این بیماری کشنده سراغ کودکان زیر پنج سال و افراد بالای ٦٥ سال می‌آید
فوق تخصص ریه کودکان بیمارستان مسیح دانشوری، پنومونی را اولین بیماری عفونی کشنده در سراسر دنیا برشمرد و افزود: سالانه بیش از یک میلیون کودک زیر پنج سال بر اثر ابتلا به این بیماری پنوموکوکی جان خود را از دست می‌دهند.
دکتر مریم حسن زاد استاد دانشگاه و فوق تخصص ریه کودکان بیمارستان مسیح دانشوری در گفتگو با خبرنگار روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ضمن گرامیداشت روز جهانی پنومونی گفت: پنومونی، عفونت ریه یا ذات الریه، به عنوان بیماری عفونی کشنده در کودکان زیر ۵ سال و افراد بالای ۶۵ سال، هر ساله منجر به مرگ عده زیادی از افراد می‌شود.
وی افزود: با توجه به بار بالای بیماری ذات‌الریه به ویژه در کشور‌های در حال توسعه و آگاهی نسبتاً کم افراد درخصوص این بیماری، جامعه بهداشت جهانی ۱۲ نوامبر را روز جهانی ذات الریه (سینه پهلو) اعلام کرده است تا فرصت مغتنمی برای آشنایی بیشتر جهانیان با عوارض و راه‌های پیشگیری از این بیماری باشد.
به گفته دکتر حسن زاد در این روز سعی می‌شود درباره علایم، درمان، انواع و روش‌های تشخیص پنومونی و نیز روش‌های جلوگیری و عوامل خطر این بیماری اطلاع‌رسانی شود تا با اقدامات لازم موجبات ارتقای سلامتی و تندرستی مردم فراهم شود.
دکتر مریم حسن زاد خاطرنشان کرد: طبق گزارش‌های آماری سالانه سازمان جهانی بهداشت، پنومونی اولین بیماری عفونی کشنده در سراسر دنیاست و سالانه بیش از یک میلیون کودک زیر پنج سال بر اثر ابتلا به این بیماری پنوموکوکی جان خود را از دست می‌دهند.
وی افزود: بر اساس پژوهش‌ها و مستندات علمی، خطر ابتلا به این بیماری در کودکان زیر پنج سال و افراد بزرگسال بالای ۶۵ سال بیشتر است و چنانچه ابتلا در این سنین صورت گیرد بسیار خطرناک است و باید به سرعت نسبت به شروع فرایند درمان اقدام شود. اما ذات الریه در سنین جوانی و افراد سالم مرگ و میر کمتری دارد.
به گفته وی پنومونی به علل عفونی یا غیرعفونی ایجاد می‌شود که عوامل عفونی شامل انواع میکروب‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها هستند. پنومونی غیرعفونی نیز در اثر انواع بیماری‌های اتوایمیون، نقص سیستم ایمنی و مواردی نظیر آن ایجاد شود.
فوق تخصص ریه کودکان بیمارستان مسیح دانشوری نشانه‌های پنومونی را شامل علایم تنفسی و غیر تنفسی عنوان کرد که علایم تنفسی شامل تنگی نفس، تاکی پنه یا تنفس سریع و تند، سرفه‌های خلط دار یا بدون خلط است و علایم غیرتنفسی شامل تب، تعریق، عرق شبانه برشمرد.
وی افزود: با این حال، در بیشتر موارد ابتلا، مرگ و میر ناشی از این بیماری قابل پیشگیری است. کلاً تشخیص و شناسایی به موقع در بیماری‌های عفونی ریوی می‌تواند منجر به نجات بیمار و ممانعت از آسیب شدید ریوی شود.
این استاد دانشگاه، درمان بیماران را وابسته به میزان درگیری ریه بیمار متفاوت برشمرد و گفت: پس از معاینه و بررسی بیمار توسط پزشک درمان لازم انجام می‌شود. اگرعامل ایجاد کننده پنومونی میکروبی باشد درصورت نیاز آنتی بیوتیک تجویز می‌شود، ولی اگر عامل بیماری ویروس باشد بیشتر باید درمان‌های حمایتی انجام پذیرد تا بیماری کنترل شود.
وی افزود: درصورتی که پنومونی از نوع غیرمیکروبی و عامل ایجاد کننده آن نقص سیستم ایمنی و بیماری‌های اتوایمیون نظیر لوپوس یا روماتوئیدآرتریت باشد، باید درمان بیماری زمینه‌ای بیمار صورت گیرد.
دکتر حسن زاد خاطرنشان کرد: در واقع، درمان پنومونی عموماً به نوع ذات‌الریه، شدت و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد، معمولاً آنتی‌بیوتیک‌ها، استراحت، مسکن‌ها و مایعات برای بهبود کامل بیماری پنومونی کافی است. اما افراد دارای وضعیت پزشکی ویژه، سالمندان و کودکان نیاز به مراقبت‌های بیشتر و شاید بستری دارند.
این استاد دانشگاه افزود: البته متاسفانه در موارد زیادی، بدون اینکه اصلاً عامل عفونی باکتریایی در ریه وجود داشته باشد، آنتی بیوتیک تجویز می‌شود که این به نوبه خود باعث مقاوم به آنتی بیوتیک‌ها و نتیجتاً دشواری روند درمان پنومونی می‌شود.
وی تأکید کرد: هر خلط، تب و سرفه‌ای حتماً دلالت بر پنومونی ندارد. بنابراین، برای تشخیص پنومونی نباید صرفاً به این علائم اکتفا و اعتماد کرد، بلکه حتما باید عکس قفسه سینه گرفته شود و در صورتی که عکس ضایعه‌ای را نشان داد احتمال پنومونی می‌توان داد.
این استاد دانشگاه در خصوص پیشگیری از ابتلا به پنومونی، گفت: ترک سیگار، واکسیناسیون، شستشوی مرتب دست‌ها، رژیم غذایی سالم، استراحت کافی، و ورزش منظم در پیشگیری از پنومونی تأثیر زیادی دارند.
وی خاطرنشان کرد: در پاندمی کووید ۱۹ ویروس کرونا در بیماران کرونایی منجر به بروز درگیری ریوی و پنومونی می‌شد که با تشخیص به موقع و انجام اقدامات درمانی می‌توان پنومونی را درمان کرد؛ بنابراین در صورت مراجعه به موقع و کنترل بیماری، فرد بهبود می‌یابد در غیر این صورت منجر به درگیری مزمن ریوی یا حتی مرگ بیمار می‌شود.
دکتر مریم حسن زاد با اشاره به تاثیر مهم رعایت پروتکل‌های بهداشتی، استفاده از ماسک و رعایت فاصله گذاری اجتماعی در پیشگیری از بروز پنومونی گفت: در پاندمی کووید ۱۹ مردم در سراسر دنیا برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کردند که این امر در کاهش ابتلا به پنومونی‌های عفونی و غیرعفونی هم موثر بود.
وی تاکید کرد: اگر بهداشت فردی و اجتماعی، فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک و تهویه مناسب در فضا‌های بسته همچنان رعایت شود شیوع پنومونی ناشی از عوامل ویروسی و میکروب‌ها کاهش می‌یابد.
فوق تخصص بیماری‌های ریه کودکان دانشگاه در خاتمه سخنان خود با بیان این که پس از درگیری ریه بیمار کرونایی جلوگیری از سیر بیماری دشوار است، توصیه کرد: افراد درصورت مشاهده علایم ذکر شده، از خوددرمانی پرهیز کرده و هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنند تا بسته به نوع بیماری و میزان درگیری درمان‌های لازم برای کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن شروع شود.
