گیاهی که پادشاه منیزیم است

سیر وحشی یا والک با نام علمی Allium ursinum به طور فزاینده‌ای میان مصرف کنندگان اروپایی و آسیایی محبوب شده است.

این گیاه چند ساله از جنس Allium و خانواده نرگسیان (Amaryllidaceae) در فصل بهار به عنوان یکی از اولین جوانه‌های سبز رنگ در جنگل‌های سایه دار یا در کنار رودخانه‌ها و آب‌ها ظاهر می‌شود. علاوه بر این، در صورت تمایل می‌توان آن را کشت هم کرد. با این وجود سیر وحشی را نمی‌توان در بسیاری از کشور‌ها برداشت کرد، زیرا در لیست قرمز گونه‌های در معرض خطر در اوکراین، بلاروس، لیتوانی، لتونی، برخی از مناطق روسیه و شمار دیگری از کشور‌ها ذکر شده است.

خواص شگفت انگیز و متنوع، والک را در اروپا و آسیا تبدیل به یک ماده خوراکی پرطرفدار کرده است. برای مثال سیر وحشی اشتها را افزایش می‌دهد و به دلیل فرمول ساختاری غنی خود به عنوان نوعی درمان خانگی برای ناخوشی‌های مختلف استفاده می‌شود. بدین ترتیب می‌توان آن را یک "ابر غذا" همه فن حریف نامید. گفتنی است که از زمان آغاز همه گیری کووید تقاضا برای چنین ابر غذا‌هایی افزایش یافته است. پس وقت آن رسیده که به سیر وحشی که حتی به صورت صنعتی نیز قابل کشت است، توجه ویژه‌ای شود.

تمامی نکاتی که در خصوص این گیاه فوق العاده مورد بررسی قرار می‌گیرند، با استناد به مقالات مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند و از طریق وب سایت این مرکز در دسترس علاقه‌مندان هستند.

والک را می‌توان به صورت تازه، پخته، ترشی و همچنین خشک شده مصرف کرد. سیر وحشی گیاهی است با برگ‌های سبز پهن، نوک تیز و کشیده که به ساقه‌های استوانه‌ای آبدار متصل هستند. برگ‌های این گیاه معمولا در فصل بهار یعنی زمانی که به تازگی ظاهر می‌شوند تا دوران گلدهی در اوایل تابستان برداشت خواهند شد.

این گیاه در تمام کشور‌های اروپایی و همچنین در قفقاز، ترکیه و خاورمیانه می‌روید و بیش از ۷ هزار سال است که از آن به عنوان گیاه دارویی و سبزی خوراکی استفاده می‌شود. علاوه بر امکان تهیه سیر وحشی به صورت تازه، می‌توان اجزای مختلف گیاه را از عطاری‌های سراسر کشور خریداری کرد.

فصل کشت سیر وحشی نسبتا کوتاه است. این گیاه در نیمه دوم آوریل و اوایل ماه می‌در مناطق مرکزی و شمالی اوکراین رشد می‌کند. والک هم به صورت تازه مصرف می‌شود و هم در انواع سالاد، سوپ و غذا‌های حاوی سبزیجات. علاوه بر این، گیاه مورد نظر یک نگهدارنده عالی است و از این رو آن را برای نگهداری گوشت به مدت طولانی‌تر به ترکیبات گوشتی اضافه می‌کنند. از آن جایی که سیر وحشی رایحه لطیفی دارد، یک افزودنی عالی برای سالاد، سوپ یا سس پستو محسوب می‌شود. زمانی که سرخ شود، بیشتر تندی خود را از دست می‌دهد، اما در عین حال عطر آن تشدید می‌شود. ترشی این گیاه نیز طعم تندی دارد. سیر وحشی به شکل کنسرو در روسیه تولید و در اینترنت فروخته می‌شود.

خواص و فواید والک

سیر وحشی سرشار از پروتئین‌های گیاهی، اسید‌های آمینه مفید و همچنین ویتامین‌های مختلف است که هم برای آقایان و هم بانوان ارزشمند هستند. با توجه به محتوای بالای ویتامین ث؛ حدود ۱۰۰ میلی گرم در هر ۱۰۰ گرم برگ تازه و همچنین فیتونسید‌ها (آنتی بیوتیک‌های طبیعی)، والک یک گیاه ویژه با خواص ضد ویروسی در نظر گرفته می‌شود.

این گیاه همچنین حاوی ترکیباتی نظیر ویتامین‌های گروه ب، پروویتامین آ (بتا کاروتن) و نمک‌های معدنی است که تعادل اسید و باز را در بدن حفظ می‌کنند و برای سیستم غدد درون ریز، عصبی و گوارشی مفید هستند. سیر وحشی حاوی نمک‌های کلسیم، پتاسیم، آهن، ید، مس، فلوئور، بور، گوگرد و فیبر است.

سیر وحشی می‌تواند رگ‌های خونی را پاکسازی کند، پلاک‌های کلسترول را حل کرده و فشار خون را به محدوده عادی بازگرداند. افرادی که از کمبود ویتامین‌ها و همچنین کم اشتهایی رنج می‌برند، می‌توانند از مزایای باورنکردنی والک بهره‌مند شوند. علاوه بر این گیاه مذکور به بهبود عملکرد روده کمک می‌کند و برگ‌های آن دارای خواص ضد التهابی هستند.

والک در عین حال دارای خواص دارویی بسیاری است و یک ترکیب هومئوپاتی محبوب به شمار می‌رود (هومئوپاتی یک روش درمانی بر اساس ایده «همانند، همانند را شفا می‌دهد» است که با تحریک دستگاه ایمنی بیمار با دارو‌های هومئوپاتی، فرد را به سمت بهبودی سوق می‌دهد). این گیاه اغلب برای درمان مشکلات قلبی عروقی، تنفسی، گوارشی و همچنین برای استریل کردن زخم‌ها استفاده می‌شود.

لازم به ذکر است که مواد معدنی مختلف به مقدار بسیار بالاتری در سیر وحشی نسبت به سیر معمولی یافت می‌شوند. گاهی اوقات به دلیل مقادیر بالای ماده معدنی منیزیم موجود در برگ ها، والک را "پادشاه منیزیم" گیاهان می‌نامند.

محققان به طور کلی مزایای زیر را برای سیر وحشی متصور می‌شوند:

- ویسکوزیته خون را کاهش می‌دهد و از افزایش ضخامت رگ‌های خونی جلوگیری می‌کند

 - به کاهش وزن کمک می‌کند و درد‌های دوره‌ای در نقاط مختلف بدن را کاهش می‌دهد

- درد مفاصل همراه با قرمزی و تورم را تسکین می‌دهد

- به درمان اسهال و سوء هاضمه کمک می‌کند

 - برای کرم‌های شکمی مفید است

- ظرفیت تنفس را بهبود می‌بخشد و شکل گیری مخاط را کاهش می‌دهد

- تولید ادرار را افزایش می‌دهد

- از عفونت‌های پوستی جلوگیری می‌کند و باعث بهبود سریع جراحات می‌شود

 دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد قارچی و ضد باکتری است

نحوه کاشت و تکثیر گیاه والک

تکثیر گیاه والک از طریق کاشت بذر و پیازچه امکان پذیر است. اواخر تابستان تا اوایل پاییز بذر‌ها را می‌توانید بکارید. پیاز والک در اواخر شهریورماه کاشته شده و سال بعد گل می‌دهد و در صورتی که خود گیاه شروع به دانه پاشیدن نکند این گل دهی برای چندسال ادامه خواهد داشت. بعد از از بین رفتن گل‌ها این گیاهان شروع به پراکنده کردن بذر‌های خود می‌کنند. در این صورت باید دانه‌ها پخش شده را جدا نمایید.

کاشت والک

بعضی از گونه‌های والک بذر تولید نمی‌کنند و می‌توان بدون ترس اجازه داد که دانه‌ها خودشان از بین بروند. شما باید دانه بذر را در یک سانتیمتری زمین مورد کشت قرارداده و کمی خاک برروی ان بریزید. این گیاه به سرما و سردی برای رشد ریشه‌ها و تکثیر غده‌های کوچک احتیاج دارد. برای تکثیر سیرخرس به شیوه خانگی در باغچه در سال اول و دوم رشد گیاه را نباید با پیازش بکنید و تنها باید برگ‌های این گیاه را کنده و مصرف نمایید، در صورت کندن پیاز گیاه تکثیر ان کمتر میشود.

نحوه پرورش گیاه والک

برای پرورش این گیاه باید تکنیک‌های عنوان شده در ادامه را دنبال کنید.

این گیاه محیط مرطوب و سایه را دوست دارد و دردمای صفردرجه تا ۱۵ سانتیگراد ریشه میزند. والک را می‌توانید یک بار کاشته چرا که گیاه سالیان سال خود به خود رشد و نمو می‌کند.

سیرخرس به خاکی نرم وسبک و مقداری آهک دارو مرطوب نیاز دارد. فاصله هر بذر از بذر بعدی باید ۲۰ در ۲۰ سانتیمتر باشد.

این گیاه را به دور از نور خورشید بکارید، در صورت شرایط مساعد گیاه سیر خرس درمدت ۳۰ تا ۴۰ روز ریشه وجوانه میزند.

زمان برداشت محصول از اواسط بهار تا اوایل تابستان می‌باشد.

این گیاه در تمامی مناطق مرطوب کوهستانی مانند آذربایجان و در باغ‌های سرسبز شهر‌های شمالی بخصوص مناطق گیلان که از باران زیادی برخوردار است قابل کشت و برداشت است.

موارد هشدار مصرف والک

مواردی از مسمومیت ناشی از مصرف زیاد گزارش شده است.

از مصرف در دوران بارداری و شیردهی خودداری شود.