هشدار پژویان در خصوص هجوم کالاهای خارجی به کشور
آفتاب: جمشید پژویان اقتصاددان، نسبت به هجوم کالاهای خارج از مرزهای کشور که هر لحظه آمادگی ورود به کشور را دارند، هشدار داد و مطرح کرد: «در صورت بی‌توجهی به این موضوع، تولیدات و منابع کشور دچار بحران خواهند شد».
جمشید پژویان امروز دوشنبه در حاشیه نشست پژوهشکده امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی با موضوع اصلاح الگوی مصرف در جمع خبرنگاران، گفت: «تمام تشکیلات و دستگاههای دولتی هر یک در حال تدوین یک الگوی مصرف هستند، در صورتی که این کار لازم نیست و با این کارها الگوی مصرف دهها مدعی پیدا خواهد کرد و تدوین چنین الگویی فقط وظیفه بخش اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی است و به هیچ ارگان و تشکیلات دیگری ارتباط ندارد».
پژویان ریشه بحران را مربوط به 30 سال گذشته دانست و با اشاره به اینکه این موضوع از خط اعتباری بانکی آغاز شد، گفت: «این نکته تشابهی بین اقتصاد ایران و آمریکا در بخش مسکن وجود دارد، که دلیل این تشابه نبود تامین اجتماعی لازم و پس اندازهای شخصی بالا است، در صورتی که این موضوع در اروپا به دلیل تامین اجتماعی بالا وجود ندارد».
وی افزود: «در بازار مسکن اروپا بیش از 80 درصد مردم اجاره نشین هستند، اما در ایران و آمریکا این موضوع برعکس است؛ به همین دلیل نیز بازار مسکن در اقتصاد این دو کشور تعیین کننده است».
پژویان ادامه داد: «در اقتصاد 30 سال پیش آمریکا، خط قرمز برداشته و پرداخت وام به وسیله بانکهای کوچک آغاز شد، اما این بانکها پس از 10 سال دچار ورشکستگی و سپس برای کاهش ریسک ادغام شدند، همچنین عده‌ای نیز از بانکهای آمریکا وام گرفتند و آن را وارد بازار سرمایه کردند که این عامل باعث ایجاد بحران مالی شد».
این اقتصاددان نسبت به هجوم کالاهای خارج از مرز که هر لحظه آمادگی ورود به کشور را دارند، هشدار داد و افزود: «این واردات، تولیدات و منابع را دچار بحران خواهد کرد و در مجموع در نتیجه بحران، الگوی مصرف یعنی کارآیی اقتصادی برهم خواهد خورد».
وی همچنین در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر، در خصوص اجرای طرح ایجاد بنگاههای زودبازده عنوان کرد: «این طرح یکی از اشتباهات دولت محسوب می‌شود، طرح ضربتی این دولت و دولت قبلی اشتباه بوده است، زیرا حل مسائلی همچون تورم و بیکاری راهکاری جز اصلاح ساختار اقتصادی ندارد و هر راهکار دیگری که انتخاب شود، هزینه‌ای متوجه جامعه خواهد بود که از جمله آنها طرح بنگاههای زودبازده است».
وی همچنین در مورد روند فعلی پرداخت یارانه‌ها در کشور گفت: «کشور در مرحله‌ای از شرایط اقتصادی قرار دارد که تداوم فعلی پرداخت یارانه‌ها شاید دیگر ممکن نباشد و اگر ممکن باشد، منتهی به سقوط اقتصادی خواهد شد».
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه فرصت فعلی (ارائه لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها توسط دولت به مجلس) شاید بهترین و آخرین فرصت برای اصلاح نظام یارانه‌ها و قیمتها است، افزود: «ادامه این روند باعث خواهد شد که به سرعت منابع کمیاب کشور را از دست بدهیم، یا تخصیص منابع از تولید برخی کالاهای ضروری جامعه به سمت کالاهایی که هم اکنون ارزان به مردم ارائه می‌شود، سوق یابد».
وی با تاکید بر اینکه دولت با ادامه این وضعیت به نقطه‌ای خواهد رسید که دیگر امکان جبران این گونه هزینه‌ها را نخواهد داشت، یکی از دلایلی که باعث شد لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها را تهیه کند را عدم امکان ادامه روند فعلی پرداخت یارانه‌ها و کسری‌های بودجه به شکل فعلی عنوان و خاطرنشان کرد: «با روند فعلی دولت پس از دو یا سه سال از نظر بودجه به بن بست خواهد رسید».
به گفته پژویان مسئله اساسی این است که تمام مسائل اقتصادی کشور همه به یکدیگر مرتبط است، به نحوی که یکسری از مشکلات ساختاری اقتصاد ما به 4 یا 5 دهه و برخی به 6 یا 7 دهه گذشته باز می‌گردد، یعنی از زمان شکل گیری صنعت و درآمدهای نفتی در کشور. علاوه بر آن، برخی از مسائلی که با کنترل بنگاههای اقتصادی به وسیله دولت رخ داد».
وی تصریح کرد: «این مجوعه سیاستهای ساختاری و اقتصادی در چارچوب نظام خرد اقتصاد قرار دارد. در صورتی که ما در تمام این سالها متوجه مسائلی همچون بیکاری و غیره بوده‌ایم که بسیار نیز مهم است، اما راهکار آنها غیر از اصلاح ساختار، چیز دیگری نیست».
این اقتصاددان و استاد دانشگاه گفت: «راهکار، اصلاح قیمتهای نسبی، نظام مالیاتی، بانکی و غیره به صورت یک مجموعه است که تمام این موارد به اصلاح الگوی مصرف در جامعه خواهد انجامید. بنابراین، موارد فوق باید به صورت یک بسته کامل و نه موردی به اجرا درآید».
وی با اشاره به اینکه مصرف برخی کالاهای عمده که جنبه نهاده‌ای دارند و در تولیدات مورد استفاده قرار می‌گیرند، غیر بهینه است، گفت: «اگر بازارهایی شفاف، رقابتی و بدون اختلال داشته باشیم که قیمت گذاری نیز در آنها اجباری نباشد، بهترین الگوی مصرف همانی است که مصرف کننده انتخاب می‌کند. اما وقتی در بازارها اختلال وجود دارد و دولت برخی از کالاها را با قیمت بسیار پائین ارائه و در برخی بازارها سقف قیمت تعیین می‌کند و یا یک نوع قاعده مندی و انحصارات قوی در بازار وجود دارد و مردم نیز زیانی را که به جامعه وارد می‌شود، در نظر نگیرند، باعث می‌شود که الگوی مصرف از حالت بهینگی خارج شده و نتیجه مستقیم آن اختلال در تخصیص منابع خواهد بود».
پژویان گفت: «بیشترین اتلاف منابع، اگر کل جامعه را به عنوان مصرف کننده در نظیر بگیریم، در بخش مصرف خواهد بود، اما چنانچه در برخی از تولیدات نیز به طور نسبی اتلاف منابع بیش از اتلاف منابعی است که مصرف کنندگان انجام می دهند».
وی گفت: «مجلس نیز طی دو هفته آینده نظر کلی خود را در مورد اجزای لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها اعلام خواهد کرد».
