بیماری قلبی عامل اصلی مرگ و میر در ایران

بیماری‌های قلبی و عروقی نخستین علت مرگ و میر در دنیا به شمار می‌رود به طوری که ۳۱ درصد کل مرگ‌های دنیا و نیمی از فوتی‌های ناشی از بیماری‌های غیر واگیر به علت بیماری‌های قلبی عروقی اتفاق می‌افتد.

عوامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی عروقی و سکته‌های مغزی شامل مصرف دخانیات و الکل، رژیم غذایی ناسالم و کم تحرکی است که در افراد به شکل عوامل خطرزای کلسترول بالا و فشارخون بالا، اضافه وزن و چاقی ظاهر می‌شود.

از این‌رو، سازمان جهانی بهداشت با همکاری فدراسیون جهانی قلب ۲۹ سپتامبر - هشتم مهر - را به عنوان روز جهانی قلب نامگذاری کرده است؛ در این روز سعی می‌شود آگاهی و اطلاعات مردم در رابطه با بیماری قلبی و عروقی افزایش یابد.

۳۲ درصد ایرانیان بزرگسال فشار خون بالا دارند، ۵۱ درصد کم تحرک هستند، ۶۳ درصد اضافه وزن (یا چاقی) دارند و حدود ۱۴ درصد ایرانیان بزرگسال نیز دخانیات مصرف می‌کنند. طاهره سماوات کارشناس مسئول بیماری‌های قلبی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: فشارخون، کم تحرکی، مصرف دخانیات و اضافه وزن مهمترین عوامل بروز بیماری‌های قلبی هستند.

به گفته وی، بررسی‌های آماری در افراد بالای ۱۸ سال در ایران نشان می‌دهد که ۳۲ درصد ایرانیان بزرگسال فشار خون بالا دارند، ۵۱ درصد کم تحرک هستند، ۶۳ درصد اضافه وزن (یا چاقی) دارند و حدود ۱۴ درصد ایرانیان بزرگسال نیز دخانیات مصرف می‌کنند.

وی افزود: در مورد شاخص عمر از دست رفته ایرانیان به دلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی اطلاعات دقیقی نداریم، اما می‌دانیم که بیماری‌های قلبی و عروقی بعد از تصادفات دومین عامل عمر از دست رفته ایرانیان است، زیرا متوسط سنی افرادی که در تصادفات جان خود را از دست می‌دهند نسبت به فوتی‌های بیماری‌های قلبی پایین‌تر است.

سماوات با بیان اینکه میانگین سنی فوتی‌های بیماری‌های قلبی حدود ۷۰ سال است، ادامه داد: در مورد شاخص ناتوانی یعنی میزان افرادی که به علت بیماری‌های قلبی در ایران دچار ناتوانی یا معلولیت می‌شوند و کیفیت زندگی آن‌ها پایین می‌آیند، متاسفانه آماری در وزارت بهداشت نداریم.

کارشناس مسئول بیماری‌های قلبی وزارت بهداشت تصریح کرد: بیماری‌های قلبی و عروقی عامل حدود ۴۰ درصد مرگ‌و میر در کشور است و مردان بیش از زنان به بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند که اغلب به علت سبک زندگی نادرست مثل تغذیه نامناسب، مصرف سیگار و الکل، استرس، کم‌تحرکی بروز می‌یابند و می‌توانیم با کنترل آن‌ها از بروز بیماری پیشگیری کنیم.

وی اظهار داشت: با احتساب مرگ سالانه حدود ۳۵۰ هزار نفر در کشور، هر سال حدود ۱۴۰ هزار نفر بر اثر بیماری‌های قلبی که با اصلاح سبک زندگی قابل پیشگیری است، جان خود را از دست می‌دهند.

وی گفت: وزارت بهداشت تلاش می‌کند با غربالگری بیماری‌های قلبی از جمله بیماری‌های کرونری قلب را زودتر تشخیص دهند و با اجرای پروتکل‌های درمانی آن‌ها را تحت کنترل درآورد. به همین علت در سامانه سیب فراخوان می‌دهیم تا افراد ۳۰ ساله و بالاتر را از نظر دیابت، فشارخون، چربی‌خون، کلسترول LDL، HDL و تری گلیسرید بررسی کنیم.

کارشناس مسئول بیماری‌های قلبی وزارت بهداشت خاطر نشان کرد: ۳۱ درصد افراد بالای ۲۵ سال در ایران کلسترول خون بالا، ۳۹ درصد تری گلیسرید بالا و ۱۴ درصد قندخون بالا دارند. همچنین ۹۴ درصد افراد بالای ۱۸ سال در ایران کمتر از ۵ سهم در روز میوه و سبزی می‌خورند.

فرزانه فربخش رئیس گروه پیشگیری و کنترل بیماری‌های قلب و عروق وزارت بهداشت نیز درباره بیماری‌های قلبی و عروقی گفت: این گروه بیماری‌ها نخستین عامل مرگ و میر در کشور هستند؛ ۳۵ درصد از کل مرگ و میر‌ها در کشور و ۴۶ درصد از مرگ و میر‌های ناشی ازبیماری‌های غیرواگیر مربوط به بیماری قلب و عروق است که با اصلاح سبک زندگی و ارتقای سواد سلامت قابل پیشگیری و کنترل است.

فربخش، دانستن مقدار فشار خون، عدم مصرف سیگار و خود مراقبتی را از جمله اقداماتی برشمرد که در پیشگیری از ابتلای افراد به بیماری‌های قلب و عروق و کاهش عوارض آن تاثیر بسزایی دارد و اظهار داشت: توجه به طراحی مبلمان شهری به منظور افزایش تمایل به تحرک بدنی در کاهش کم تحرکی جامعه می‌تواند موثر باشد.

۴۶ درصد از مرگ و میر‌های ناشی ازبیماری‌های غیرواگیر مربوط به بیماری قلب و عروق بوده که با اصلاح سبک زندگی و ارتقای سواد سلامت قابل پیشگیری و کنترل است. وی با بیان اینکه در اغلب موارد پر فشاری خون به دلیل بی علامت بودن از سوی مردم جدی گرفته نمی‌شود، گفت: فشار خون بالا لقب قاتل خاموش را به خود اختصاص داده است و افراد مبتلا باید ماهانه فشار خون خود را مورد بررسی قرار دهند که آیا در وضعیت عادی قرار دارد یا خیر.

فربخش معتقد است که پر فشاری خون یک بیماری شایع در کشور محسوب می‌شود که اگر درست تشخیص داده و درمان مناسبی صورت گیرد، می‌تواند از سایر عوارض قلبی و عروقی پیشگیری کرد.

وی ادامه داد: در بخش بیماری‌های مزمن گاهی شاهد این هستیم که افراد به دلیل عدم آگاهی و یا خسته شدن از ادامه درمان پس از بهبودی نسبی، تمکین به روند درمان را کاهش داده و یا درمان را متوقف می‌کنند و این سبب تشدید بیماری می‌شود که به راحتی با مصرف دارو قابل کنترل است.

به گفته دکتر فربخش، با آگاهی بخشیدن صحیح به مردم و تشخیص به موقع و خودمراقبتی آگاهانه می‌توان از شیوع این بیماری و گسترش عوارض قلبی و عروقی آن و تحمیل هزینه‌های گزاف به مردم و نظام سلامت در بحث تهیه تجهیزات پزشکی و دارویی قلب و عروق جلوگیری کرد.