به نقل از فرادید، درخت «سرخدار» (Yew) یکی از سه درخت مخروطی بومی بریتانیا است (دو مورد دیگر: کاج اسکاتلندی و سرو کوهی). این گونه به دلیل عمر بسیار دراز و سمی بودن مشهور شده و همچنین چوبش برای ساخت کمانهای بلند مناسب است.
سال ۲۰۲۲، درخت سرخدار صومعه وِیوِرلی در جایگاه «درخت سال» از سوی «نهاد وودلَند» برگزیده شد.
آیا تمام بخشهای درخت سرخدار سمی هستند؟
درخت سرخدار که بیشتر در گورستانها و باغهای بزرگ یافت میشود، یکی از سمیترین گیاهان چوبی جهان است. کمابیش تمام بخشهای درخت آلکالوئیدی سمی به نام «تاکسین» دارند. تاکسین در اندازههای اندک (کمتر از ۵۰ گرم از شاخ و برگ سرخدار) میتواند موجب آشفتگی شدید گوارشی شود. با این حال، اندازههای بیش از ۵۰ گرم (برابر وزن دو باتری AA) میتواند برای یک انسان بزرگسال کشنده باشد.
سمی بودن این درخت ممکن است یکی از دلایلی باشد که بیشتر در گورستانها کاشته شده است. مردم بومی از چرای حیواناتشان در زمینهای پیرامون گورستان به دلیل ترس از مسمومیت خودداری میکردند. دانه این درخت نیز بسیار سمی است، اما گوشت پیرامون دانه خوراکی و شیرین است، با این حال باید پیش از خوردن، دانه را بیرون بیاورید. هرچند بهتر است از خوردن بخش خوراکی هم خودداری کنید!
درختان سرخدار چه اندازه عمر میکنند؟
درختان سرخدار بسیار عمر میکنند و شاید قدیمیترین گونه بومی در شمال اروپا باشند. یک درخت سرخدار تا زمانی که دستکم ۹۰۰ ساله نشود، کهنسال نشده است. در بریتانیا، ده درخت سرخدار وجود دارند که گفته میشود قدمتشان به پیش از قرن دهم میرسد. درخت سرخدار فورتینگال در اسکاتلند شاید هزاران سال قدمت داشته باشد. برآوردهای سن آن بین ۲۰۰۰ تا ۹۰۰۰ سال متفاوت است (گمانهزنی همگانی ۵۰۰۰ سال است).
چگونه درختان سرخدار را شناسایی کنیم؟
برگهای درخت سرخدار سبز، کوچک و نازک با نوک تیز هستند. گلها در ماههای مارس و آوریل میشکفند و نمای آنها روی درختان نر و ماده متفاوت است. گلهای نر بسیار کوچک و سفیدزرد هستند، در حالی که گلهای ماده ابتدا سبز و سپس قهوهای میشوند. «دانه» (بذر) درون ساختاری شبیه توت قرمز به نام آریل است، درحالیکه سایر مخروطیان مخروط دارند. میوه این درخت را پستانداران مختلف از جمله سنجابها و موشهای زمستانخواب و پرندگان، به ویژه توکایان مانند ترقه، توکای بزرگ و توکای پشتبلوطی میخورند.
نام علمی درخت سرخدار چیست؟
نام علمی درخت سرخدار «تاکسوس باکاتا» (Taxus baccata) است. سایر گونهها در این جنس شامل سرخدار فلوریدا (T. floridana)، سرخدار کانادا (T. canadensis) و سرخدار اقیانوس آرام (T. brevifolia) میشوند.