمادگی خود برای اعمال تدابیر محدودکننده علیه دو شخص و دو نهاد دیگر خبر داد.»
از سوی دیگر، دمیتری پولیانسکی، معاون نبنزیا نیز پنج‌شنبه گذشته و پس از یک جلسه غیرعلنی شورای امنیت برای رسیدگی به این ادعا، در این باره بیان کرد: «ما صنعت پهپادسازی خودمان را داریم که چیز‌های مورد نیازمان در این جنگ را برایمان می‌سازد و این‌ها تماما اتهامات همکاران غربی ما هستند.» پولیانسکی با اشاره به این‌که هیچ شواهد و مدارکی برای اثبات این ادعای کشور‌های غربی به شورای امنیت سازمان ملل ارائه نشده است، گفت: «هدف همکاران غربی ما روشن است؛ آن‌ها سعی دارند هم‌زمان به دو هدف بزنند، این که با پیش کشیدن بهانه‌ای ساختگی هم‌زمان به ایران و روسیه فشار بیاورند.»
در همین زمینه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، اخیرا در گفتگو با همتای کرواتش در این باره با اشاره به حوادث اخیر اوکراین و ادعا‌های مطرح‌شده از سوی برخی مقامات این کشور، مبنی بر این‌که از پهپاد‌های ایرانی که سال‌ها قبل به روسیه تحویل داده شده‌اند، در جنگ علیه اوکراین استفاده شده، اظهار کرد: «ما قویاً مخالف جنگ و تسلیح هر یک از طرفین جنگ بوده و هستیم و به مقامات اوکراین گفته‌ایم چنانچه سندی در خصوص استفاده از پهپاد‌های ایرانی در جنگ اوکراین وجود دارد، ارائه کنند.» رئیس دستگاه دیپلماسی ایران همچنین خاطرنشان کرد: «البته ما سال‌هاست که با روسیه همکاری دفاعی داریم، اما از جنگ علیه اوکراین حمایت نکردیم و هیچ‌یک از تسلیحات ایرانی را در اختیار روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین قرار نداده‌ایم.»
