کم خونی در کودکان و راه‌های درمان آن

دکتربابک باوفا درباره کمود ویتامین‌ها در کودکان اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که داریم کمبود مواد معدنی، غذایی و ریزمغذی هاست و مهم‌ترین کمبود در کشور ما فقر آهن است که یکی از انواع کم خونی است.

وی با اشاره به اینکه کم خونی انواع مختلفی دارد، افزود: تالاسمی مینور یک نوع کم خونی است و این کم خونی ظاهری است و بیماری به حساب نمی‌آید.

باوفا بیان کرد: در کم خونیِ فقر آهن، گلبول‌های قرمز کار خود را خوب نمی‌توانند انجام بدهند و یکی از مشکلاتی که ایجاد می‌کند، در رساندن اکسیژن به ارگان‌های مختلف آسیب می‌زند و فرد کم حوصله می‌شود، در اشتها و یادگیری مشکل و اختلال به وجود می‌آید و ضعف و خستگی عضلانی را به دنبال دارد.

این متخصص سلامت کودکان گفت: برای عضله سازی نیاز به آهن و گلبول قرمز داریم و کسانی که فقر آهن دارند، بیشتر دچار بیماری می‌شوند و کم خونی در سیستم ایمنی بدن موثر است.

وی با اشاره به اینکه کم خونی در کشور ما و خاورمیانه خیلی شایع است که مهم‌ترین عامل آن تغذیه است، گفت: ممکن است گاهی تغذیه خوب باشد، اما به دلیل وجود انگل ها، جذب خوب نباشد.

باوفا اظهار کرد: کاهش مصرف گوشت قرمز و اینکه بچه‌ها نسبت به برخی مواد غذایی مخالفت و عدم همراهی دارند، موجب کم خونی می‌شود.

این متخصص کودکان افزود: معمولا تا شش ماهگی کودک در فقر آهن مشکلی نداریم به شرط اینکه مادر در بارداری کم خونی نداشته باشد و اگر کم خونی غیرعادی زیر شش ماه ببینیم، مسئله‌ای به غیر از فقر آهن است.

وی افزود: از شش ماهگی آهن را آغاز می‌کنیم، زیرا نیاز به آهن خیلی زیاد می‌شود، اما یکی از مشکلات ما با والدین بر سر سیاه شدن دندان هاست که به آن‌ها می‌گویم شما سفیدی مغز برایتان مهم است یا سفیدی دندان؟ چراکه آهن برای رشد طبیعی مغز است و دندان شیری که سیاه می‌شود، می‌افتد ضمن اینکه مسئله مهم‌تر این است سیاهی دندان آسیبی به دندان نمی‌زند.

باوفا ادامه داد: بهترین زمان مراجعه به دندانپزشک، وقتی است که اولین دندان در بیاید و دندانپزشک می‌گوید کدام سیاهی پوسیدگی دندان و کدام سیاهیِ آهن است؟

این متخصص سلامت کودکان اظهار کرد: بهترین قطره آهن برا جذب در کودکان داریم، فروسولفات ایرانی است که مراکز بهداشت می‌دهند، اما اشکالش این است مزه خوبی ندارد و دندان را سیاه می‌کند.

وی افزود: برای جلوگیری از سیاه شدن دندان کودک بهتر است قطره را ته زبان چکانده و بعد از قطره مقداری آب بدهیم. همچنین می‌توان با یک پارچه تمیز دندان‌ها را تمیز کرد.

باوفا بیان کرد: برایجذب بهتر، توصیه می‌شود ویتامین آ د و مولتی ویتامین بعد از شیر و غذا داده شود و آهن نیم ساعت بعد از شیرخوردن یا غذا باشد و حتما با آب و در کودکان بالای هشت ماه با آبمیوه داده شود که جذب آن بهتر خواهد شد ضمن اینکه مصرف همراه با آبمیوه مشکل یبوست را نیز رفع می‌کند.

این متخصص سلامت کودکان در بخش دیگری از سخنانش گفت: کمبود آهن و روی، یکی از علت‌های شایع ریزش موی بچه هاست و گاهی استرس، قارچ ها، بازی‌های رایانه‌ای نیز می‌تواند در ریزش مو موثر باشد.

وی اظهار کرد: شایع‌ترین علت فقر آهن، وارد نشدن آهن کافی به بدن و دومین علت، افزایش نیاز در بدن است و در دختربچه‌ها از ۱۰ سالگی و با بلوغ و عادت ماهیانه نیاز به آهن بیشتر می‌شود و در پسران از ۱۴ سالگی و در خانم‌های باردار نیاز به آهن بیشتر می‌شود.

باوفا با اشاره به اینکه برخی بیماری‌های مزمن موجب کم خونی می‌شود، تصریح کرد: تغذیه مناسب و برطرف کردن اشکال زمینه‌ای و درمان بیماری مزمن راه جبران کم خونی در بدن است.

وی بیان کرد: آهن گوشت و حبوبات با هم متفاوت است و جذب آهن گوشت خیلی بهتر است. به عنوان مثال در پخت عدسی باید از گوشت هم استفاده کنیم که همزمانی آهن گیاهی و حیوانی جذب آن گیاهی را نیز بالا می‌برد.

این متخصص کودکان درباره پادرد در بچه‌ها گفت: این مسئله خیلی شایع است به ویژه در سنین رشد که باید تشخیص داده شود؛ خصوصیت‌هایی که مربوط به رشد است این است که فرد شب‌ها پادرد می‌شود، پادرد هست، اما درست راه می‌رود، با ماساژ و بستن احساس بهتری می‌کنند و روز‌هایی که فعالیت بیشتری دارند، پادرد بیشتر می‌شود که این موارد به دلیل رشد است.

وی در ادامه با بیان اینکه کودکی که کم خونی دارد، پرخاشگر می‌شود، خواب نمی‌رود، مشکل یادگیری دارد و ...، افزود: برای رفع کم خونی باید هرم غذائی شامل پروتئین، نشاسته، چربی و سبزیجات وارد بدن شود و ترجیحا ویتامینی بهتر جذب می‌شود که طبیعی بادش مثل ویتامین c در مرکبات، ویتامین دی آفتاب، مغز‌ها و ...

باوفا تصریح کرد: کرمان از استان‌هایی است که کمبود ویتامین دی زیاد در افراد داریم به دلیل اینکه از آفتاب فرار می‌کنیم.

وی بیان کرد: برای جذب ویتامین دی آفتاب، باید نور مستقیم باشد و از پشت شیشه فایده ندارد؛ توصیه می‌کنیم قبل از ساعت ۹ بعد از ساعت ۱۶ کودکان‌ها را آستین کوتاه برای جذب ویتامین دی در معرض نور آفتاب قرار بدهند و اگر در منزل هستند، درب و پنجره را باز بگذارند.

این متخصص سلامت کودکان درباره کودکانی که خوب غذا نمی‌خورند، گفت: تک فرزندی این اشکال را ایجاد می‌کند که والدین توجه بیش از حدی به کودک می‌کنند در حالی که کودک باید آزاد باشد و نباید احساس فشار بکند که در این صورت لجبازی این بچه‌ها زیاد می‌شود و حتی ممکن است گرسنه باشد، اما غذا نمی‌خورد.

وی افزود: مشکل دیگری که والدین دارند، نظر دیگران است؛ یعنی نمودار رشد خوب است، اما دیگران می‌گویند کودک لاغر و ضعیف است و به همین دلیل والدین برای غذا خوردن اصرار می‌کنند در حالی که آسیب روانی در کودکی که به زور به آن غذا بدهیم، بیشتر از کم خونی است.

باوفا در پایان بیان کرد: در حال حاضر سرماخوردگی در بین کودکان زیاد است و اکنون دو نمونه آنفلوانزا و بیماری اسهال و استفراغی شایع است و از سوی دیگر عفونت‌های گوش و مقاومت داروئی به این عفونت امسال زیاد شده، لذا توصیه می‌کنیم در موارد عفونت گوش، قبل از اتمام دارو به پزشک مراجعه کنند و اگر بهبودی حاصل شده بود، دارو را قطع کنند؛ ضمن اینکه عفونت‌های مکرر گوش می‌تواند آسیب شنوائی هم داشته باشد.