دکتر هادی پورجعفر اظهار کرد: پروبیوتیکها میکروارگانیسمهای زنده و فعالی هستند که در یک تعداد مشخص باعث ایجاد یک یا چند اثر مفید در مصرف کننده میشوند و از باکتریهای زنده خوب و یا از مخمرهایی ساخته میشوند که به طور طبیعی در بدن ما زندگی میکنند. وظیفه اصلی آنها حفظ تعادل سلامت بدن در هنگام ابتلا به عفونتها است و وجود آنها به خصوص در دستگاه گوارش و رودهها از اهمیت ویژهای برخوردار است.
وی ادامه داد: تولید مکملهای پروبیوتیک راهی برای افزودن باکتریهای مفید به بدن است تا از این طریق تعداد باکتریهای خوب را در بدن بالا ببریم، این باکتریها حامیان کوچک سلامت بدن هستند و عملکرد ایمنی بدن را بهبود میدهند و در درمان برخی از مشکلات گوارشی مثل یبوست و سندرم روده تحریک پذیر مفید هستند. این پروبیوتیکها در برخی از غذاها، نوشیدنیها وجود دارند و در حالت عادی نیاز به استفاده از مکملهای پروبیوتیکها نیست.
باکتریهایی که به سیستم ایمنی بدن کمک میکنند
دکتر پور جعفر گفت: فواید برخی از پروبیوتیکها شامل درمان اسهال و بیماریهای گوارشی و نیز تقویت سیستم ایمنی بدن است. همچنین در بهبود بیماریهای روحی و روانی، درمان کلسترول بالا، فشار خون پیشگیری و درمان بیماریهای قلبی عروقی، کاهش علائم آرتروز و عفونتهای قارچی موثر هستند.
دانشیار بهداشت مواد غذایی افزود: در سالهای اخیر درباره تاثیر پروبیوتیکها بر سیستم عصبی مرکزی مطالعات زیادی شده و دستاوردهای خوبی درخصوص تاثیر آن در بهبود برخی از بیماریها و ناهنجاریهای سیستم عصبی مرکزی مثل آلزایمر به دست آمده است. نوع رایجی از پروبیوتیکها در ماست، محصولات لبنی و برخی از غذاهای تخمیر شده وجود دارد که میتوان از آن برای درمان اختلالات گوارشی استفاده و به افرادی که نمیتوانند لاکتوز شیر را هضم کنند، کمک کرد.
وی ادامه داد: بعضی از مواد غذایی تخمیر شده مثل ماست، ترشیجات و نوشیدنیهای تخمیری مثل دوغهای تخمیری، کفیر، نانهای پخت شده با خمیر ترش، پنیر، پروبیوتیکهای اضافی را بدون نیاز به مصرف مکملهای پروبیوتیکی وارد رژیم غذایی کرده و نیاز بدن را تامین کرده و در متعادل کردن باکتریهای معده و روده نقش به سزایی دارند.
مصرف روزی 100 گرم غذاهای پروبیوتیکدار برای سلامتی خوب است
این محقق افزود: کلا دو نوع غذای پروبیوتیکی وجود دارد، غذاهایی که ذاتا دارای پروبیوتیک هستند و غذاهایی که طی فرایندی به آنها پروبیوتیکها اضافه میشوند. هر فرد روزانه باید ۱۰۰ گرم یا ۱۰۰ میلی لیتر از این نوع غذاها را استفاده کند تا بتواند از ویژگیهای سلامت بخش پروبیوتیکها بهرهمند شود. افرادی که فاقد باکتریهای سالم روده هستند، اغلب با بسیاری از بیماریها مثل آسم، اختلالات پوستی و سندرم روده تحریک پذیر که به دنبال به هم خوردن این تعادل اتفاق میافتد، مواجه میشوند.
دکترپور جعفر ادامه داد: در بازار مکملهای پروبیوتیکی داریم که در کنار غذاها و نوشیدنیها مصرف میشوند و در واقع راهی برای افزودن باکتریهای مفید به بدن هستند و پروبیوتیکهایی هستند که مراحل سالم بودن را طی کرده و غیر بیماریزا هستند. به ویژه اینکه بعد از مصرف آنتی بیوتیکها لازم است که از مکملهای پروبیوتیک استفاده شود تا تعادل بدن که در اثر مصرف آنتی بیوتیکها به هم خورده است به حالت طبیعی خود بازگردد.
وی افزود: مکملهای پروبیوتیک را نمیتوانیم دارو بنامیم و لازم است که قبل از مصرف آنها از یک متخصص مشورت گرفت تا اگر برای فردی منع مصرفی وجود دارد، مشخص شود. در افراد با سیستم ایمنی ضعیف پروبیوتیکها باید با احتیاط و با نظارت پزشک مصرف شوند.
پروبیوتیکها برای افراد سالمند معمولا بی خطر هستند
رئیس مرکز تحقیقات پروبیوتیک و مکملهای غذایی دانشگاه علوم پزشکی البرز گفت: مصرف پروبیوتیکها در برخی از افراد که حساس هستند میتواند باعث عوارض کوتاه مدتی مثل سردرد، نفخ و مشکلات گوارشی و در شرایط خاص باعث ایجاد حساسیت شود و این بدین معنی است که پروبیوتیکها نمیتوانند برای همه افراد مفید باشند. اما سازمان غذا دارو معتقد است پروبیوتیکها برای افرادی که سالم هستند، معمولا بی خطر است.
این محقق حوزه غذاهای فراسودمند و پروبیوتیکها اظهار کرد: اما برای افرادی که برای اولین بار از این مکملها استفاده میکنند، بهتر است ابتدا با دز کم مصرف آن را آغاز کنند و به تدریج تا رسیدن به دز مورد نظر آن را افزایش دهند. در نظر داشته باشید که بعضی از پروبیوتییکها حاوی باکتریهای بسیار شکننده هستند و باید و در دمای مناسب دور از نور و رطوبت نگهداری شوند.
وی در خصوص چالشهای مصرف و تولید مکملهای پروبیوتیکی گفت: در مورد مصرف پروبیوتیک با چالش زیادی مواجه هستیم. پروبیوتیکها برای افراد سالم مشکلی ندارند و هر چه افراد بتوانند به صورت روزمره و طبیعی از این محصولات استفاده کنند بهتر بوده و به نفع سلامت آنهاست.
وی ادامه داد: چرا که از این طریق دائما میکرو ارگانیسمهای مفید در دستگاه گوارش شارژ شده و تعداد آنها بالا میرود. به تبع آن اثرات سلامت بخشی که ناشی از تعادل و بهبود جمعیت فلور روده و گوارش است، به سایر ارگانها هم انتقال پیدا میکند و فرد از لحاظ سلامتی در سطح بالایی قرار میگیرد.
دکتر پورجعفر ادامه داد: موضوع مهم این است که مصرف پروبیوتیکها در برخی از افراد باید با احتیاط صورت گیرد. معمولا افرادی که دچار زخمهای دستگاه گوارش هستند و یا سیستم ایمنی ضعیف و بیماری خاصی دارند، باید با مشورت متخصصین از این مکملها استفاده کنند.