در سالهای اخیر، هر زمان که به ایام ماه محرم و صفر نزدیک میشدیم، این سوال عنوان میشد که چرا در این دوران کنسرتها و موسیقی به طور کلی تعطیل میشود؟ پاسخ بسیاری هم این بود که علت آن ماهیت سوگ در این ایام است، اگرچه که ماهیت کنسرت هم لزوما یک فضای شاد و مفرح نیست و میتوان کنسرتهایی برگزار کرد که یا دارای فضای سوگواری حسینی و یا خارج از آن فضای شاد و مفرح هستند؛ چه بسا که کنسرتهای آیینی یکی از تاثیرگذارترین سوگوارهها برای تکریم واقعه عاشورا هستند.
حتی خیلی وقتها شاهد مقاومت از سوی عدهای برای برگزاری کنسرت در این ایام بودهایم که در همین راستا بسیاری از کارشناسان بر این باور بودهاند، علت این مقاومت باور این افراد بر تفریحی بودن موسیقی است، در صورتی که موسیقی یک علم و هنر والا است و آن بخش مفرح تنها قسمتی از آن است.
با این حال موسیقی هیچگاه به طور کلی در این دو ماه تعطیل نبوده، چرا که سوگواری حسینی آمیخته با موسیقی است و همان نوحهخوانیها که بخش مهمی از آیینهای عزاداری برای امام امام حسین (ع) را تشکیل میدهند از جنس موسیقی هستند که در مناطق مختلف با آلات موسیقی مختلف نیز همراه میشوند. چه بسا که چند سالی است برخی نحوه اجرای نوحهها را به لحاظ ریتمیک شدن و ضبطهای استودیویی مورد انتقاد قرار میدهند.
در ایام محرم و صفر امسال چندین اجرای صحنهای رایگان مختلف موسیقی از جمله «چهارپایه عشق» با اجرای مصطفی راغب، «وداع» با صدای حسامالدین سراج و اجرای ارکستر موسیقی ملی ایران در هشتم شهریور و «وداع» حسام آرین برای دوم و سوم شهریورماه با محوریت سوگ حسینی برنامهریزی شد.
شامگاه گذشته (پنجم شهریور) نیز کنسرت آیینی رایگان «چهارپایه عشق» با اجرای مصطفی راغب که با آغاز ماه صفر در مرکز همایشهای برج میلاد برپاست، با بیش از چهل دقیقه تاخیر روی صحنه رفت.
کنسرتی که شب گذشته برگزار شد، ترکیبی از اجرای دکلمه، تصویر و با بازخوانی نوحههای ماندگار بود و به نوعی تلاش شده بود تا مخاطب را با عاشورا آشنا و نسلها را با یکدیگر پیوند دهد.
در این کنسرت که به نوعی یک سوگوارهای برای امام حسین (ع) محسوب میشد، سازهای مختلفی به همنوازی پراختند؛ از سنج گرفته تا ویولن و گیتار الکتریک که شاید اینگونه قصد داشته تا موسیقی سوگ را با رویکردی امروزی ارائه کنند.
البته باید به این نکته هم اشاره کرد، با وجود برگزاری این کنسرت رایگان با صدای «راغب» که به نوعی میتوان او را از خوانندگان مسلط در خوانندگی به شمار آورد، اما وجود صندلیهای خالی نیز به چشم میآمد که شاید بتوان مشکل این امر را در ضعف تبلیغات برای این کنسرت دانست.
به هر جهت همان مخاطبانی هم که حضور داشتند، از اقشار مختلف بودند و شاید بتوان گفت برگزار کنندگان این کنسرت توانسته بودند به هدف اصلی خود که جذب افرادی بود که تا کنون به هر دلیل در آئینها و مراسم مذهبی حضور نداشتهاند، برسند.
البته یکی از نکات مهم اجرا، ضعف کیفیت صدا بود؛ به گونهای که بنابر آنچه خبرنگار حاضر در سالن تجربه کرد، حداقل در دو نقطه از سالن، زمانی که صدای ارکستر بالا میگرفت، دیگر تمیز دادن صدای خواننده کار دشواری بود و چندان تناسبی در بین صدای خواننده و ارکستر دیده نمیشد.
در میانههای این کنسرت همچنین راغب خطاب به حاضران در سخنانی گفت: «خدا را هزار مرتبه شاکرم این سعادت نصیب ما شد تا با افتخار در خدمت شما عزیزان باشیم. شبهای قبل هم خدمت عزیزان حاضر در سالن گفتم که سالها دغدغه بنده حقیر این بود که عرض ارادت خود را به ساحت مقدس آقا امام حسین (ع) نشان دهیم. به همین جهت تصمیم گرفتیم اجرای «چهار پایه عشق» را برای همه عشاق در نظر بگیریم. به لطف خدا در این چند شب که خدمت عزیزان خود بودیم، عزیزانی هم که تا به حال در برنامههای معنوی یا روضه حضور نداشتهاند، به گونهای اینجا بودند. در این کنسرت ما میزبان اقشار و تفکرات مختلف بودیم و توانستیم حال دلشان را خوب کنیم. ما زندگی میکنیم که حالمان خوب شود و از طریق حال خوبمان حال دیگران هم خوب شود. حال چه بهتر که این اتفاق در راه ارادت به امام حسین (ع) باشد. امام حسین (ع) شاید تنها نامی باشد که عشق او در سراسر جهان هست.
امیدوارم اگر سیمتان وصل شد بنده حقیر را فراموش و نکنید و وقتی از سالن بیرون میروید با دست پر بروید.»
کنسرت آیینی «چهارپایه عشق» در تاریخهای ۳۱ مرداد، ۴ تا ۱۰ شهریورماه از ساعت ۲۰ در مرکز همایشهای برج میلاد تهران برگزار میشود.