متاسفانه سرطان استخوان اکثرا در گروه سنی نوجوان و جوان و بین ۱۰ الی ۳۰ سالگی شایع میباشد. نسبت ابتلا در دختران و پسران مساوی میباشد. شایعترین محل بروز تومور در اطراف زانو، اطراف شانه و لگن خاصره میباشد.
علل سرطان استخوان
اگرچه متخصصین مطمئن نیستند چه عواملی باعث بروز سرطان استخوان میشوند، ولی تعدادی از عوامل ممکن است خطر بروز بیماری را افزایش دهند.
این سرطانها اغلب در کودکان و بزرگسالان جوان اتفاق میافتند، خصوصا آنهایی که تحت درمانهای رادیوتراپی و شیمیدرمانی برای سایر بیماریها میباشند.
بزرگسالان مبتلا به بیماری پاژه (یک وضعیت غیرسرطانی که با تولید سلولهای استخوانی جدید، غیرطبیعی مشخص میشود) در معرض افزایش خطر سرطان استخوان قرار دارند.
تعداد کمی از سرطانهای استخوان مربوط به عوامل ارثی میباشند.
علائم و نشانههای سرطان استخوان
علایم وابسته به محل و اندازه سرطان متغیر میباشد. علائم سرطان استخوان با گذشت زمان وخیمتر میشوند.
درد شایعترین علامت سرطان استخوان است.
تومورهایی که در مفاصل یا نزدیک مفاصل بوجود میآیند، باعث ایجاد ورم و یا حساسیت در ناحیه مبتلا میشوند.
علایم دیگر شامل خستگی، تب، کاهش وزن و نازک شدن جدار استخوان و خوردگی استخوان، کم خونی و ضعف عمومی، براق شدن پوست در سطح تومور است.
ولی هیچ کدام از این علایم، علامت قطعی سرطان نیستند. آنها ممکن است به علت شرایط غیرخطرناک دیگر نیز ایجاد شوند؛ لذا باید حتما توسط پزشک بررسی شوند.
تشخیص سرطان استخوان
جهت تشخیص سرطان استخوان، پزشک سؤالاتی در مورد تاریخچه پزشکی، خانوادگی و شخصی بیمار میکند و همچنین یک معاینه کامل از بیمار به عمل میآورد
جراح ممکن است بیوپسی (نمونهبرداری) سوزنی یا بیوپسی برشی انجام دهد.
هنگام بیوپسی سوزنی، جراح یک سوراخ کوچک در استخوان ایجاد کرده و یک نمونه از بافت تومور را با وسیلهای مثل یک سوزن برمیدارد.
در بیوپسی برشی، جراح، تومور را بریده و نمونهای از بافت را برمیدارد.
پزشک متخصص آسیب شناسی، بافت را جهت تعیین سرطانی بودن آن مورد آزمایش قرار میدهد.
درمان سرطان استخوان
انتخاب روش درمان بستگی به نوع، اندازه، مرحله سرطان، سن و سلامت عمومی بیمار دارد.
جراحی اغلب اولین انتخاب درمانی میباشد، اگرچه گاهی اوقات قطع کردن عضو لازم میباشد.
در شیمیدرمانی، جراح تنها قسمت سرطانی استخوان را بدون قطع عضو برمیدارد و به جای قسمت سرطانی، یک وسیله مصنوعی (پروتز) قرار میدهد.
شیمیدرمانی و رادیوتراپی ممکن است به تنهایی یا همراه با هم استفاده شوند.
جلوگیری از سرطان استخوان
با توجه به اینکه علت اصلی ایجاد سرطان استخوان ناشناخته است، به نظر میرسد نتوان از ابتلا به آن پیشگیری کرد، ولی اجتناب از اشعه (مثل رادیوتراپی) و برخی مواد شیمیایی خاص که در ایجاد تومورهای استخوان موثر شناخته شده اند (عدم تماس با ترکیبات رادیواکتیو و هسته ای) از ابتلا به سرطان استخوان جلوگیری میکند.
تغذیه در سرطان استخوان
با توجه به بیماری بدخیمی که این بیماران دارند و این که دورههای سنگین شیمی درمانی باعث کاهش محسوس اشتها و حالت تهوع و استفراغ میگردد، این بیماران مقدار زیادی از وزن و انرژی خود را از دست میدهند.
در کنار آن انجام عملهای جراحی سنگین به همراه مصرف آنتی بیوتیکهای قوی و طولانی مدت، به این مشکل تغذیهای بیشتر دامن میزند.
در نتیجه این بیماران و به خصوص خانواده ها، نگرانی شدید از لاغری مفرط داشته و در صدد رفع آن میباشند.
توصیه میشود بیماران را تشویق به خوردن غذاهای سالم و طبیعی و راحت الهضم کرد و از خوردن مواد غذایی سنگین و پر چرب و یا انواع ترشیجات و ادویهها بازداشت.
همچنین بهتر است مقدار هر غذا در هر وعده کم شود، ولی تعداد وعدههای غذایی را افزایش دهیم. نوشیدن هر گونه مایعات اعم از آب، چای، دوغ و نوشیدنیهای بدون گاز دیگر توصیه میگردد.