رکود مسکن، بورس را رونق نداد
آفتاب: رکود در بازار مسکن از جایی شروع شد که افزایش شدید قیمت‌ها در این بخش کار را به جایی رساند که کل نقدینگی جامعه برای خرید تمام آپارتمان‌های ساخته شده و خالی از سکنه کافی نبود و به این ترتیب به تدریج عرضه بر تقاضا پیشی گرفت.
در چند سال گذشته رونق صنعت ساختمان و ساختمان‌سازی تا حدی بود که بسیاری از سرمایه‌گذاران را جذب این بازار کرد. افزایش شدید قیمت‌ها در مدت زمانی اندک، سودآوری این صنعت را به حداکثر ممکن رسانده بود. افزایش 50 درصدی در بازه زمانی کمتر از یک سال، این صنعت را به صنعتی پربازده برای سرمایه گذاران مبدل کرد. این امر روی سودآوری شرکت‌ها و هلدینگ‌های ساختمانی و کلیه صنایع مرتبط با ساختمان‌سازی نیز تاثیرگذار بود. به عنوان مثال شاخص انبوه‌سازی در فاصله سال‌های 83 و 84 از حوالی 100 واحد به بیشتر از 450 واحد رسید.
رشد سودآوری در ساختمان‌سازی، سایر صنایع مرتبط با آن را نیز در سایه سودآوری خود قرار داد و شرکت‌های تولیدکننده کاشی و سرامیک، فلزی‌ها، سیمانی‌ها و حتی تولیدکننده برخی لوازم برقی نظیر کلید و پریز و ... نیز از این سودآوری بهره مند شدند.
اما یکی، دو سالی است رکود جایگزین رونق در این صنعت شده است. این رکود از جایی شروع شد که افزایش شدید قیمت‌ها در این بخش کار را به جایی رساند که کل نقدینگی جامعه برای خرید تمام آپارتمان‌های ساخته شده و خالی از سکنه کافی نبود و به این ترتیب به تدریج عرضه بر تقاضا پیشی گرفت. فزونی عرضه بر تقاضا، سبب شد قیمت‌ها در این بخش سیر نزولی طی کنند و همزمان با آن سهام شرکت‌های مرتبط با این صنعت نیز مسیری روبه پایین را طی کردند. در همین هنگام، بروز بحران مالی جهانی که سرمنشاء آن نیز صنعتی جز ساختمان نبود، ضربه دیگری به آن وارد کرد.
در این برهه حتی بانک‌ها نیز از این اتفاق بی‌بهره نماندند و از آنجا که بیم آن می‌رفت انبوه سازان و سرمایه گذاران ساختمانی قادر به بازپرداخت وام‌های خود نباشد پایه‌های صعود این صنعت نیز متزلزل شد.
رکود مسکن بر اقتصاد ملی تاثیرگذار است
محمدرضا رهبر نایب رئیس هیات مدیره شرکت بورس با عنوان این مطلب که صنعت ساختمان نقش اساسی در تولید ناخالص داخلی ایفا می‌کند، گفت: «زمانی که صنعت ساختمان و مسکن در رکود فرو رود، صنایع جانبی آنها نیز با مشکل مواجه خواهند شد. به عنوان مثال با وجود اینکه بخش عمده‌ای از تولید سیمان در سدسازی، جاده‌سازی یا طرح‌های عمرانی مصرف می‌شود اما در حال حاضر به دلیل رکود حاکم بر بخش ساختمان شاهد مازاد تولید در این صنعت هستیم و بسیاری از کارخانجات از ظرفیت کامل خود برای تولید استفاده نمی‌کنند».
مدیرعامل کارگزاری حافظ ادامه داد: «این رکود بر صنعت کاشی و سرامیک نیز سایه افکنده و از تولید این بخش کاسته است. از سوی دیگر رکود بخش صنعت ساختمان بر کاهش قیمت فولاد و نیز آهن بی تاثیر نبوده است. به دنبال آن حتی سنگ آهنی‌ها نیز با نزول مواجه شدند. در واقع می‌توان مدعی شد صنعت ساختمان نه تنها تاثیر بسزایی در تولید ناخالص داخلی دارد بلکه صنایع دیگری نظیر فولاد، فلزات، سیمان و کاشی و سرامیک و... نیز از آن تاثیر می‌پذیرند».
وی به تاثیر این رکود در بازار سرمایه نیز اشاره و اذعان کرد: «رکود در بخش ساختمان در بورس ما نیز بی تاثیر نبوده است و سهام شرکت‌ها و هلدینگ‌های ساختمانی، فلزات و فولادی و کاشی و سرامیک در مسیر نزول قرار دارد».
رهبر تصریح کرد: «رکود در بخش مسکن نه تنها سهام شرکت‌های ساختمانی و صنایع مرتبط در بورس را تحت الشعاع خود قرار داد بلکه به نظر من در اقتصاد ملی نیز تاثیر منفی بر جای گذاشت چرا که مثلاً کاهش گردش نقدینگی سبب می‌شود حتی صنعت بانکداری نیز از موقعیت مطلوبی برخوردار نباشد و در کنار آن اشتغال نیز در بخش اقتصاد کلان دچار خدشه می‌شود. بنابراین می‌توان اینگونه نتیجه گیری کرد که رونق بخش مسکن سبب رونق در سایر صنایع جانبی و مرتبط با آن نیز خواهد شد و در مقابل رکود این صنعت از رونق صنایع جانبی‌اش نیز می‌کاهد و در اقتصاد کلان نیز تاثیر منفی بر جای می‌گذارد».
رکود مسکن هم سرمایه‌ها را به بورس سرازیر نکرد
کامران امینی یکی از کارشناسان بازار سرمایه با عنوان این مطلب که بازار مسکن را می‌توان بازاری موازی با بازار سرمایه دانست، گفت: «بسیاری از کارشناسان بر این باور بودند که رونق بخش مسکن اجازه نمی‌دهد نقدینگی موجود در کشور به بازار سرمایه سرازیر شود. اما پس از حاکم شدن رکود بر این صنعت نیز دیدیم که نقدینگی جامعه به بورس هدایت نشد. البته شاید بتوان همزمانی این رکود با بحران مالی جهانی و سقوط شاخص‌های بورس جهان را دلیلی بر این امر دانست».
وی ادامه داد: «به هر حال نکته ای که نباید از آن غافل شد این است که بسیاری از صنایع به یکدیگر وابسته‌اند و تغییر در یکی از آنها سبب به وجود آمدن تغییر در سایر آنها نیز خواهد شد. این امر درخصوص صنایع و شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ما نیز صادق است. رکود در صنعت ساختمان نه تنها شرکت‌های ساختمانی را تحت تاثیر قرار داد بلکه شرکت‌های سرمایه گذاری در این بخش و سایر صنایع نظیر سیمان، فولاد، کاشی و سرامیک و... را نیز بی‌بهره نگذاشت و با رکود در این بخش، شاهد حرکت رو به پایین در این صنایع نیز هستیم».
